‘İzmir’in Çernobil’i olarak nitelenen Gaziemir’deki eski kurşun fabrikasından çıkan radyasyonlu atıklar nedeniyle 1 yılı aşkın süredir yaşanan panik sona eriyor.
Ege'de Son Söz'ün haberine göre, fabrika sahibi olan Aslan Avcı Döküm Sanayi Şirketi’nin yaklaşık 1 milyon liraya mal olacak “Fabrika Sahasındaki Radyoaktivite Bulaşmış Atıklar ile Tehlikeli Atıkların Fiziksel Yöntemlerle Ayıklanması Projesi”nin Çevre ve Şehircilik Bakanlığından onay almasının ardından yüklenici Turanlar Çevre A.Ş. çalışmalara başladı.
Çekmece Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi Müdürlüğü'nce (ÇNAEM) yapılan arazi temizliği çalışmaları tamamlanırken Turanlar Çevre A.Ş.'nin Genel Müdürü Serhat Emanet, bu özel temizleme projesi için kendi personellerinin TAEK ve Çekmece Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi (ÇNAEM) bünyesinde sahada radyoaktiviteye bulaşmış atıkların ayıklanması, paketlenmesi, zırhlanması ve bertaraf tesislerine nakledilmesi ile ilgili özel eğitim gördüğünü; gerekli kişisel korunma kıyafetleri ve unsurları, mekanik teçhizat ve diğer ekipmanları da yine TAEK/ ÇNAEM'den satın alarak sahada çalışma yaptıklarını söyledi.
Durum tespitiyle, temizleme projesini TAEK gözetiminde yürüttüklerine dikkat çeken Emanet, “Öncelikle 55 noktada TAEK / ÇNAEM Nükleer Atık Bölümü Başkanı Doç. Dr. Bektaş Karakelle ve ekibi tarafından saha taranarak ölçümler yapıldı. Sahada yapılan ölçümler sonucunda 3 noktada toplam 200 metrekarelik bir alanda Europium 152 – 154 maddesine rastlandı. Daha sonra yapılan çalışmalar sonucunda risk seviyesinin yüksek olmadığı anlaşıldı. Bu 3 noktanın da 2'si temizlendi; geri kalan bir noktası Temmuz ayı sonuna kadar; diğer kimyasal kirlilik de yıl sonuna kadar temizlenecek” diye konuştu.
Aslan Avcı firmasının yaşanan kirliliğin ardından, bugüne dek birçok atık bertaraf firmasıyla görüştüğünü, fakat hiçbir firmanın bu konuda yeterliliği bulunmadığı için sürecin uzadığı bilgisini de veren Serhat Emanet sözlerine şöyle devam etti: “Biz bu yeterliliklere sahip tek firma olarak, TAEK tarafından yetkilendirildik. Gaziemir'deki arazinin büyüklüğü 70 dönüm; fabrika da 20 dönüm arazi üzerine kurulu. Arazinin 10 dönümlük bölümünde kirlenme tespit edildi. Bu tarihe kadar gerek fabrikada çalışan personel gerekse fabrika civarında bulunan insanların bu kirlilikten dolayı bir rahatsızlık ve sağlıkla ilgili bir şikayetinin gündeme gelmediği tespit edilmiştir. Dolayısıyla bizim o bölgede tespit ettiğimiz radyoaktivite değeri, insan sağlığını tehdit edecek boyutta değildir”
Yıl sonuna kadar tamamlanacak
Tespit edilen kirli materyallerin muhafaza altına alınması için fabrika arazisi içinde özel bir sistem kurarak çalışmalara başladıkları kaydeden Serhat Emanet şu bilgileri verdi: “Yıl sonuna kadar araziyi tamamen temizlemiş olacağız. Arazide bantlı taşıma sistemleri, farklı noktalarda radyasyon algılayıcı dedektörler kurduk. Sahanın etrafında koruma bariyerleri var. Bölgeyi kontrol altına aldık. Araziye yetkiyi kişiler dışında giriş çıkış yasaklandı. Personelimiz özel ekipmanlar ve kıyafetlerle bölgede temizlik çalışmalarını yürütüyor. Kirliliğin yüksek olduğu bölgeleri büyük oranda temizledik. Elde edilen atıkların, TAEK yetkililerinin refakatinde zırhlı konteyner ve özel araçlarla taşınarak yine TAEK tarafından bertaraf edilmesine başlandı. Aynı bölgede bulunan kimyasal atıkları da, benzer prosedürle, İzmit Atıkları ve Artıkları Arıtma Yakma ve Değerlendirme A.Ş.'ye (İZAYDAŞ) göndererek, temizlenmesini sağlıyoruz”
Günlük ölçümlemeler yapılıyor...
Sahada birkaç noktada radyasyon alan algılayıcı dedektörler mevcut olup, anlık olarak ölçümleme yapıldığını, bu verilerin TAEK’e aktarıldığını ve her personelin üzerinde bulunan dozimetre adında ölçüm cihazları bulunduğunu kaydeden Turanlar Çevre A.Ş. Genel Müdürü Serhat Emanet, bu verilerin TAEK ve ilgili kurumlar tarafından günlük olarak takip edildiğini ve herhangi bir hata oluşmasını engellemek için son derece titiz bir çalışma yapıldığını sözlerine ekledi.