Kararan Pamukkale'yi Fransız Desteği Kurtardı



Çarpık yapılaşma ve aşırı kirlilik nedeniyle bembeyaz travertenleri yok olmaya yüz tutan Pamukkale, iki yıl içinde yeniden doğdu. Valiliğin titiz çalışması ve Fransa'nın verdiği 2 milyon Euro'luk destek, doğa harikası Pamukkale'yi uçurumun kıyısından çevirdi.

Aşırı kirlenme ve kararma nedeniyle UNESCO'nun (Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu) 2004 yılında 'Dünya Mirası Listesi'nden çıkarma uyarısında bulunduğu Pamukkale kurtuldu. Pamukkale'nin temizlenmesi için gerekli olan maddi desteği Fransa sağladı. Dünya Kültür Mirası'na dahil edilen eserleri her yıl, belirli periyotlarla yerinde inceleyen UNESCO yetkilileri, iki yıl önce travertenler ile arkeolojik bölge Hierapolis'i gezdi. Travertenlerin siyahlaştığını ve otellerin burada olmasıyla kirliliğin yüzde yüz arttığını gören yetkililer, Türkiye'ye; iki yıl içinde gerekli şartların yerine getirilmemesi durumunda Pamukkale'nin 'Dünya Kültür Mirası Listesi'nden çıkartılacağını iletti.

Chirac onayladı
Denizli Valiliği ve Pamukkale Üniversitesi, el ele vererek, Pamukkale'nin nasıl kurtulacağını araştırmaya başladı. Valilik, travertenlerin beyazlatılması için en uygun yolun 'Regreasyon Projesi' (kalsiyumlu su rejimi) olduğuna karar verdi. Travertenleri beyazlatmak ve boşa akan termal suyu geri dönüşüme kazandırabilmek amacıyla finansör aranmaya başlandı. Valiliğin ilk teması, iki yıl önce Fransa ile oldu. Denizli Valisi Gazi Şimşek, Fransa hükümetine bir mektup yazarak, travertenlerin kurtulması için ortak yatırım yapma teklifinde bulundu. Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac'ın onay vermesiyle, Fransa Ekonomi Bakanlığı, Denizli Valiliği'ne bir cevap metni gönderdi.

Karşılıksız destek
Türkiye'ye gönderilen metinde; travertenlerin kurtulması için Fransa'nın her türlü maddi desteği sağlayacağı belirtildi. Projenin çizimini de üstlenen Fransa, karşılıksız olarak bütçesinden 2 milyon Euro ayırdı. Fransa'nın Türkiye Büyükelçiliği ile Denizli Valiliği, ilk ön sözleşmeyi, Mayıs 2005'te imzaladı. Projeyle birlikte Pamukkale'de bulunan oteller yerle bir edildi. İki yıl içinde travertenlere hayat veren termal suyun geçmediği bölgelere, kalsiyumlu su verildi. Kalsiyumlu su rejimiyle 8 bölüme ayrılan travertenlerden her 8 günde bir su geçirilerek, travertenlerin beyazlaşması sağlandı. İki yıl önce kirlilik nedeniyle Pamukkale'yi Dünya Kültür Mirası listesinden çıkarma uyarısında bulunan UNESCO yetkilileri de yaptıkları son denetimde, travertenlere ve Hierapolis'e 10 tam puan verdi.

Pamukkale yeniden doğdu
Pamukkale Valiliği tarafından yapılan çalışmalarda, doğa harikası kent yeniden doğdu. Travertenlerin çevresinde oturma terasları ile bir gölet ve iki havuz oluşturuldu. Pamukkale'ye gelen turistler, artık bu havuzlarda suya giriyor. Yıkılan otellerin yerleri yeşil alana dönüştürüldü. Her yıl 2 milyon kişinin ziyaret ettiği turistik kentte, yıllardır var olan tuvalet sorunu için yeni kanalizasyon sistemi kuruldu. Tarihi dokuya uygun olarak dört ayrı yere tuvaletler konuldu.

Termal şehir kurulacak
Fransa'yla Ocak 2006'da imzalanan ikinci sözleşmeyle Pamukkale'de 7 bin kişiye hizmet verecek bir 'Termal Şehir'in ilk adımları atıldı. Denizli Valisi Gazi Şimşek'e göre projenin tamamen hayata geçirilmesiyle birlikte Pamukkale, dünya mirası listesinde üst basamaklara çıkacak:

50 MİLYON DOLARLIK PROJE
"Burası dünyanın en önemli sağlık ve eğlence merkezi olacak. Termal tedavi, sağlık, güzellik (fitness) ve spor olmak üzere üç bölümden oluşacak termal şehir, 80 dönüm arazi üzerine kurulu olacak. Maliyeti 50 milyon doları bulan termal şehir için Fransa hükümeti, gerekirse sermaye ortağı olarak yer alacak. Bu proje; Pamukkale'nin kurtuluş projesi. Amacımız, Pamukkale'ye antik çağlarda taşıdığı termal şehir imajını yeniden kazandırmak."