Maptriks’in verilerine göre Türkiye’de en fazla AVM, Avrupa Yakası’nda 66, Anadolu Yakası’nda 27 tane olmak üzere toplam 93 AVM ile İstanbul'da. İkinci sırada 33 AVM ile Ankara bulunurken; onu İzmir 21, Antalya 14 ve Muğla 13 AVM ile takip ediyor.
Verilere bakıldığında Artvin, Bilecik, Bitlis, Çankırı, Düzce, Erzincan, Karaman, Kastamonu, Mardin, Nevşehir, Niğde, Ordu, Osmaniye ve Tokat illerinde sadece birer tane AVM yer aldığı görülüyor. Burdur, Bartın, Sinop, Çorum, Kırşehir, Yozgat, Sivas, Gümüşhane, Bayburt, Rize, Ardahan, Kars, Iğdır, Ağrı, Tunceli, Bingöl, Muş, Van, Şırnak, Adıyaman ve Kilis illerinde ise alışveriş merkezi bulunmuyor.
Bölgelere göre AVM dağılımı
Türkiye'de son beş yıl içinde en fazla AVM artışı Marmara Bölgesi’nde gerçekleşti. Bölgede 99 olan AVM sayısı, 142'ye çıktı. 2010 yılında 33 olan AVM sayısı, 2015 yılında 58'e çıkan Ege Bölgesi ise en fazla artış yaşanan ikinci bölge oldu. Onu, 2010 yılında 36 olan AVM sayısı 2015 yılında 56’ya yükselen İç Anadolu Bölgesi takip ediyor.
Karadeniz Bölgesi’nde ise 13 olan AVM sayısı 26'ya, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde 8'den 19'a ve Akdeniz Bölgesinde 22'den 31’e yükseldi. Doğu Anadolu Bölgesi yatırımların en zayıf olduğu bölge oldu. 2010'da 6 olan AVM sayısı, 2015’te 9'a çıktı.
Son beş yılda açılan AVM’ler ve kiralanabilir alan büyüklüğü
Maptriks’in verilerine göre son beş yılda en fazla alışveriş merkezinin açıldığı il, 40 AVM ile İstanbul oldu. Onu, Ankara 13, Muğla 11, İzmir 8 ve Gaziantep 5 AVM ile takip etti.
Maptriks verilerlerine göre Türkiye’de toplam GLA (gross leasable area - kiralanabilir alan) büyüklüğü 9 milyon 825 bin 548 metrekare. GLA büyüklüğü en fazla olan şehir, 3 milyon 639 bin 208 metrekare ile İstanbul. Bu, Türkiye’nin yüzde 37’lik dilimini oluşturuyor. Ankara, 1 milyon 352 bin 937 metrekare ile tüm Türkiye’de yüzde 14’lük dilimde yer alırken, arkasından 515 bin 331 metrekare ile İzmir, 437 bin 753 metrekare ile Bursa ve 316 bin 813 metrekare ile Antalya geliyor.
2015-2016 yılları arasında en fazla GLA artışı olacak olan iller, mevcut GLA büyüklüğü ile paralel gidecek. İstanbul’da 1 milyon 374 bin 147 metrekare daha kiralanabilir alan artacak. Ankara’da 401 bin 456, İzmir’de 325 bin 220, Bursa’da 304 bin 758, Antalya’da 235 bin 500 metrekare GLA artışı bekleniyor.
Son beş yılda ilçelerdeki AVM GLA artışı
İlçelerdeki AVM dağılımına bakıldığında ise İstanbul’da en çok AVM’nin Şişli ilçe sınırlarında bulunduğu görülüyor Şişli’de toplam 11 AVM bulunuyor. Ankara’da ise toplam 12 AVM ile Yenimahalle ilçesi ilk sırada yer alırken, İzmir’de toplam 6 AVM ile Balçova, Antalya’da 5 AVM ile Muratpaşa ve Muğla’da 6 AVM ile Bodrum en fazla alışveriş merkezi bulunduran ilçeler olarak sıralanıyor.
