27 Mayıs darbesinin ardından merhum Başbakan Adnan Menderes ve arkadaşlarının yargılandığı Yassıada’nın ‘demokrasi ve özgürlük’ adası olarak yeniden düzenlenmesi için çalışmalar devam ederken, yapılacak proje planlarının ayrıntılarına ulaştı. Genel vaziyet planına göre adada ‘Demokrasi Feneri’, ‘Özgürlük Platformu’, ‘Demokrasi Şehitleri Anıtı’ ve sergi salonlarının yanı sıra otel ve süit odalar da bulunacak.
3 Nisan’da Resmi Gazete ’de yayımlanarak yürürlüğe giren 6456 sayılı kanun, Yassıada ve hemen yanındaki Sivriada ile ilgili çok önemli değişiklikleri de beraberinde getirdi. Kanunun 7. maddesine göre Kültür ve Turizm Bakanlığı , Yassıada ve Sivriada’da da kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına veya üst kuruluşlarına doğrudan sözleşme yapma suretiyle kültürel ve turizm amaçlı yatırım ve hizmetler yaptırabilecek. Yassıada ve Sivriada’da yapılacak olan planlama, imar ve inşaat uygulamaları ile diğer düzenlemeler, 3621 sayılı Kıyı Kanunu hükümlerine ve diğer mevzuatta yer alan kısıtlama ve prosedürlere tabi olmayacak.
Kafe, restoran, helikopter pisti olacak
Radikal’in haberine göre Yassıada’da Demokrasi Feneri, Sonsuzluk İskelesi, konaklama için otel ve süit odalar, helikopter pisti, Özgürlük Platformu, dört ayrı kafe ve restoran, park, Demokrasi Şehitleri Anıtı, kütüphane, müze ve konferans salonu, tekne yanaşma yeri, 27 Mayıs’ı canlandırma yeri, teraslar, sergi salonları yapılacak.
“İstanbul ’da başka yer kalmadı mı?”
Yassıada’nın imara açılmasına Demokrat Parti (DP) kökenli siyasetçilerden de tepkiler geldi. Aktif siyasete DP’den giren eski bakan ve Meclis başkanlarından İsmet Sezgin, şöyle konuştu:“Aradan 50 yıl geçmiş olmasına rağmen Yassıada zulmü gözlerimizin önünden, vicdanlarımızdan, belleğimizden silinmiyor. Oraya gelenler de herhalde milli iradenin temsilcilerinin zulüm gördüğü, işkence gördüğü bir ortamı turizm adası olarak görmek istemeyeceklerdir. Sayın Başbakan, ‘demokrasi müzesi’ diyerek iyi düşünmüşler. İlk düşüncesinde kalabilseydi ve orayı gerçekten ibret alınacak bir alan haline getirseydi çok daha yerinde olurdu. Maalesef iktidarın rant ekonomisine dayanan bir mantıkla böyle bir şey yaptığı görülüyor. İstanbul ’da başka yer kalmadı mı?”
Aktif siyasete, 27 Mayıs darbesinin kapattığı DP’nin devamı AP’de atılan, eski bakanlardan Nahit Menteşe ise “Yassıada’da büyük bir facia yaşandı. Adalet orada büyük yara aldı. O günleri hatırlayınca çok çok üzülüyorum. Yassıada’nın bu geçmişi ile anılmasının doğru olduğunu düşünüyorum. Ancak bu amaca hizmet edecek bir düzenleme Türk demokrasisine katkı sağlar” dedi.
Haritanın yeşiline inanmayın
Yürürlükteki 1/5000 Ölçekli Koruma Amaçlı Nazım İmar Planı Mart 2011’de onaylandı.Ancak sadece 1.5 yıl sonra planda değişime gidilerek hem 1/5000 Ölçekli Koruma Amaçlı Nazım İmar Planı Revizyonu hem de buna dayalı 1/1000 ölçekli Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı askıya çıkarıldı.Bu planlarla askeri yasak bölge olan Yassıada kayalık ve iskele alanı hariç, Turizm + Kültürel Tesis Alanı olarak belirlendi ve bu alanda 0.65 emsal ile otel, bungalov, kafe, restoran, heliport alanı, park, açık hava müzesi, meydan, kütüphane, idari bina, müze, konferans salonu, sergi salonu, seyir terası yapılabilir hale getirilerek yapılaşmaya açıldı.
Eni 420 metre, çevre uzunluğu 1762 metre olan Yassıada 10.37 hektar yani yaklaşık 100 bin metrekareden biraz fazla büyüklükte. Uygulama imar planına göre adanın yüzde 65’i imara açıldı. Plana göre yükseklik avan projeye bırakılmış olup, emsal 0.65 olarak belirlendi. En fazla 2 bodrum kat yapılabileceği belirtilerek, bodrum katlar emsale dahil edilmedi.
Genel vaziyet planı üzerinde yeni yapılacak binalar tek tek işlenmiş. Ancak bu binaların, adanın yüzölçümüne göre bir ölçeklendirmeyle gösterilmediği görülüyor. Vaziyet planına bakıldığında adanın neredeyse yarısı yeşil alan. Oysa 1 / 1000 Ölçekli Uygulama Planı’na göre adanın yüzde 65’i imara açılıyor. Vaziyet planında tarihi şato olarak gösterilen noktanın dört katı büyüklüğünde otel görünüyor.Bungolov olarak gösterilen evlerin de haritadaki büyüklüğü yine bu şato büyüklüğünde. Bu nedenle vaziyet planının ya ölçeklendirmesi sorunlu ya da bilinçli olarak yeşil alan fazla gösterilmiş. Bu plan üzerinde yeni yapılacak binaların metrekare ve yükseklikleri açıklandığında daha sağlıklı bir değerlendirme mümkün olur.