Elazığ depreminde can kaybının fazla olmasının nedeni olarak Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın kerpiç evleri göstermesine akademisyenler tepki gösterdi.
Dünya nüfusunun yüzde 33’ünün, Türkiye’deki kırsal yapıların ise yüzde 28’inin kerpiç yapılardan oluştuğunu belirten uzmanlar, kerpiç yapıların depreme dayanıklılık konusunda çağın en iyi yapı malzemesi olduğunu belirttiler.
İstanbul Teknik Üniversitesi’nce (İTÜ) 1970’ten beri yürütülen kerpiç projesi, kerpiç yapıların 8 büyüklüğündeki depreme dayanıklı olduğunu ve betonarme yapılara göre depreme daha dirençli olduğunu ortaya koydu. Prof. Ruhi Kafesçioğlu, kerpiç ve alçıyı birleştirerek icat ettiği “Alker”i “çağdaş yapı malzemesi” olarak tanımlıyor. Kafesçioğlu, klasik kerpiç malzemesi üzerinde 1970 yılından bugüne dek sürdürdüğü çalışmalarla “Alker” icat etti. Kerpiç ağırlıklı olan Alker’in adı da Kerpiç ve alçının isimleri ilk heceleri birleştirilerek verildi. Kafesçioğlu bu yeni malzemeyi “çağdaş yapı malzemesi” olarak tanımlıyor.
Betonarmeden dayanıklı
Mimarlık ve mühendislik kurallarına uygun şekilde inşa edilen kerpiç yapıların, yine aynı şartlarda yapılmış beton yapılara göre depreme iki kat daha dayanıklı olduğu belirtiliyor. İTÜ’nün yürüttüğü proje kapsamında, Şanlıurfa’da inşa edilen kerpiç yapılarda üzerinde uygulanan çeşitli deneyler kerpicin betonarme yapılara göre depreme daha dayanıklı olduğunu ortaya koydu.
Kerpiç projesinin resmi yürütücüsü Doç. Dr. Bilge Işık, “Kerpiç yapılar usta-çırak ilişkisi ile günümüze kadar gelmiş. Ve her geçen gün bu malzeme geliştirilmiş. Bu yüzden kerpiç yapılar her zaman dayanıklıdır. Özellikle iyi yapılmış kerpiç mekânların 17 Ağustos depreminde ayakta kaldığını görmek buna en güzel kanıt oldu. Bizim ‘Alker’ dediğimiz ‘geliştirilmiş kerpiç’ ise geleneksel kerpiçten daha dayanıklı. Urfa’da inşa ettiğimiz evlerde yaptığımız deprem testlerinden tam not aldık. Bu da gösteriyor ki, kerpiç yapılar iyi bir mimari ve mühendislik sonucunda çok büyük depremleri bile kolaylıkla kaldırabiliyor” dedi.