'Kadıköy Tarih, Edebiyat ve Sanat Kütüphanesi olarak hizmete girecek olan 100 yıllık Şehremaneti Binasında başta Kadıköylü aydınlar olmak üzere çok sayıda sanatçıya dair bilgi ve belgeler ile tarih, edebiyat ve sanat koleksiyonları yer alacak, söyleşi ve etkinlikler düzenlenecek.
DHA'nın haberine göre, 1913'te Kadıköy Belediye Dairesi (o zamanki ismiyle şehremaneti) olarak yapılan Kadıköy’ün önemli tarihi yapılarından olan binayı Kadıköylülere yeni işlevi ile yeniden kazandıracaklarını kaydeden Kadıköy Belediye Başkanı Selami Öztürk, projeyi şöyle anlattı:
“Bina uzun yıllar belediye meclis ve sergi salonu olarak hizmet verdi. Ancak şimdi onu tarihi yapısıyla koruyacak, sanat, tarih ve edebiyat kütüphanesi olarak yeniden restore edip Kadıköylülere kazandıracağız. Burası sıradan bir halk kütüphanesi olmayacak. Binanın mimari özelliğine uygun olarak farklı tarih, edebiyat ve sanat konularına odaklanan bir ihtisas kitaplığı olacak. Yazarlardan, edebiyatçılardan, bilim insanları ve hocalardan fikir alıyoruz, ayrıca onlardan bu özel kütüphaneye kendi kitaplıklarından bağış yapmalarını talep ediyoruz. Şuan isim açıklayamasam da birçok insanla temas halindeyiz. Belediye de buraya kitap temin edecek elbette. Burayı kent kütüphanesi yapma fikri 2010’da alındı, 2011'de iç düzenlemeye yönelik hazırlıklar yapıldı, proje çizildi, Anıtlar Kurulu süreci ilerledi. Yaklaşık 1 ay önce de restorasyon başladı. Ocak 2014 itibariyle de adım adım faaliyete girecek. Tabi buranın açılması demek, tüm koleksiyonların toplanmış olması anlamına gelmiyor. Kitaplar, evraklar, belgeler toplanmaya devam edilecek. Bu, hiç bitmeyen bir süreçtir, dünyadaki tüm kütüphaneler böyledir.”
Kadıköy'de yaşmış ve yaşayan yazar, sanatçı, edebiyatçı, şairlerin belgeleri, mektupları, fotoğrafları, yazışmaları, varsa el yazmalarının da toplanacağını kaydeden Öztürk, kütüphanede Kadıköylü yazar, edebiyat adamları ve sanatçılar için ayrı bir bölüm olacağını da belirtti.
Öztürk şöyle devam etti: “Kadıköylü sanatçılarla ilgili arşiv araştırması yapan araştırmacılar birçok edebiyatçının hayatını ilgilendiren bilgi ve belgelere burada ulaşabilecek.Ayrıca burası yaşayan bir yer olacak. Bilimsel toplantılar, tarih-sanatla ilgili özel seminerler, tematik toplantılar, konferans dizileri, akşamüstü sohbetleri olacak. Senede birkaç efemera (elyazma, mektup, kartpostal) sergisi düzenlenecek. Projenin başında çok değerli iki insan; Prof.Dr.İlber Ortaylı ve Süreyya Operamızın başında bulunan Murat Katoğlu var. Çağdaş bir kültür sanat yaklaşımı içinde buranın çalışması lazım. İlber hoca ve Murat hoca bunu yapacak değerli iki kişi. Kadıköylülerin, Şehremaneti binasını yeni işlevi ve yeni haliyle çok beğeneceklerine inanıyorum.”
100 yıllık tarihi bina
Kadıköy Haydarpaşa Rıhtım Caddesi üzerinde, Beşiktaş vapur iskelesinin tam karşısında yer alan Kadıköy Şehremaneti, Y.Terziyan isimli bir Ermeni mimar tarafından 1912-1914 yılları arasında inşaa edilmiş. I. Ulusal Mimarlık Dönemi’nin önemli eserlerinden olan bina, mimari kimliği kadar birçok tarihi olaya tanıklık etmesiyle de öne çıkıyor. Örneğin; I. Dünya Savaşı’nda Osmanlı İmparatorluğu mağlup çıkmasından sonra, İngilizler Şehremaneti binasının önüne barakalar kurarak askerlerini yerleştirmişler. 22 Mayıs 1919′da, Yunan ordusunun İzmir’e çıkışını protesto etmek amacıyla Şehremaneti önünde kalabalık bir halk toplanmış, binanın balkonuna Hüseyin Suat Bey, Ahmet Kemal Bey, Fahrettin Hayri Bey, Münevver Saime, Halide Edip gibi önemli isimler çıkarak heyecanlı konuşmalar yapmışlar. Kadıköy Şehremaneti binasında ilk belediye seçimlerinin yapılacağı gün de binasının önündeki Kumluk'ta Halk Fırkası ve Serbest Fırka taraftarları büyük bir kavgaya tutuşmuştu.
1995'te bir tadilat geçiren tarihi bina, bir süre Kadıköy Kaymakamlığı binası, daha sonra da Belediye Başkanlığı binası olarak kullanıldı. Belediyenin Söğütlüçeşme’deki ana binaya taşınmasının ardından, burası belediye meclis toplantılarına, etkinlik ve sergilere ev sahipliği yapıyordu.