Bir süredir özellikle inşaat sektöründe durgunluk yaşayan Kazakistan'ın başkenti Astana'da bulunan Bekir Okan'la görüştüm. Tabii önce İstanbul'daki kar yağışından konuştuk. Bekir Okan, 'Burada hayret ediyorlar. Şu anda 30 cm kar var. Ama hayat devam ediyor. İnsanlar şaşırıyor, İstanbul'un en küçük bir kar yağışında teslim olmasını. Aradım İstanbul'u, asistanım işe gidememiş. Okan Üniversitesi'ne kimse gidememiş" dedi ve ekledi: 'Hep altyapı eskikliğinden."
8 bin konut garanti
En büyük yatırımlarını Kazakistan'a yaptığını bildiğimden Bekir Okan'a işlerinin nasıl olduğunu sordum. Çünkü daha iki gün önce Kazakistan Büyükelçimiz Taner Seben, ABD'deki morgage krizinin Kazak bankalarını da zora soktuğunu ve inşaat sektöründeki durgunluğun Türk müteahhitlik sektörünün 5.5 milyar dolarlık taahhütünü de zorlaştırdığını söylemişti.
Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev ile birlikte spor dahi yapacak kadar dost olan Bekir Okan, durumun söylendiği kadar kötü olmadığı, çünkü bankaların açık pozisyonları nedeniyle zora girmesine rağmen, bütçe fazlası olan devletin çok güçlü olduğu görüşünde. Kazakistan'da bankalar zora girince, özellikle tüketici kredileri bıçak gibi kesilmiş . Faizler yükselmiş. Halkda hem bir korku hem de konut fiyatları düşer diye bir beklenti oluşmuş. Konut satışları neredeyse durmuş.
Peki bu durum ne kadar devam edecek? Bekir Okan'a göre krizi bitirecek adımları devlet hemen attığı için yakında durum normale dönecek. 'Çünkü' diyor Bekir Okan, "Hükümet bir karar aldı ve yarım kalan inşaatlar için bütçeye 5 milyar dolarlık bir ek katkı koydu ve 8 bin konut alacaklarını açıkladı. Buradaki kriz Türkiye'de daha önce yaşadığımız krizden farklı. Hem devletin bütçe fazlası var, hem de dışarıda 50 milyar dolara yakın bir petrol fonu mevcut. Devlet, bankalara diyor ki varlıklarınızı satın ve ödeyin. Tüketici kredilerini uzun bir süredir çalıştırmıyorlardı ama bugünlerde çalıştıracaklar."
Bekir Okan'ın Kazakistan'da bugüne kadar yaptığı yatırımların toplamı 500 milyon doları buldu. Şu anda başladıkları 500 tane yeni konut projesi var. Okan Holding, Kazakistan'da hem yatırım yapıyor, hem de satış. Şimdiye kadar yaptıkları 500 konuttan 200'ünü satmayı başarmışlar. Bekir Okan, "Mevcut projeleri bitireceğim. Ama yeni bir projeye de başlamayacağım, önce piyasaların düzelmesini beklemek lazım" diyerek tedbiri de elden bırakmıyor.
Öyle görünüyor ki, inşaat sektörü sadece Türkiye'de yavaşlamadı. Kazakistan'da da yavaşladı. Sadece Okan Holding değil, küçüklü büyük pek çok Türk inşaat şirketi de ülkede iş yapıyor.
Bekir Okan, son zamanlarda Türkiye'den çok inşaatçı şirketin geldiğini ve Kazak yatırımcılarla anlaşıp taşeronluk yapmaya başladığını hatırlatıyor ve yatırımcıların kredi bulamayıp da işi durdurduklarında Türk şirketlerinin de zora girdiğini söylüyor.
Ama tabii, "Hayat devam ediyor. Kazakistan bu sıkıntıyı çabuk aşacak. Çünkü devletin finansman sıkıntısı yok' diyor. Yine de Türk inşaat sektörünün yurtiçinde olduğu kadar yurtdışında da adımlarını dikkatli atmasında fayda görünüyor.