İstanbul Üniversitesi (İÜ) İktisat Fakültesi öğretim üyesi Doç. Dr. Murat Şeker, İstanbul'da 39 ilçe düzeyinde İstanbul'da Yaşam Kalitesi Araştırması'nı gerçekleştirdi. İstanbul ile ilgili periyodik araştırmalar yaptıklarını ve ilçelerin sosyo-ekonomik alanda gelişimlerini izlediklerini belirten Şeker, yaşam kalitesi araştırmasını ilk kez 2010 yılında İstanbul ölçeğinde yaptıklarını ifade etti ve ilçede yaşayan halkın sosyo-ekonomik yapısının yaşam kalitesini etkileyen en önemli unsur olduğunu söyledi.
Araştırmaya göre, İstanbul'da yaşam kalitesi en yüksek olan ilçeler Beşiktaş, Kadıköy, Bakırköy, Şişli ve Fatih olurken, yaşam kalitesi en düşük ilçeler ise Arnavutköy, Sultanbeyli, Şile, Sultangazi ve Esenler şeklinde sıralandı. 5 yıl önce gerçekleştirilen aynı araştırmada yaşam kalitesi yüksek ilçeler sıralamasında Kadıköy, Beşiktaş, Beyoğlu, Şişli ve Fatih yer almıştı.
5 yıl önceki araştırma ile bu yılki araştırma arasındaki farklara bakıldığında, 2010 yılında yaşam kalitesi açısından birinci Kadıköy olurken, bu yıl Kadıköy ikinci sıraya geriledi ve Beşiktaş ilk sıraya yükseldi. 2010 yılında yaşam kalitesi olarak ilk 5 ilçe arasında bulunan Beyoğlu ise bu yılki araştırmada yerini Bakırköy'e kaptırdı ve ilk 5 arasına giremedi.
İstanbul'da yaşanmak istenen yerler ise Beşiktaş'ın Bebek, Etiler, Arnavutköy semtleri, Kadıköy'ün Caddebostan, Fenerbahçe, Suadiye semtleri, Üsküdar'ın Kuzguncuk ve Çengelköy semtleri, Adalar ile Sarıyer'in İstinye, Yeniköy, Tarabya semtleri oldu.
Bu kapsamında demografik yapı, eğitim, sağlık, sosyal yaşam, ekonomik yapı, ulaşım ve çevresel durum endeksleri de araştırıldı. Demografik yapı ve eğitim endeksinde Beşiktaş ilk sırada yer alırken, sağlık endeksinde Çatalca, sosyal yaşam endeksinde Beyoğlu, ekonomik yapı endeksinde Şişli, ulaşım endeksinde Kadıköy ve çevresel durum endeksinde ise Sarıyer öne çıktı.
Vatandaşlar en çok otoparktan memnun değil
Araştırmaya katılan vatandaşlar ikamet ettikleri yerde en çok sokaktan gelen gürültü, evin küçüklüğü, bahçe veya balkon bulunmaması gibi konulardan şikayet etti. Yaşadıkları ilçede trafik kurallarına uymak ve çevreyi kirletmemek kriterlerine uyulmadığını ifade eden katılımcılar, en memnun olmadıkları kamu hizmetlerini otopark, trafik düzenleme, yeşil alan miktarı, park ve oyun alanları, hava kirliliğiyle mücadele şeklinde sıraladı.
Katılımcılar faaliyet alanlarından internete istediklerinden daha çok vakit ayırdığını aktarırken, kitap ve dergi okumaya, oyun, televizyon, gönüllü hayır işleri ve politik faaliyetlerde yer almaya istediklerinden daha az zaman ayırdığını belirtiyor.
"İşim çok stresli ve zahmetli"
Katılımcıların yüzde 49,3'ü işinin çok stresli ve zahmetli olduğunu düşünürken, yüzde 43,5'i maaşından memnun olmadığını ifade ediyor.
İş hayatıyla ilgili en sık yaşanılan sorun ise evle ilgili yapılması gereken bazı işleri yapamayacak kadar işten yorgun gelme oldu. Bu sorunu, bireylerin işe harcanan zaman nedeniyle ailesine karşı olan sorumluluklarını yerine getiremeyişi izledi.
Sağlık hizmeti alanında karşılaşılan sorunlar arasında muayene sırasında çok beklemek ilk sırada yer alırken, diğer sorunlar, sağlık çalışanlarının hastalarla yeterince ilgilenmemesi, muayeneden memnun olunmaması, temizlik ve hijyen koşulları ve yeterli sağlık kurumunun bulunmaması şeklinde sıralandı.
Vatandaşlar güvenlik hizmetleri konusunda en çok polisin olaylara müdahale hızı ve emniyet görevlilerinin vatandaşa davranışından memnun kalmadığını ifade ediyor.
"İstesem de yapamam"
Araştırmanın ekonomik yapı alanında 'istesem de yapamam' dedikleri şeyler soruldu. Araştırmaya katılanların yüzde 69,1'i isteseler de akrabaların ya da tanıdıkların yanında kalmadan bir haftalık tatil yapamayacağını kaydetti. İsteseler de yapamayacakları şeyler sıralamasında söz konusu bir haftalık tatili, eskimiş mobilyayı değiştirmek, iki günde bir et, tavuk ya da balıktan oluşan yemek yiyebilmek takip etti.
Araştırmaya göre, İstanbul'un en önemli sorunları trafik ve ulaşım, nüfus yoğunluğu, güvenlik, yeşil alan, çevre ve hava kirliliği, çarpık kentleşme ile Suriyeli mülteciler oldu.
Kişisel memnuniyet alanında ise katılımcıların yüzde 38,9'u hayat standartlarından, yüzde 36,1'i kişisel gelişiminden ve yüzde 32,9'u ise kazancından memnun olmadığını ifade etti.
İstanbul'un 39 ilçesinin Yaşam Kalitesi Endeksi ise şöyle:
Endeks Sırası İlçe Endeks Skoru
1 BEŞİKTAŞ 0,911
2 KADIKÖY 0,886
3 BAKIRKÖY 0,613
4 ŞİŞLİ 0,574
5 FATİH 0,490
6 BEYOĞLU 0,367
7 ÜSKÜDAR 0,347
8 SARIYER 0,347
9 EYÜP 0,183
10 MALTEPE 0,161
11 KARTAL 0,128
12 KÜÇÜKÇEKMECE 0,114
13 BAYRAMPAŞA 0,093
14 BÜYÜKÇEKMECE 0,081
15 BAHÇELİEVLER 0,053
16 ATAŞEHİR 0,046
17 PENDİK 0,032
18 ZEYTİNBURNU 0,027
19 BEYLİKDÜZÜ 0,025
20 BEYKOZ 0,025
21 TUZLA -0,018
22 KAĞITHANE -0,020
23 ÜMRANİYE -0,028
24 GÜNGÖREN -0,119
25 ADALAR -0,142
26 BAŞAKŞEHİR -0,152
27 AVCILAR -0,161
28 BAĞCILAR -0,190
29 ESENYURT -0,194
30 ÇATALCA -0,228
31 ÇEKMEKÖY -0,264
32 SİLİVRİ -0,304
33 GAZİOSMANPAŞA -0,333
34 SANCAKTEPE -0,391
35 ESENLER -0,421
36 SULTANGAZİ -0,518
37 ŞİLE -0,587
38 SULTANBEYLİ -0,601
39 ARNAVUTKÖY -0,620