Yaklaşık 100 yılda biriktiği değerlendirilen 8 milyon ton dip çamurunun temizlenmesi için çalışmaların devam ettiği İzmit Körfezi'nde, 1 yılda 500 bin metreküp dip çamuru çekilerek 50 hektarlık alan temizlenirken 23 arıtma tesisi sayesinde de derelerden gelen günlük 400 ton çamurun denize akması önleniyor.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile Kocaeli Büyükşehir Belediyesi ortaklığında hayata geçirilen "İzmit Körfezi Doğu Baseni Dip Çamurunun Temizlenmesi, Susuzlaştırılması ve Bertaraf Hizmeti Projesi" doğrultusunda 2 Mayıs 2023'ten bu yana İzmit Körfezi'nin doğu yakasında dip çamuru temizliği yapılıyor.
Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığınca bütçesi onaylanan proje kapsamında, dip çamuru vakumlu gemiler ile denize yerleştirilen borular aracılığıyla çekilerek ilçede eski fuar alanı mevkisinde 70 dönüm alana kurulan şantiyede tarama ve susuzlaştırma işlemlerinden geçirilerek depolama alanına götürülüyor.
İzmit Körfezi'nde biyoçeşitliliğin korunması amacıyla başlatılan çalışmalar çerçevesinde 1 yılda denizden 500 bin metreküp dip çamuru çekilerek 50 hektarlık alan temizlendi, 250 olimpik havuzu doldurabilecek 35 bin kamyon çamur taşındı.
Bir yandan da 23 arıtma tesisi sayesinde derelerden gelen günlük 400 ton çamurun denize akması önlenen İzmit Körfezi'nde, dip temizliğinin tamamlanmasının ardından bir daha çamur birikmesi beklenmiyor.
"İzmit Körfezi'nin korunması için birçok çalışma yapıyoruz"
Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanı Mesut Önem, TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM) ve İstanbul Üniversite ile fizibilite ve uygulama projeleri yaptıklarını söyledi.
Projeler kapsamında yaklaşık 468 hektarlık alandaki dip çamurunu temizlemeyi hedeflediklerini aktaran Önem, "Geldiğimiz noktada yaklaşık 50 hektarlık alan temizliği sağlandı." dedi.
Önem, projenin 2 etaplı olduğunu, 122,5 hektar alanı kapsayan birinci etabının yıl sonunda tamamlanacağını belirtti. İzmit Körfezi'nin korunması için birçok çalışma yaptıklarını anlatan Önem, gemi ve kıyı tesislerine yönelik kontrol faaliyetlerine ve derelerden gelen kirliliklerin engellenmesine önem verdiklerini vurguladı.
Önem, dip çamurunun ekosistemi olumsuz etkilediğine değinerek, şöyle devam etti:
"Hem alg patlamalarına hem müsilaj (deniz salyası) gibi oluşumlara sebep olan bir çamurdu. Su sirkülasyonunu engelliyordu, zaman zaman kokuya sebep oluyordu. Bu çalışmayı başlatarak aslında deniz ekosistemini geri kazanmayı hedefledik. İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesiyle dip çamuru çekimi başlamadan önce proje başlattık. Geçen yılın başından itibaren 4 istasyonda sürekli aylık numuneler almaya başladık. Çamur çekilmesi başlamadan önce, çamur çekilirken ve çamur çekimi bittikten sonra buradaki değişimi, biyoçeşitlilikteki düzelmeyi de bilimsel olarak ortaya koymak istiyoruz. Çalışmaların gayet güzel gittiğini söyleyebilirim. Önümüzde 4 yıllık bir çalışma periyodu daha var. Bu çalışma tamamlandığında İzmit Körfezi'nin bu bölgesi de diğer alanlar gibi tekrar eski biyoçeşitliliğine, su kalitesine kavuşacak."
"Tekrar çamur birikimi öngörmüyoruz"
Ekosisteme zarar vermeden sadece "kirletici çamuru" denizin dışına aldıklarını anlatan Önem, "Çamur, 100 yıl içerisinde sanayileşmeyle, kentleşmeyle bu ortamda birikti. Bu çamuru çekmeye başladıkça hem fiziksel hem kimyasal hem su kalitesi açısından tekrar iyiye gidişi göreceğiz. Tekrar çamur birikimi söz konusu değil. İSU Genel Müdürlüğünün 23 arıtma tesisi var. Yüzde 100 tüm atık sularımızı arıtıyoruz. Günde 400 ton çamurun denize girmesini engelliyoruz. Tekrar çamur birikimi öngörmüyoruz." diye konuştu.
Önem, depolanan çamurdan Kocaeli Üniversitesinde tuğla, kiremit, briket, araç balatası elde edildiğini, Güzel Sanatlar Fakültesinde seramik objeler üretildiğini, bu alanda da çalışmaların devam ettiğini bildirdi.
Yurt içinden ve dışından akademisyenler, sivil toplum kuruluşu temsilcileri, yabancı gazetecilerin projeye ilgi gösterdiğini, bugüne kadar alanda 2 bin misafir ağırladıklarını ifade eden Önem, Muğla ve İzmir'de de deniz ve körfezlerde benzer sıkıntılar yaşayan kurumlardan yetkililerin alanı ziyaret ettiğini, onlara yaptıkları çalışmalarla ilgili bilgi verdiklerini sözlerine ekledi.