Japonya'da Başbakanı Naoto Kan'ın 'nükleerden uzaklaşma', 'nükleer santral ihracatını gözden geçirme' ile ilgili açıklamaları tartışmalara yol açmaya devam ediyor. Tartışmalar, Türkiye'ye nükleer santral ihracı boyutuyla da sürüyor. Başbakan Kan, 13 Temmuz'da düzenlediği basın toplantısında 'nükleerden uzaklaşma' açıklamasında bulunmuş, ardından ülkede yapılan Üst Meclis Bütçe Komisyonu toplantısında konunun ''Bir kez daha özenle tartışılması gerektiğini'' söylemişti. Kan, nükleer santral ihracatının gözden geçirileceğini ifade etmişti.
Ülkede bu tartışmalar yaşanırken, Ekonomi, Ticaret ve Sanayi Bakanı Banri Kaieda, 23 Temmuz'da Tokyo TV'deki bir programda, nükleer santral yapımı için müzakerelerinin sürdüğü Türkiye'ye yakın bir tarihte heyet gönderileceğini ve Japonya'nın nükleer santral teknolojisinin güvenilirliğinin izah edileceğini açıkladı.
Japon basını tüm bu açıklamaları ''Japonya'nın nükleer ihracattan vazgeçtiği görüşünün yayılmasına neden oluyor'' diyerek eleştirdi. Japonya'nın en büyük ekonomi gazetesi Nihon Keizai Shimbun (Nikkei), Başbakan Kan'ın nükleer santral ihracat stratejisinin gözden geçirilmesinden bahsetmesini, Japonya'nın politikalarına karşı güvensizliğe davet ettiğini kaydetti. Haberde Ekonomi, Ticaret ve Sanayi Bakanlığının Türkiye'ye yetkilileri göndererek müzakerelerin devamını talep edeceğini, ancak Türkiye'nin nereye kadar bu anlayışı göstereceğinin belirsiz olduğunu yazdı.
"TEPCO, yurt dışındaki bir projeye katılacak durumda değil"
Türkiye'nin tavrının Başbakan Kan'ın 13 Temmuz'daki açıklamasının ardından değişmeye başladığı belirtilen haberde, 20 Temmuz'dan önce nükleer santral ihracatına yönelik stratejinin durdurulmayacağının açıklandığı ancak 21 Temmuz'da, Kan'ın ''Bir daha etraflıca görüşmemiz gerekiyor'' ifadelerinin ''Politikanın ayakları hiçbir şekilde yere sağlam basmıyor'' şeklinde yorumlandı. Gazete ''Türkiye'nin Japonya'nın bu muğlak tutumu karşısında sabrının taştığının görüldüğünü'' vurguladı. Gazetede müzakerelerin yeniden başlamasının kolay olmadığı vurgulanırken, Türkiye'nin nükleer santral inşa projesinde TEPCO'dan uzun vadeli işletme garantisi istediği hatırlatıldı. TEPCO'nun yurt dışındaki bir projeye katılacak durumda olmadığı savunulan haberde, Chubu Elektrik gibi şirketlerde nükleer santrallerin güvenlik önlemleri, elektrik arz açığı ile mücadele gibi konularla uğraştığı için yurt dışına ekip gönderecek durumda olmadığını öne sürüldü.
Japon basını, Başbakan Kan'ın son ifadelerini sert bir dille eleştirirken, Kan'ın devlet ve özel sektör işbirliğiyle yürütülen altyapı ihracatını tehlikeye atmaya devam ettiğini iddia etti. Sankei Shimbun gazetesi de başyazısında bu ifadelerin telafi edilip edilmeyeceğini sorgularken, ''Türkiye'nin nükleer santral ithalatı konusunda güvensizlik hissinin güçlendiğini'' yazdı. Türkiye'nin TEPCO firmasına ait Fukişima Nükleer Santralindeki kazadan bu yana Japonya ile nükleer müzakerelere ara verilmesinden hoşnut olmadığını kaydeden gazete, kabine toplantısının ardından Türkiye'ye, Japonya'nın Ekonomi, Ticaret ve Sanayi Bakanlığı personelinden bir ekibin gönderileceği ve Japonya'nın durumunun ve hükümetin düşüncesinin kesin bir biçimde izah edileceğini duyurdu. Haberde Japon nükleer santral üreticisi firmaların yöneticilerinin ''Nükleer santral ihracatı uluslararası olarak verilmiş bir söz'' ifadesine yer verilirken, ''Türkiye'nin Başbakan Kan'ın sözlerini duyduktan sonra ne düşüneceği'' sorgulanıyor.
TEPCO kendi işine odaklanacak
Öte yandan dün akşam saatlerinde Bloomberg'de yayımlanan bir haberde, TEPCO Genel Müdürü Junichi Matsumoto'nun TEPCO'nun Türkiye'de inşa edilecek bir nükleer tesis projesinde yer almayacaklarını açıkladı.
Matsumoto, TEPCO'nun Fukuşima Daichi nükleer reaktöründe deprem ve tsunaminin ardından meydana gelen felaket nedeniyle buradaki temel işine odaklanması gerektiğini söyledi.