Maptriks verilerilerine göre İstanbul'da son beş yılda GLA olarak en fazla artış olan ilçeler sırasıyla; Esenyurt (Toplam 370.580 m2), Başakşehir (Toplam 223.220 m2), Bakırköy (Toplam 363.408 m2), Eyüp (Toplam 150.000 m2) ve Ataşehir (Toplam 228.453 m2).
Ankara’da son beş yılda GLA olarak en fazla artış olan ilçeler; Mamak (Toplam 154.000 m2 ), Yenimahalle (Toplam 388.555 m2) ve Çankaya (Toplam 565.071 m2). olurken, İzmir’de Gaziemir (Toplam 72.980 m2), Karşıyaka (Toplam 116.500 m2) ve Konak (Toplam 25.970 m2 ) ilçeleri oldu. Bursa’da ise son beş yılda GLA olarak en fazla artış olan ilçeler Nilüfer (Toplam 133.051 m2) ve İnegöl (Toplam 341.27m2); Antalya’da Muratpaşa (Toplam 155.565 m2 ) ve Kepez (Toplam 114.839 m2) ilçeleri yer aldı.
İstanbul’da son yıllarda Anadolu Yakası, alışveriş merkezi yatırımları için odak noktası olurken, özellikle Maltepe ve Çekmeköy ilçeleri bu tür yatırımlar açısından avantajlı gözüküyor. Ankara’da ise yeni konut alanlarının gelişimiyle birlikte Yenimahalle ilçesinde pek çok alışveriş merkezi yatırımı yapıldı. Yine Etimesgut ilçesi son zamanlarda AVM yatırımları için dikkat çeken ilçeler arasında yer alıyor. İzmir’de ise Bayraklı ve Karşıyaka ilçeleri AVM yatırımları için son zamanlarda avantajlı bir konumdayken, Antalya’da Kepez, Muğla’da ise Bodrum gözde ilçelerden.
Caddelere göre AVM dağılımı
Maptriks’in verilerine göre İstanbul’da en fazla alışveriş merkezi bulunan caddelerden biri Kanyon, Metrocity, Özdilek ve Sapphire olmak üzere 4 AVM ile Şişli ilçesindeki Büyükdere Caddesi. Bu caddede alışveriş merkezi yatırımlarının yoğunlaşmasının sebebi ise bölgedeki iş merkezlerinin ve plazaların fazlalığı.
İstanbul’da bir başka alışveriş merkezi yoğunluğunun yaşandığı yer ise Esenyurt- Beylikdüzü arası D-100 karayolu. Yeni konut gelişiminin bölgede artmasıyla alışveriş merkezlerine olan talebin de arttığı yol üzerinde İstanbul Outlet Park, Beylicium Alışveriş Merkezi, Marmara Park ve Migros Alışveriş Merkezi olmak üzere 5 AVM bulunuyor.
Bakırköy ilçesinde İstanbul Caddesi üzerinde ise Carousel ve Capacity olmak üzere 2 alışveriş merkezi bulunuyor. Bu bölgede aynı zamanda İstanbul'un ilk alışveriş merkezlerinden Galleria yer alıyor.
İstanbul Anadolu Yakası’nda ise alışveriş merkezleri E-5 karayolu boyunca yoğunlaşıyor. Kadıköy ilçesi sınırları içinde E-5 boyunca Akasya, Optimum Outlet ve Carrefour İçerenköy olmak üzere 3 AVM bulunuyor.
Yapımı devam eden AVM’ler
Maptriks’in verilerine göre Türkiye genelinde inşaat halinde olan 74 AVM var. Bu alışveriş merkezlerinin toplam 22 tanesinin İstanbul’da, 7’sinin Ankara ve 5’inin Bursa’da açılması öngörülüyor.
İstanbul'da yeni açılacak olan AVM’ler için en çok Eyüp ve Kağıthane ilçeleri tercih edilirken, Ankara'da Çankaya, İzmir'de Bayraklı, Bursa'da Nilüfer ilçesi en çok yatırımın yapıldığı ilçeler olarak görülüyor.