İki oturumda gerçekleştirilen panelde Mersin Üniversitesi Mimarlık Fakültesi’nden Dekan Cana Bilsel, Yıldız Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi’nden Prof. Dr. İclal Dinçer, Sabancı Üniversitesi Sanat ve Sosyal Bilimler Fakültesi'nden Prof. Dr. Korel Göymen, Şehir Planlamacısı Özcan Biçer, İnsan hakları Yerleşim Derneği’nden Korhan Gümüş konuşmacı olarak yer aldı.
“Yenikapı tarihi ve kentsel bir sit”
İclal Dinçer yaptığı konuşmada, karmaşık yapısından dolayı, nasıl yapmalı sorusunun sorulacağı en zor yerlerden birisinin Yenikapı olduğunu söyledi. Yenikapı’nın aynı zamanda arkeolojik kazıların yapıldığı, yoğun yapılaşmanın yaşandığı, tarihi yarımada üzerinde olduğunu hatırlatan Dinçer, Yenikapı’nın tarihi ve kentsel bir sit olduğunu yineledi.
“Yenikapı kimlik değiştiriyor. Peki buna hazır mı?”
Yenikapı projesinde Yenikapı’nın yolcu transfer noktası olarak planlanması ile ilgili konuşan Dinçer, bölgeye gelecek yolcu sayısının projenin en büyük sorunu olduğunu söyledi. Dinçer şunları söyledi: “Yenikapı ile ilgili bağımsız hazırlanan öngörüler var. Birbirinden bağımsız hazırlanan 3 altyapı projesi var. Kentsel yapı üzerinde etkisinin ölçüldüğü bir plan devrede yok. Yenikapı bölgesi kimlik değiştiriyor. Peki buna hazır mı? Bu yönde planlar var mı? Kimse bunlardan bahsetmiyor”.
“Çöplerin asansörle misafir odasında atılması gibi”
Yenikapı’da denizin doldurulmasının gerekçesinin İSKİ arıtma tesisine mekan yaratmak olduğunu ifade eden Dinçer, 578.000 metrekarelik alanın doldurulacağını kaydetti. Profesör Dinçer, “Bu çöplerin asansörle misafir odasından atılması gibi” dedi.
“Bakanlık bu projeyi yapıyorsa, tarihi yarımada onun için önemli değildir”
Bölgenin proje ile birlikte artacak emlak değerlerinin karşılanıp karşılanmayacağının, yönetilip yönetilmeyeceğinin projede sıkıntı yaratacağını belirten İclal Dinçer, “İSKİ bu planı yapıyorsa, Yenikapı onun için önemli değildir. Ulaştırma Bakanlığı bu projeyi yapıyorsa, Tarihi yarımada onun için önemli değildir” şeklinde konuştu.
Dinçer, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin tarihi yarımadada yönetim planını uygulamak gibi bir derdi olmadığını söyleyerek, “Bir yıl geçti bir şey gerçekleşmedi. Yönetim planını revize edeceğiz diyorlar. Uygulamadan hangi sorun görüldü?” dedi.
“Projeyi Başbakan’a verelim”
Şehir Planlamacısı Özcan Biçer, projenin geçmiş süreçlerinden bahsederek, yaşanan sıkıntıları dile getirdi. Biçer, “Bana kalırsa projeyi Başbakan’a verelim, bir projeyi Başbakan yürütmüyorsa, o proje yürümüyor” dedi.
“Halk kendi seçeneklerini, kendi belirlemeli”
Yenikapı’da dönüştürülecek yerlerden biri olan Yalı Mahallesi’nden de bahseden Biçer, “Yalı Mahallesi, Osmanlı surları dışında bırakılan azınlık mahallesidir. Olabildiğince özgün bir şekilde korunmalı. Dokuya zarar veren birleşimler istenmemeli. Tarihi dokuya zarar veren müdahalelerde bulunulmamalı. Orada halk kendi seçeneklerini kendisi belirlemelidir” şeklinde konuştu.
“Sahil şeridini mahvedecek uygulama”
İnsan Yerleşimleri Derneği Başkanı, Mimar Korhan Gümüş, Yenikapı’ya sadece arkeolojik gözle bakmanın yanlış olacağını söyleyerek, “Marmaray projesi ile keşfedilen bu tür projeler yönetmenin nasıl olacağıdır, kentin zekasını nasıl yenileyebileceğidir, mekan siyasetinin nasıl yenileneceğidir” dedi.
“Kent enkaz yığınına çevriliyor”
Marmaray’ın İstanbul’un kıyısına yapılmasının maliyetleri arttıracağını kaydeden Gümüş, bunun sahil şeridini mahvedecek bir uygulama olduğunun altını çizdi. Bu tür projelerin amacının sadece ulaştırma olmadığını söyleyen Korhan Gümüş, “Sahildeki kültürel mirasın korunmasının önceliği yok mudur?” diye sordu. Bu projelerin kenti enkaz yığınına çevirdiğini vurgulayan Gümüş, enkazlaşma sürecinin devam ettiğini belirtti.
“İhale ile proje almak yolsuzlukla eşdeğer”
İhale ile proje alınmasının, yolsuzlukla eşdeğer olduğunun altını çizen Korhan Gümüş, “Proje bir tezdir, iddiadır. Sivil toplum alanındadır. İhale ile alınmaz. Fiyat usulü ile bu yaratıcılık ölçülemez” dedi.
“Birileri üniversitedeki kamu kişiliklerini kullanıyor”
Birilerinin üniversitedeki kamu kişiliklerini kullanarak, kendi fikirlerini pazarladığını ifade eden Gümüş, bunun da en büyük yolsuzluk olduğunu söyledi.
“Marmaray kötü yönetildi”
Korhan Gümüş Marmaray Projesi’nin kötü yönetildiğini vurgulayarak, “iyi yönetilseydi bütün bunlar olmazdı” dedi. Yerel yönetimlerin önemine değinen Gümüş, İstanbul’un ulaşım planının yapılmasını, Ankara’daki bürokratın yönetmemesi gerektiğinin altını çizdi.