Hürriyet'ten Can Mumay'ın haberine göre, Japon parlamentosundaki muhalefet Sinop’a yapılması için anlaşması imzalanan nükleer enerji santralı projesini henüz onaylamadı. Japonya Başbakanı Shinzo Abe ise projeyi geçirebilmek için vekilleri cuma gününe kadar ikna etmeye çalışıyor. Japonya Başbakanı ocak ayında Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın Tokyo ziyareti öncesinde bu anlaşmayı ‘içeride’ bitirmenin peşinde.
Japonya’nın nükleer anlaşmasına henüz onay vermemesinin gerekçeleri arasında nükleer santralın masrafı ve risklerinin olduğu belirtiliyor. Uzmanlara göre 2011 yılındaki Fukushima felaketinin ardından Japon vekiller ülkelerinin prestijinin benzer bir projede olası felaketlere karşı tekrar zedelenmesini istemiyor.
Mayıs ayında 22 milyar dolar tutarındaki Sinop Nükleer Santralı projesi Japon ve Fransız konsorsiyumu ile imzalanmıştı. Konsorsiyumun içinde Japonya’nın köklü şirketlerinden Mitsubishi de bulunuyor. Santral inşaatı için ilk reaktörün 2023 yılında devreye girmesi bekleniyor.
Türkiye başka ortaklar arayabilir
Türkiye Atom Enerjisi Kurumu, Nükleer Güvenlik Komitesi ve Danışma Kurulu, Eski Üyesi, Okan Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nükleer Mühendis Tolga Yarman, Japonya’da yurtdışına nükleer ihraç edilmesini istemeyen insanlar olduğunu söylüyor. Yarman’a göre 2011 yılındaki Fukushima nükleer kazasından sonra Japonya’da nükleer teknoloji ciddi anlamda tartışılmaya başlandı. Yarman sözlerine şöyle devam etti:
"Santralda güvenlik konusunda yaşanacak bir sıkıntı Japonya’nın prestijini ciddi anlamda etkileyecektir. Nükleer teknoloji bugün itibarıyla eskisinden olduğundan 1000 kat daha fazla riskler içeriyor. Japonlar riskli bir yere nükleer santral yapıp rezil olmak istemiyorlar. Yunanistan ve Güney Kıbrıs Türkiye’nin nükleer santral inşa etmesine ses çıkarmıyor çünkü işletemeyeceğimizi biliyorlar. Türkiye’nin 22 milyar doları gidecek diye sesleri hiç çıkmıyor. Türkiye hükümeti Japonya ile nükleer anlaşma bozulursa farklı şirketlerle tekrar nükleer santral için masaya oturabilir."
Fransızların tek başına yapmaları sorunlu olur
CHP Enerji Komisyonu Başkanı Necdet Pamir ise Japon tarafıyla anlaşmanın bozulması dahilinde geriye kalan reaktörün yapımcı şirketlerinden Fransız ortak Areva’nın, içinde bulunduğu ekonomik sıkıntılar yüzünden tek başına bu projeyi yürütmekte zorlanacağını ifade ediyor. Pamir’e gore Türkiye, başka ortaklarla nükleer projesine devam etme olanağı arayabilir.
Pamir, Fukushima felaketinden sonra hem Japonya’nın hem de Fransa’nın kendi ülkelerinde nükleer santralların elektrik üretimindeki payını ciddi oranda azaltma planları yaptıklarını ama buna karşın başka ülkelerde inşa etmeye yönelmelerinin, güvenli olmadığını belirtiyor. Pamir ayrıca, Sinop’a inşa edilmesi planlanan Japon Mitsubishi ile Fransız Areva’nın ortak ürünü olan ATMEA1 reaktörünün, dünyada henüz işletmeye alınmamış ve Fransız Nükleer Güvenlik Kurulu’ndan (ASN) güvenlik lisansı almamış olmasının yaratacağı riske de dikkat çekiyor.