Taksim Yayalaştırma Projesi ile Gezi Parkının ‘Taksim Kışlasına’ çevrilmesinin önünü açan 17.01.2012 tarihli 1 / 5000 ve 1 / 1000 ölçekli Koruma Amaçlı Nazım İmar Plan tadilatlarına Şehir Plancıları, Peyzaj Mimarları ve Mimarlar Odası İstanbul 1. İdare Mahkemesi’nde dava açmıştı. Mahkemece belirlenen 3 kişilik bilirkişi heyeti yerinde keşif ve inceleme sonucunda plan tadilatlarının şehircilik, planlama ve koruma ilkelerine aykırı olduğu kanaatine vardı. Bilirkişi, plan tadilatında ‘çevre, kültürel ve doğal miras, sosyal kültürel ve ekonomik yapı, ulaşım, dolaşım sistemi açısından uygun olmadığı, yeşil alanların ne şekilde etkileneceğinin belirsiz olduğu’ sonucuna vardı. Eğer mahkeme bilirkişi raporuna uyarsa Gezi Parkı’nın mevcut haline müdahale edilmesi imkansız duruma gelecek.1 / 5000 ölçekli Beyoğlu Kentsel Sit Alanı Koruma Amaçlı Nazım İmar Planı batı ve kuzey yönünde bulunan araç yolları yayalaştırılarak meydan olarak fonksiyon verilmesi 21.05.2009 tarihinde onanmıştı. Ancak 1 / 5000 ve 1 / 1000 ölçekli Koruma Amaçlı Nazım ve uygulama imar planları üzerinde 17.01.2012 tarihinde plan tadilatı yapıldı. Radikal Gazetesi'nin haberine göre Şehir Plancıları, Peyzaj Mimarları ile Mimarlar Odası bu plan tadilatlarının yasaya uygun olmadığını belirterek dava açtı. Dava başvurusunda ‘1940’lı yıllarda yıkılan kışla yapısının korunması söylemi altında yeşil alanın kışla fonksiyonundan farklı şekilde ticaret fonksiyonuna hitap eden bir yapı haline gelmesinin ulaşım ve alt yapı tesislerini zorlayacağı” vurgulandı.
‘Korunmalı çünkü...’
İtirazda ‘‘Taksim Gezi Parkı İstanbul’un en erken Cumhuriyet dönemindeki ilk ve en kapsamlı şehircilik uygulamasının bir belge niteliği taşıyan en önemli ögesi olduğu, kent planlaması için davet edilen Henri Prost tarafından planlanmış olduğu’’, Taksim Gezi Parkı’nın korunması gereken kültür varlığı olduğu da belirtildi. Mahkeme, davalı Kültür ve Turizm Bakanlığı ile İBB’den savunmalarını istedi. Bakanlık savunmasının özetinde, ‘‘Topçu Kışlası’nın bir kültür varlığı olarak tescilinin yapıldığını, Taksim Gezi Parkı ile ilgili olarak ise parktaki peyzaj düzenlemesi ve yetişkin ağaç dokusunun bulunmasından dolayı durumun ilgili Tabiat Varlıkları Koruma Bölge Komisyonu’nca değerlendirilmesi gerektiği’’ belirtildi. İBB de “Odaların davayı açmakta menfaat yokluğu nedeniyle ehliyetlerinin olmadığı, dava konusu imar planlarının ise belde halkının iyi yaşam düzeni ve koşullarını sağlamak amacıyla hazırlandığı” savunuldu.
Prof. Dr. Hüseyin Cengiz, Doç. Dr. Darçın Akın, Y. Doç. Dr. M. Lütfi Yazıcıoğlu’ndan oluşan bilirkişi heyeti ise yerinde keşif ve dosya üzerinde yaptığı inceleme sonucu hazırladığı raporunu 13.05.2013 tarihinde mahkemeye teslim etti. Raporun Gezi Parkı ve Taksim Kışlası ile ilgili bölümlerinde, ‘‘Korunması gerekli kültür varlığı olarak tescil edilen Taksim Kışlası, ‘kentsel tasarım projesi ile bir bütünlük içersinde değerlendirilebilecektir’ dendiği halde planlarda bununla ilgili herhangi bir belirtinin olmadığı” tespit edildi.
