Birçok medeniyete beşiklik etmiş ve bugüne kadar tarihi dokusu bozulmayan Kastamonu’da, topyekün seferberlik ilan edilerek, geriye dönüşüm adı altında tarihi varlıkları koruma projeleriyle kent yeniden canlandırılıyor.
Tümü ile kente yayılmış kale, kaya mezarı, cami, külliye, han, köprü, hamamlar ve konaklar ile genel bir SİT alanı niteliğindeki Kastamonu’da kültür turizmi için çalışmalar aralıksız sürdürülüyor. Toplam bin 177 adet tarihi yapının mevcut olduğunu söyleyen Kastamonu’nun en eski gazetecilerinden Erdoğan Er, vakti ile içinde kendisinin de yaşadığı haremliği selamlığı ile Osmanlı döneminde 500 yıl bu bölgenin insanına hizmet veren tarihi konaklardaki yaşayan insanların, şimdilerde estetikten uzak beton yığınları içerisinde yaşamayı tercih ettiklerini dile getiriyor. Osmanlı’nın tarihi benliğini sürdüren bu ahşap eserler, şaheser binalarda şimdilerde köyden kente göç eden insanlar oturuyor.
Er’e göre devlet yaklaşık 600’e varan bu konakları koruma altına almazsa çürümeye yüz tutacak, hatta yok olacak.
1997 yılında göreve başlayan Kastamonu Valisi Enis Yeter’in, tarihi varlıkları koruma projesi ile Kastamonu’nun kaderini adeta değiştirdiğini söyleyen gazeteci Er, bu işin sadece valinin işi olmadığını, Kastamonulu işadamları ve sanayicilerin yanında sivil toplum kuruluşlarına da görevlerin düştüğünü dile getiriyor.
Turizm İl Müdürü Zühtü Yaman Yeter’in, Kastamonu’ya geldiği ilk günü anlatırken gezi sırasından Yeter’in kendisine, Kastamonu’nun kültür mozaiği olduğunu, buranın tarihi dokusu bozulmadan tarihi varlıkları koruma projeleri yapılıp kültür turizminin gerçekleşeceğini söylediğini anlatıyor.
Kastamonu’nun şifa reçetesini ilk günlerde kafasına yazan Kastamonu Valisi Enis Yeter, ilk olarak 1997 yılında satın alınan Sirkeli Konağı’nı restore ettirdi, otel ve restorasyon olarak turizm hizmetine açılan ilk konak olarak tarihe geçirdi. 1998 yılında Cumhuriyet’in 75. yılında havai fişek için ayrılan parayı havaya savurmak yerine, eski bir konağı alıp onarımını yaptırarak Cumhuriyet Evi Müzesi'ne dönüştüren Vali Yeter, Atatürk’ün Kastamonu’ya geldiğinde kullandığı objelerin ve ziyaret ettiği binaların fotoğraflarını sergiliyor.
Kastamonu Valiliği bu güne kadar 40 konağın restorasyonunu yapmış. Restore ettirilen konakların bazıları otel, bazıları döşenip ziyarete açılmış, bazıları müze haline getirilmiş, bazıları sivil toplum kuruluşlarına kullanımına sunulmuş.
Yeter, Kastamonu’da korumaya alınmış 350 kadar yapının bulunduğunu söylüyor. Bu yapılardan resmi ve dini yapıları çıkarınca, 300 kadar konağın Kastamonu’da koruma altına alındığını, bunun da müthiş bir değer olduğunu anlatıyor.
İllerin zengin tarih ve kültür dokusunun o ilin ekonomik ve sosyal gelişmesine de büyük katkı sağlayacağını, kültürel değerlere sahip çıkmanın manevi hazzı yanında, özellikle turizme olan katkısı nedeniyle zenginleşmede de önemli bir rol oynayacağını vurgulayan Yeter, “Turizmi yıllarca, deniz ve kumdan ibaret bir olgu olarak tanımladık. Kültür turizminin değerini anlamamız lazım. Bu bakımdan, toplumun tüm bireylerinin, evrensel kültürün disiplini içinde, tarih ve kültür mirasına sahip çıkarak, yöresinin sosyal ve ekonomik kalkınmasında yararlanması gerekir." diye konuştu.