Türkiye İnşaat Sanayicileri İşveren Sendikası (İNTES) tarafından 'Kamu İhale Mevzuatında Yapılan Son Değişiklikler' konulu çözüm arama konferansı düzenlendi. Konferansın açılış konuşmasını yapan İNTES Yönetim Kurulu Başkanı Şükrü Koçoğlu, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ile 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu'nun yayımlanmasının üzerinden neredeyse 10 yıl geçtiğine işaret ederek, 'çok iyi bir hevesle' yola çıkıldığını, Avrupa Birliği'ne uyumun ve mühendisliğin daha fazla ön plana çıkarılmasının hedeflendiğini anlattı.
''Fakat gelinen nokta maalesef eskiyi aratmaya başladı, çoktan başladı, şu anda da bunun acılarını çekiyoruz. Kimler çekiyor? Gerçekten kurumsallaşmaya heves etmiş, sektörde uzun yıllar emek vermiş, bir sürü işler yapmış başarmış, bitirmiş firmalarda artık iş alamama gibi bir endişe var. Endişe dışında şu anda böyle bir fiiliyat da var'' diyen Koçoğlu, yasanın uygulanmasıyla ilgili sıkıntılar yaşandığını kaydetti. Kamu İhale Kurumu'nun denge yaratmaya çalıştığını dile getiren Koçoğlu, ''Ancak tabii ne yapsanız bazı yerler kanuna takılıyor, bazı yerler alışkanlığa takılıyor. Takıla takıla bizler de iş alamama takıntısına takılmaya başladık'' dedi.
Koçoğlu, kendileri açısından uygulamadaki ana sorunu, kırmızı noktayı; aşırı düşük teklifler ve aşırı düşük sorgulamasının oluşturduğunu belirterek, uygulamadan sektöre yeni girmiş, hiçbir tecrübesi bulunmayan belli bir kesim dışında kimsenin memnun olmadığını, sistemde bir değişikliğe gitmek gerektiğini kaydetti. Bugün artık işi yapmanın değil, işi almanın esas hale geldiğini dile getiren Koçoğlu, ne kadar işin nasıl yapıldığına ilişkin de bir envanter çalışması hazırlayacaklarını söyledi. Koçoğlu, ''Artık bu aşırı düşük teklifler, son derece kangren oldu. Buna hal yolu, çıkış yolu bulalım. 'Ortalama' dışında biz bir çıkış yolu bulamadık'' dedi.
KİK Başkan Vekili Özkan: İkincil mevzuattaki değişiklikler Ağustos'ta yürürlükte
Kamu İhale Kurumu Başkan Vekili Kazım Özkan da Yapım İşleri İhalelerine yönelik ikincil mevzuatta yapılan ve yayımlanma aşamasında olan değişiklikler hakkında bilgi verdi. Değişikliklerin Ağustos ayında yürürlüğe gireceğini belirten Özkan, geçmiş dönemde yaşanan sorunlar dikkate alınarak, Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği'nin yeniden ele alındığını ve benzer iş gruplarının yeniden belirlendiğini ifade etti. Özkan, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinde yapılan değişiklikler kapsamında, iş hacmini gösteren belgelere ilişkin kriterlerin değiştiğini, iş ortaklıklarına ait iş deneyim belgelerinin kullanımı konusunda değişiklik yapıldığını, konsorsiyum ortaklarına iş durum belgesi düzenlemesinin koşullarının belirlendiğini anlattı. Özkan, ayrıca iş belgelerinin kullanımında belgenin süresinin hesabında hak etme tarihinin konusunun düzenlendiğini ve anahtar teknik personele ilişkin düzenlemede değişiklik yapıldığını kaydetti. Alt yüklenici kullanımına ilişkin anlayış değişikliğine de gidildiğini ve buna ilişkin hükümlerin düzenlendiğini dile getiren Özkan, ihale kararının sonuç bildirimine, ihale komisyon kararının da eklenme zorunluluğu getirilerek şeffaflık konusunda önemli bir adım atıldığını söyledi.
''Aşırı düşük teklif yöntemi tartışılabilir''
Daha önce aşırı düşük teklif sorgulamasının proforma faturayla yapıldığını kaydeden Özkan, şimdi ise alış satış faturası ortalama birim maliyet, bir önceki vergi dönemi, tekliflerin yüzde 80'ini açıklama kriterleri konularak, sorgulamanın daha nitelikli bir hale getirildiğini ifade etti. Aşırı düşük teklifler ve sorgulamayla ilgili Koçoğlu'nun dile getirdiği eleştirilere de değinen Özkan, ''Burada ortalamaya mı tekrar geçilir? Ancak ortalama, Devlet İhale Kanunu yürürlükteyken uygulandı. Bayındırlık Bakanlığı her yıl farklı versiyonlarını ortalamanın koyarak, uyguladı. Bunun da artısı eksisi tartışılabilir'' dedi ve yuvarlak masa platformunda konunun daha sağlıklı tartışılabileceğini kaydetti.
''Kurul kararlarına karşı ilk derece mahkemesi, Danıştay olsun''
Konuşmasında yargı sürecinin uzun sürmesinin işleri sekteye uğrattığına da değinen Özkan, mevcut durumda kurul kararlarına karşı 60 gün içinde Ankara İdare Mahkemeleri'nde dava açıldığını, idare mahkemelerince verilen kararlara karşıda Bölge İdare Mahkemelerince itiraz edilebildiğini ve son karar mercii olarak da Danıştay 13. Dairesine başvurulabildiğini anlattı. Belirtilen süreçte, her aşamada alınan mahkeme kararlarının bir önceki karardan farklı sonucunun bulunması halinde kurul tarafından her aşamaya göre yeni bir karar alındığını ifade eden Özkan, ''Kamu İhale Kanununda yapılacak değişiklikle Kurul kararlarına karşı ilk derece mahkemesi olarak idare mahkemeleri yerine Danıştay'da dava konusu olması halinde mevcut duruma göre süreçler oldukça kısalacağı değerlendirilmektedir'' dedi.
Konuşmaların ardından Kamu İhale Kurumu Başkan Yardımcısı Oğuz Çalık ve uzmanlarca Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin kapsamı ve uygulama esaslarıyla ilgili sektör temsilcilerine bilgi verdi.