Kastabala Antik Kenti Kazı Başkanı Karadeniz Teknik Üniversitesi (KATÜ) Öğretim Üyesi Prof. Dr. Turgut Hacı Zeyrek, 2009 yılından bu zamana kadar yaptıkları kazı ve sondaj çalışmaları ile Kastabala'nın iki değil, üç farklı katman üzerinde inşa edildiğinin tespit edildiğini kaydetti. DHA'da yer alan habere göre Zeyrek, bulunan kalıntılarla, Kastabala'nın tarihinin daha eskilere uzandığının ortaya çıktığını belirterek, "Kazı başlayana kadar kentin tarihinin 2 bin yıllık bir geçmişi olduğu biliniyordu. Ama kazı başladıktan sonra 1500 yıl daha geriye gitti. Yani şu an Kastabala'nın 3500 yıllık bir kent olduğunu biliyoruz" dedi.
Üç farklı döneme ait taban döşemesi
Bölgede çalışmalarının devam ettiğini aktaran Kazı Başkanı Zeyrek, kazı çalışmalarından daha çok koruma amaçlı çalıştıklarını ifade ederek, "Buradaki önceliğimiz sütunlu caddenin sütunlarının korunmasıdır. Caddenin 3 yapı aşaması var. Caddeyi ayağa kaldırdığımızda hangi aşamanın ortaya çıkarılacağına uzman arkadaşlar karar verecek. Şu anda görülen ortaçağ tabanı. 3 metre aşağısında 5. yüzyıl aşaması var. Bunun 7-8 metre altında Roma dönemi var. Yaptığımız çalışmalar sütunlu caddenin üç farklı döneme ait üç farklı taban döşemesine sahip olduğunu kanıtlıyor" diye konuştu.
Antik kentin parçaları çevre köylerin yapılarında
Kastabala Antik Kenti'nin alt yapısı, mimarisi, kutsal mekanları, pazarı ve sütunlu caddesiyle dönemin merkezi durumunda olduğunu gösteren bir belge niteliği taşıdığını dile getiren Prof. Dr Turgut Hacı Zeyrek, buralardaki bir çok yapı parçasının çevre köylerde ki binalarda görüldüğüne dikkat çekti. Özellikle Bahçe Köyü'nde ilkokulun kapısının üzerinde buradaki lahit sandukasının bir parçasının kullanıldığını gördüklerini aktaran Zeyrek şunları söyledi:
"Çevre köyleri dolaştık, yüzeyde görülen taşınabilir mimari blokların bir kısmı Bahçe, Kazmaca ve Kesmeburun gibi köylerde evlerin bahçelerinde görülüyor. Bahçe köyünde ilkokulun kapısının üzerinde lahit sandukasının bir parçası kullanılmış. Lahit parçası orada bilinçli olarak mı veya bilinçsiz olarak mı kullanılmış bilemiyoruz. Kesmeburun ve Kazmaca köylerinde de buradaki yapıların parçalarını görebilmeniz mümkün. Eski Osmaniye Valilik binasının bahçesinde görülen sütün başlıkları var. Bu başlıkların da Kastabala'daki sütunlu caddeye ait olabileceği söyleniyor."
"Kastabala mutlaka turizme kazandırılmalı"
Buraya son zamanlarda turist kafilesinin gelmediğini, kendisi başta olmak üzere herkesin buranın turizme kazandırılması için çalışması gerektiğini belirten Zeyrek, "Turizmi burada canlandırmak gerekiyor. Bunu yapmazsak biz burayı ne kadar inşa edersek edelim veya ayağa kaldıralım bir anlamı olmuyor. Ziyaretçinin olması buraya gelir demektir. Bu gelir, buranın devamlılığının sağlanmasında önemli diye düşünüyorum. Kastabala Antik Kenti Osmaniye ili Cevdetiye beldesi sınırları içerisinde Bahçe, Kazmaca ve Kesmeburun köylerinin merkezinde yer alan tarihi antik bir kent. Ege ve Akdeniz kıyılarında görülen mimari yapı buralarda da görülüyor. Özellikle sütunlu caddeler şehrin planını belirler. Sütunlu caddeler şehrin girişinde başlar, anıtsal yapıyla son bulur. 2009 yılında bir tapınak bulduk. Tiyatro, hamam, dini yapılarının olması buranın merkez olduğunu kanıtlayan belge niteliği taşımaktadır. Ele geçen yazıtlar heykel kaidelerine ait. Gelişkin bir alt yapı var. Hem kirli, hem de temiz su sistemi var. Bunu cadde sütunlarını incelerken tespit ettik."