Roma İmratarotoru Konstantin tarafından yaptırılan
surların batıya açılan Protokol Kapısı bulundu. Arkeologlar
şimdi de, İmparator'un bu kapının yakınında bulunduğu düşünülen heykelinin izini
sürüyor. Roma İmparatoru Konstantin, 324 yılında, Bizantion'u (İstanbul) ikinci
başkent seçti ve şehrin sınırlarını genişleterek surlarla çevirdi. Tarihi
kayıtlarda sık sık adı geçen Konstantin surlarının bir kısmı depremlerle, bir
kısmı da tsunami sonucu yıkıldı. Yerlerini ise Jüstinyen ve Teodosius tarafından
yaptırılan yeni surlar aldı. Konstantin'in surlarının nereden başlayıp nereye
kadar uzandığı asırlarca araştırıldı ama tek bir parçasına bile rastlanmadı. Ta
ki 2006 yılına kadar...
Bir yılda
ulaşıldı
Kayıp surlar, 2006'da İstanbul Arkeoloji Müzeleri
arkeologlarının, Metin Gökçay başkanlığında,
Yenikapı'daki "Marmaray Projesi" kapsamında
yaptığı kazılarda ortaya çıkarıldı. Ardından, Kocamustafapaşa'daki İbrahim Paşa
Mescidi ve Medresesi'nin avlusunda, surların batıya açılan Protokol Kapısı'nın
olabileceği düşüncesiyle kazı başlatıldı. Yaklaşık 1 yıl süren kazının ardından,
Konstantinos Surları'na ait Protokol Kapısı'na ulaşıldı. Tarihi kapıya ait 3
metre uzunluğunda ve 5 ton ağırlığındaki pembe profir (kapının dikdörtgen beton
bloğu) gün yüzüne çıkartıldı. Profirin 4'üncü yüzyılda Kral Konstantin
tarafından Mısır'dan getirtildiği tahmin ediliyor. Arkeologlara göre, Konstantin
döneminde yapılan surların İsa Kapı Mescidi'nin yakınlarından geçtiği ihtimali,
bu buluntuyla ağırlık kazandı. Surların geçtiği hattı netleştiren bu buluntu ile
İstanbul'un topografyası da belirginleşti.
Şehrin planlarını
elleriyle çizdi
Acımasızlığıyla tanınan İmparator Konstantin,
324 yılında Roma İmparatorluğu'nun mutlak hâkimi oldu. İskoçya'dan Kızıldeniz'e,
Fas'tan Dicle Irmağı'na kadar uzanan imparatorluğun Roma'dan yönetmek için fazla
büyük olduğunu görünce Byzantion'u (İstanbul) yeni başkent ilan etti (13 Mayıs
330). Kente "Yeni Roma" anlamına gelen Nova Roma adını veren I. Konstantin,
Senato ve diğer tüm kurumları buraya taşıyarak tarihin en büyük kentsel gelişim
planlarından birini hazırladı. 330 yılından 337'ye kadar olan yedi yıllık
süreçte tam bir şantiye alanına dönen kentte; çok sayıda dini bina, yeni yol ve
su kemeri inşa edildi. I. Konstantin, yeni başkentin planını da bizzat kendi
çizdi.