Fotoğraf: Tahir Turan Eroğlu
Kocaeli'de bir dönem üzerinden yol geçen 2. yüzyıla ait Roma hamamı ve çevresinde yapılan kazılarda üzeri pişmiş toprak tuğlalarla kaplı 106 metre uzunluğunda Roma yolu ortaya çıkarıldı.
Gölcük'ün Yazlık Mahallesi'nde 2000 yılına kadar üzerinden yol geçen 2. yüzyıla ait Roma hamamı ve çevresinde bir süre önce Gölcük Belediyesi ve Kocaeli Müze Müdürlüğünün hazırladığı proje kapsamında kazı çalışmaları başladı.
Yaklaşık 3 ay süren çalışmalar sonunda bölgede, 106 metre uzunluğunda üzeri mermerle kaplı Roma Yolu, su kanalları, tarihi yapılar ve sikkeler bulundu. Hamamda bulunan Roma dönemine ait tonozlu yapının çevresi ise uzman ekiplerce yapılan çalışmalarla temizlendi.
Bazı tarihi yapıların kalıntılarına da ulaşılan bölgede, büyük bir termal tesisinin kurulması için çalışmalar devam ediyor.
Kocaeli Müze Müdürü İlksen Özbay, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kazı yapılan Roma hamamının 2000 yılına kadar üzeri toprakla kaplı bir alan olduğunu ve buranın üzerinde araçların geçtiği bir yolun bulunduğunu söyledi.
Yaptıkları yüzey çalışmaları sonucu yolun ulaşıma kapatıldığını ifade eden Özbay, ''Bu yıl ise Gölcük Belediyesinin termal tesis yapma talebi üzerine burada kazı çalışmalarına başladık. Yaklaşık 3 aydır kazımız sürüyor. Kazılarda çok önemli tarihi eserler elde ettik. Burada bir takım sikkeler bulduk. Bu sikkeler 2. yüzyıla ait'' diye konuştu.
Roma hamamlarının daha çok halk için yapıldığını vurgulayan Özbay, ayrıca Roma askerlerinin de savaşlardan döndüğünde şifa merkezleri olarak adlandırılan bu hamamlara geldiğini söyledi.
''Burası Türkiye'de ilk denilebilecek bir tarzda. 106 metrelik Roma Yolu bir ilktir. Daha önce bu kadar uzunlukta bir Roma Yolu bulunmamıştı'' diyen Özbay, şöyle devam etti:
''Bu sevindirici bir olay. Uzun ve kullanılabilir bir yol. Burada kurulacak termal tesisin içinde bu yolu kullanmayı düşünüyoruz. Bölgede yapılaşma olduğu için yolun büyük bir kısmının yapıların altında kaldığını tahmin ediyoruz. Ayrıca 3 metrelik de restorasyon isteyen bölüm var. Bununla birlikte yolun uzunluğu toplamda 109 metreye ulaşıyor.
Fotoğraf: Tahir Turan Eroğlu
Kazıların tamamlanmasının ardından kurulacak termal tesisin içerisinde Roma Yolu ve yanında bulduğumuz su kanallarını teşhir edeceğiz. İnsanlar buraya geldiklerinde hem şifa bulacaklar hem de tarihi görecekler. Bunu da Kültür Yolu Projesi adı altında yapacağız. Tesisin üst tarafında da Kültür Tepesi Projesi kapsamında sosyal alanlar oluşturacağız. Buradan da tarih ve doğa izlenebilecek. Kazılarda bulduğumuz deniz kestanesi fosillerini de vitrinimsi bir görüntüde sergileyeceğiz. Ayrıca su künklerinin hepsini restore edeceğiz. İnsanlar bu Roma Yolu'ndan geçerken aynı zamanda bir kültür koridorundan geçmiş olacaklar''.
Araçlar tarihi yapıya zarar verdi
Roma döneminden kalan ve hamam olarak kullanılan tonozlu yapının üzerinden geçen yol nedeniyle, yapıda çatlakların oluştuğunu dile getiren Özbay, define arayanların da yapıya çok büyük zarar verdiğine dikkati çekti.
Yapının çatısının ve duvarlarının aslına uygun şekilde restore edileceğini belirten Özbay, ayrıca kazılar sırasında yeni kalıntılar bulduklarını ve bunun altından da su çıktığını söyledi.
Roma dönemine ait hamamın bulunduğu alanda da kükürtlü su çıktığını ifade eden Özbay, ''Yeni bulduğumuz yapının altından çıkan su bundan farklı. Dolayısıyla burada 2 çeşit şifalı su var. Kükürtlü su cilt hastalıklarında karşı iyi geliyor. Diğer suyun ise göze ve mideye iyi geldiği söyleniyor'' diye konuştu.
Tesiste biri kapalı iki havuz yapacaklarını kaydeden İlksen Özbay, ''Tesiste ayrıca kapalı ve açık yeme içme mekanları olacak. Şadırvanlar, kamelyalar olacak. Buraya gelenler Roma ile başlayacak Osmanlı ve Cumhuriyet mimarisi ile bitecek yapıları görecekler. Tesiste Osmanlı'nın şadırvanları, Cumhuriyetin kamelyaları da olacak'' dedi.
İlksen Özbay, termal tesisin yaklaşık 3 milyon liraya mal olacağını da sözlerine ekledi.
“Kocaeli turizm pastasından hak ettiği payı alacak”
Kültür Turizm İl Müdürü Adnan Zanburkan ise Kocaeli'de tarihi ayağa kaldırmak için tarihi yapıları restore ettiklerini, yer altındakileri de gün yüzüne çıkartmaya çalıştıklarını söyledi.
Roma hamamının bulunduğu bölgenin 1998 yılında turizm merkezi olarak ilan edildiğini ve 1/25 binlik planlarının çizildiğini ifade eden Zanburkan, bölgeyle ilgili planlama çalışmalarının tamamlanmasının ardından burada bir turizm merkezi oluşturulacağını anlattı.
Kazı çalışmalarının tamamlanmasıyla restore çalışmalarına başlanacağını dile getiren Zanburkan, şöyle konuştu:
''Kocaeli yıllarca ihmal edilmiş bir sanayi kenti. Ülkemizde tarih bilinci hızlı bir şekilde oluşmakta. Büyük projeler hazırlıyoruz. Son birkaç yılda çok sayıda eseri restore ettik. Burada yapılan çalışma başarıyla tamamlandı. Buradaki restore çalışmaları İl Özel İdaresi ve Valiliğin ödeneği ile yapılacak. Kocaeli artık sanayi kenti olmanın yanında alt yapısı hazır, kendini turizme hazırlamış yerli ve yabancı turistlerin gelip konaklayabileceği, dinlenebileceği gezebileceği bir kent haline gelecektir. Dönem farkı gözetmeden bütün tarihi eserleri korumak gelecek nesillere aktarmak bizin en önemli görevimizdir. Bu tesis ve beraberindeki projeler tamamlandığında Kocaeli eskiye nazaran turizm pastasından daha fazla pay almaya başlayacak''.
Adnan Zanburkan, Kocaeli'de bugün toplamda 5 bin yatak kapasiteli 25'e yakın otel bulunduğunu ve bu otellerin hemen hemen her gün dolu olduğunu belirterek, Cengiz Topel Havaalanının açılması ve tarihi eserlerin restorasyonlarının tamamlanmasıyla Kocaeli'nin turizm pastasından hak ettiği payı alacağın inandıklarını vurguladı.