Raporun sonucunda özetle, dava konusu Koruma Amaçlı İmar Planı değişikliklerinin çevre, kültürel ve doğal miras, kültürel ve ekonomik yapı, teknik altyapı, sosyal donatı, yapı ve sokak dokusu, mülkiyet yapısı, ulaşım, dolaşım sistemi, şehircilik, planlama ve koruma ilkelerine uygun olmadığı, söz konusu planın sadece Taksim Alanı yayalaştırma projesi gibi görünmekle birlikte plan notlarında Taksim Gezi Parkı’nı da içerdiği ve plan onama sınırı içindeki bir alanın planlamasının sonradan düzenlemek üzere ayrılarak belirsiz bırakıldığı belirtildi.
"AVM yapılmayacak, ağaç katliamı yok"
Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu, 3. köprüden dolayı ağaç ve doğa katliamı olacağı eleştirilerinin doğru olmadığını söylerken güvence verdi:“Köprü güzergâhında içme suyu havzası, biyolojik hayat etkilenmeyecek. Ağaç kesimi asgari düzeyde olacak. Taşınabilen ağaç taşınacak. Toplam 381 bin ağaç kesilecek. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı ile de kesilen her ağaca karşılık en az 5 ağaç dikileceğine ilişkin protokol yaptık.” İstanbul’a son 10 yılda 36 milyon fidan dikildiğini, AK Parti ’nin Türkiye ’nin ‘gelmiş geçmiş en çevreci hükümeti’ olduğunu savunan Eroğlu, Gezi Parkı’na da AVM yapılmayacağını söyledi. Eroğlu, “AVM yapılmayacak. Tarihi eserin aynısı yapılacak. Bu mekân Taksim Meydanı ile bütünleşen bir yer değil. Burada geçmişte muhteşem bir tarihi eser vardı; biz bunu ortaya çıkaracağız. Altını çizerek söylüyorum inşaat bittikten sonra herkes ‘ne kadar güzel, muhteşem bir yer oldu’ diyecek” diye konuştu.
Polis tekmeleri ameliyatlık etti
Gezi Parkı’nda dün saat 05.00 sularında gazlı polis müdahalesi sırasında sökülmek üstenen bir ağaca sarılarak direnen 23 yaşındaki Hazar Büyüktunca bu sırada aldığı tekme darbeleri sonrasında hastaneye kaldırıldı. Testislerinde yırtık oluşan İÜ Arkeoloji Bölümü öğrencisi Büyükhazar, dün Şişli Etfal Hastanesi’nde ameliyat geçirdi. Daha önce Emek sineması için yapılan eylemde gazlı tazyikli sulu müdahale sonrasında gözaltına alınan Büyüktunca’ya bu olayla ilgili olarak tazyikli 6 yıla kadar hapis cezası istemiyle dava açılmıştı. Sosyal medyada şafak baskınını duyunca parka gelmeye çalışan Greenpeace Akdeniz Nükleer Kampanyası Sorumlusu Cenk Levi de gözaltına alındı. Adliyeye sevk edilen Levi serbest bırakıldı.
BDP İstanbul milletvekili Önder yine ‘nöbet’teydi
Taksim Gezi Parkı’nda iş makineleriyle yapılan çalışmalara karşı 3 gündür nöbet tutan gruba polis ‘şafak basını’ düzenledi. Çevik kuvvet ekipleri saat 05.00 sıralarında TOMA eşliğinde parka girerken çadırlarda kalan aktivistler birbirlerine kenetlenerek dağılmamaya çalıştı. Slogan atan gruba polis gaz bombaları atarak müdahale etti.Bu sırada belediye görevlisi olduğu öne sürülen gaz maskeli kişiler çadırları, masaları ve grubun eşlarını toplayarak ateşe verdi. Bu sırada atılan biber gazlarından basın mensupları da etkilendi. Polisin eylemcileri dağıtmasının ardından iş makineleriyle parkta çalışma başlatıldı. Sabah saatlerinde parka gelen BDP İstanbul milletvekili Sırrı Süreyya Önder, iş makinelerinin önünde durarak bir kez daha çalışmaları durdurdu. İş makinelerinin çekilmesinin ardından basın toplantısı düzenlendi. Taksim Dayanışması adına Mimar Mücella Yapıcı Gezi Parkı’nda yapılan çalışmaların ‘kaçak’ olduğunu vurgulayarak “Burası artık sadece Gezi Parkı değil Türkiye’nin nefes alma yeridir. Gelin nefesinizi nefesimize katın’’ çağrısında bulundu.