Buradaki 35 milyon dolarlık yepyeni stadyum Çin hükümetinin bir armağanı olarak birkaç hafta önce açıldı. Küçük bir ada ülkesi olan Dominik Cumhuriyeti, yine Çinlilerin bir hediyesi olarak yeni bir ilkokul ve stadyum sahibi oldu, bir hastanesi de yenilendi. Antigua ve Barbuda'ya birer elektrik santraliyle kriket stadı yapıldı, yeni bir okul da yolda. Trinidad ve Tobago'nun başbakanlık resmi konutundaki işçilik Çinli müteahhitlerin eseri. Çin'in ekonomik gücü, devlet bankalarının verdiği krediler, şirketlerin yatırımları ve dolaysız hibelerle Amerika'nın hemen yanındaki Karayipler'e kadar bir dalga dalga ulaştı. ABD'ye bu kadar yakın noktalarda Çinlilerin bayrak dikmesiyse diplomatlar, ekonomistler ve yatırımcılar arasında yoğun bir merak ve şaşkınlığa yol açıyor. Çin finansı üstüne yeni bir rapor kaleme alan Boston Üniversitesi'nden Profesör Kevin P. Gallagher, "Dünyanın bu tarafına bir anda yeni bir oyuncu girince devletin en üst düzeyinde bile bunun konuşulması doğal" diyor. Fakat çoğu uzman bunu bir tehdit olarak görmüyor ve Çinlilerin ne askeri bir üs inşa ettiğine, ne de yeni bir Küba füze krizini tetikleyecek askeri ilişkiler kurduğuna dikkat çekiyor.
Çin geçen yıl Karayipler'deki devletlere 6.3 milyar dolar kredi vereceğini duyurmuştu. Böylece geçtiğimiz yıllarda bu bölgeye hâlihazırda akıtmış olduğu yüz milyonlarca dolarlık kredi, hibe ve diğer ekonomik yardımları birkaç adım daha ileri götürecekti. Afrika, Güney Amerika ve dünyanın başka yerlerine hammadde arayışıyla giren Çin'in Karayipler'deki varlığı esas olarak turizm ve krediler gibi uzun vadeli ekonomik girişimlere dayanıyor. Uzmanlara göre bir diğer önemli sebep de kazanılması ucuz olan yeni müttefikler bulmak. WikiLeaks'e sızdırılan Amerikan diplomatik yazışmalarına göre diplomatlar, Çinlilerin ABD'nin 300 kilometre kadar yakınına kadar gelmesinden endişe duyuyor. 2003'teki bir yazışmaya göre teorilerden biri, Çin'in "stratejik bir hamle" olarak kendine müttefikler aradığını ve güçlü bağlarının olduğu Küba'da Castro döneminin sonuna böyle hazırlandığını savunuyor.
Çinliler Bahama Adaları'na özel bir ihtimam gösteriyor. Yeni bir stadyuma ek olarak Çinli işçiler, yöredeki en büyük tatil tesislerinden biri olan 3.5 milyar dolarlık Baha Mar'ın inşasına yardım ediyor. Bundan başka, Çinli bir devlet bankası geçtiğimiz haftalarda yeni bir liman ve köprü için 41 milyon dolar kredi vermeyi kabul etti. Ayrıca Nassau şehir merkezine de büyük bir Çin büyükelçiliği inşa ediliyor. Bahamalı yetkililere göre şehirdeki yeni stadyum, Çinlilerin Karayipler'le Orta Amerika'ya serpiştirdiği çeşitli spor tesislerinden yalnızca biri ve bu ülkelerin "tek Çin'i" tanımalarından (bir başka deyişle, Çinli yetkililerin kendi ülkelerine ait olarak gördükleri Tayvan'ı tanımamalarından) ötürü bir teşekkür amacı taşıyor. Devre dışı kalmamaya kararlı olan Tayvan'sa buna karşılık Belize, St. Kitts ve Nevis ve St. Lucia ile ilişkilerini pekiştiriyor. 2007'de Çin'le bağlarını koparan bu ülkeleri birçok projeyle destekliyor. Önemli bir bölümü tarımsal olan bu projeler arasında, balık çiftliklerini geliştirme amaçlı olarak Belize'yle imzalanan bir anlaşma da var.
Çin Büyükelçiliği'nin Bahamalar'daki ekonomik danışmanı Tan Jian, Karayipler'deki Çin varlığının "henüz başlangıç aşamasında olduğuna" inandığını belirtiyor. Tian'a göre verilen destek, kalkınmakta olan bir ülkenin artan ekonomik gücüyle başka kalkınmakta olan ülkelere yardım etmesi. Bahama Adaları, Baha Mar projesinde çoğu Çinli 8 bin işçinin aşamalı olarak çalışmasına izin verdi, fakat 4 bin Bahamalının da istihdam edilmesini şart koşarak Çinlilerin emek piyasasını ele geçireceği kaygılarını hafifletti. Projenin inşası ve işletmesinde Amerikan şirketleri de yer alacak. ABD'yle ekonomik rekabetin söz konusu olmadığını belirten Jian, bundan temelde Amerikalı turistlerin kazançlı çıkacağını belirtiyor. Projede çalışan Çinli işçiler inşaat çitlerinin gerisinde, insanların gözlerinden genelde uzak olarak yaşıyor. Geçtiğimiz günlerde stadyumun yanındaki bir pistte bir idmanı izleyen James Duffy gülerek, "Yaptıkları büyük inşaatlar dışında hiçbirini görmüyoruz" diyor.
RANDAL C. ARCHIBOLD