Kağıthane Belediyesi, öncelikle Silahtarağa Elektrik Fabrikası’na kömür nakletmek üzere Birinci Dünya Savaşı yıllarında 'Haliç-Karadeniz Sahra Hattı' ismiyle kurulan Kağıthane Demiryolu’nun güzergahını belirledi. Daha sonra İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin desteğiyle çalışmalarını hızlandıran Belediye, hattın tescillenmesi için Anıtlar Kurulu'na başvuru yaptı.
Belediyenin yaptırdığı incelemeler sonucunda, hattın aslına uygun olarak yeniden inşa edilebileceği, inşa edilecek tarihi demir yolu hattının şehir dışındaki bölümlerinden kültür turizmi için yararlanılabileceği, şehir merkezinde kalan kısmın ise toplu taşıma amacıyla kullanılabileceği öğrenildi.
Hatta bulunan 4 ana istasyondan, şehre en yakın olanı Kâğıthane istasyonuydu
Tarihi kaynaklara göre, 1914 yılında İstanbul'da faaliyet gösteren Silahtarağa Elektrik Santrali'yle, şehrin kuzeyindeki linyit ocakları arasında bağlantı hattı olarak kurulan Haliç-Karadeniz sahra hattı, Zonguldak'tan çıkarılan ve denizyoluyla İstanbul'a getirilen kömürü Silahtarağa Elektrik Santrali’ne ulaştırıyordu. Birinci Dünya Savaşı yıllarında kömür temininde sıkıntı yaşamaya başlandığında ise hattın ikinci ayağı hizmete girdi.
Silahtarağa Elektrik Santrali’nden başlayarak Kâğıthane Deresi'nin batı kıyısı üzerinden kuzeye ilerleyen ve Göktürk’den geçen hat, Kemerburgaz'da iki kola ayrılıyordu. Bir kol yine Kâğıthane Deresi'ni izleyerek Uzunkemer'in altından geçerek Ağaçlı köyünde Karadeniz'le buluşuyordu. Hatta bulunan 4 ana istasyondan şehre en yakın olanı Kâğıthane İstasyonuydu.
Zamanla kullanıma kapatılan hattın rayları toprağa gömüldü. Toprak altında kalmayan bölümleri ise söküldü. Hattın geçiş güzergâhının şehir dışında kalan bölümleri bugün bile varlığını sürdürürken, kilometre taşlarının pek çoğu günümüze ulaştı.
Haliç ve Anadolu Yakası bağlanacak
Projeyle, Haliç ve Anadolu Yakası’nın bağlanacağını ifade eden Kağıthane Belediye Başkanı Fazlı Kılıç, "Bu demiryolu Kağıthane tarihi açısından çok önemli bir kilometre taşı. Eğer biz bu yolun izlerinin tamamen ortadan kalkmasına göz yumarsak ve yeniden inşa etmezsek, tarihe karşı büyük bir kötülük yapmış oluruz. Ben belediye başkanı olmadan önce de bu demiryolunun hayalini kuruyordum. Göreve gelir gelmez bütün arşivi önümüze aldık ve ne yapılması gerektiği konusunda uzun uzun düşündük. Tarihçilerden ve teknik adamlardan bu konuda bilgiler aldık. TCDD yönetimiyle görüştüm ve eski hattın üzerinde bir haritalama çalışması yaptırdım. Kağıthane Belediyesi ve Devlet Demiryolları ekiplerinin ortaklaşa yaptığı haritalama çalışmasına son halini verdikten sonra, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş'ı demiryolu ve güzergahı hakkında, yerinde bilgilendirmek üzere davet ettik. Başkan Topbaş'ın bu konuda bilgili ve ilgili olduğunu gördük. Biz de harita ve güzergah hakkında ayrıntılı bir brifing verdik. Kadir bey, yol boyunca verdiğimiz bu brifingin bir anında, TCDD Genel Müdürü'nü arayarak teknik destek istedi. Kadir Topbaş, bu gezinin hemen ardından İstanbul Metropolitan Planlama Bürosu'na, hattın harita ve planlara işlenmesi, demiryolunun yeniden inşası için projelendirilmesi talimatı verdi. Bu talimat sonucu Metropolitan Plan Bürosu'nda kurulan çalışma grubu araziyi gezdi, hat üzerinde helikopter uçuşu yaptı ve bir ön çalışma hazırladı. Oluşturulan proje taslağı Nisan 2009'da tamamlandı. Bu yol iki denizi biraraya getirecek" dedi.
"Başbakanımızın verdiği müjdeyle, bir asırlık hayalimiz gerçek olacak"
Başkan Kılıç, bu aşamadan sonra arazideki çalışmaları sürdürdüklerini belirterek, "Hattın geçtiği diğer ilçe olan Eyüp ile istişare ederek belirli bir aşamaya geldik. Başbakanımız, geçen yıl Kağıthane'ye taşınan Karadeniz su kanalının açılış töreninde yaptığı konuşmada, Silahtar - Ağaçlı demiryolu hattının yeniden inşa edileceğinin müjdesini verdi. Böylece asırlık hayalimiz gerçeğe dönüşmeye başladı. Bu tren hattı, kuzeyde Çiftalan köyü yakınlarında Üçüncü Boğaz Köprüsü yoluyla birleşiyor. Biliyorsunuz ki bu yolda bir de tren hattı bulunacak. Bizim tren hattının yeni yolla birleşme noktasında bir transfer istasyonu da kuracağız. Böylece Asya Yakası'na geçmek isteyenler bizim trenden inip, diğerine binebilecekler. Böylece Haliç, Anadolu Yakası'yla da bağlanmış olacak" şeklinde konuştu.
Tarihi demir yolunun tekrar gün yüzüne çıkartılmasıyla İstanbul’un yeni markalarından birisi haline geldiği belirtilen açıklamada, Kâğıthane'nin geçmişle modern dünyayı harmanlamaya devam ettiği kaydedildi.