20 Haziran- 10 Temmuz 2019 tarihinde Azerbaycan'da yapılacak UNESCO toplantısında Kızılırmak Deltası ile ilgili karar verilmesi beklenirken, Dışişleri Bakanlığı tarafından yaklaşık 20 gün önce dosya geri çekildi. Dosyada bulunan bazı eksiklikler nedeniyle 'ret' cevabı ihtimaline karşı bu kararın alındığı belirtildi. Dosyanın yeniden hazırlanıp UNESCO'nun 2020 yılı toplantısına yeniden sunulacağı ifade edildi.
Samsun Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Zennube Albayrak, UNESCO sürecine ‘doğal miras’ konusunda Türkiye’nin ilk başvurusunun Kızılırmak Deltası olduğunu belirterek, 'Bu konuda tamamen her türlü yöntemi, nasıl olacağını bu konuda ayrıntıları bakanlıklarla beraber kendimiz bir yol haritası çizmiştik. Kültürel miras olarak daha önce yapılmış olan çalışmalar vardı ancak doğal miras olarak yoktu. Bu nedenle bizim destek alacağımız herhangi bir yol haritası yoktu. Biz kendimize göre belirlediğimiz çalışmalarla bir teknik rapor hazırladık. Hazırladığımız raporla ilgili olarak UNESCO’dan uzmanlar gelip incelemeler yaptılar. Yapılan çalışmaları beğendiler çok büyük bir emeğin olduğunu bu kadar kısa sürede hakikaten bir başarı öyküsü olduğunu, aslında daimi listeye girdikten sonra insanların yapmaya kalktığı birçok işlemi bizim daha önceden yaparak UNESCO sürecine katkı verdiğimizi ifade ettiler. Daha sonra bize bir rapor gönderildi. Raporda birtakım teknik eksiklikler oldu ama bu eksiklikler tamamlanamayacak eksiklikler değildi. Rapor bizim için tam bir yol haritası niteliğinde. Bu yol haritasından giderek bir iki yıl içerisinde direkt olarak UNESCO’ya girme sürecimizi tamamlayacağımızı umuyoruz' dedi.
DHA'da yer alan habere göre verilen rapor ışığında bilimsel ve teknik olarak yapılması gereken ilaveler olduğunu dile getiren Albayrak, 'Bu ilaveleri yapmadan biz dosyayı sunacak olursak, dosyanın 'ret' edilme durumu var. Ret edildiği takdirde bir daha bizim bu süreci yeniden başlatıp girme durumumuz yok. Biz kendimize göre çalışmalarımızı yaptık ama bir de onların bakış açısıyla olayları değerlendirmek için dosyayı Dışişleri Bakanlığı geri çekti. Bunun da sebebi ret olarak dosyanın kapanması yerine gönderilen raporun bize yol haritası niteliği taşıması ve buna göre de sürecimizi tamamlamamız. Bilimsel olarak bazı teknik eksiklerimizi tamamlayacağız. Tamamlanamayacak eksiklikler değil. Kızılırmak Deltası’nın UNESCO ile ilgili hedefi devam ediyor. Belki dosya ret olmayacaktı ancak risk vardı. O riske girmeyi istemedik çünkü Kızılırmak Deltası riske atılacak bir yer değil' diye konuştu.
Samsun'da 356 kuş türünün yaşadığı, 56 bin hektarlık Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti'nin korunması için bölge geçen Temmuz ayında araç girişine kapatıldı. 5 bin 174 hektarlık kısmı Yaban Hayatı Geliştirme Alanı olan ve Uluslararası Ramsar Sözleşmesi kapsamında koruma altında bulunan deltada irili ufaklı 20 göl ile büyük bataklık ve sazlık alanlar yer alıyor.
Avrupa Kuş Alanları Envanteri'ndeki en önemli 4 kriterden 3'üne sahip olan kuş cennetinde, dünyada nesli tehlike altında olan 24 kuş türünün 15'i görülüp, kayıt altına alındı. Kızılırmak Deltası, göç sırasında Karadeniz'i doğrudan aşan kuş türleri için yaşamsal önem taşıyor.