Mimarlık ortamına kalıcı katkılarda bulunmak, düşünsel ve teknik konularda yaygın bir bilgi paylaşım ortamı sağlamak amacıyla, 1973 yılından bu yana kesintisiz olarak sürdürdüğü çalışmalarıyla Türkiye mimarlık yayıncılığında önemli bir yere sahip olan YEM Yayın, başta üniversite öğrencileri ve akademisyenler olmak üzere konuya ilgi duyan herkesin katılımına açık olarak gerçekleştirdiği YEM Yayın Söyleşiler Dizisi'ni Prof. Dr. Reha Günay ile sürdürüyor.
“İstanbul'un Kaybolan Ahşap Konutları" söyleşisinde Reha Günay, 2014 yılında Radikal Kitap’ın “yılın en iyi 100 kitabı” seçkisi arasında yer bulan “İstanbul'un Kaybolan Ahşap Konutları” kitabında ayrıntılı olarak aktardığı Türk ev geleneğini, İstanbul’daki ahşap konut dokusunu ve bu dokunun sosyal yaşama etkilerini anlatacak. Günay, İstanbul’un yitirdiğimiz ahşap konut dokusunu belgelediği, 1955 yılından bu yana çektiği fotoğraflardan hazırladığı özel gösterimle söyleşi kapsamında geleceğin mimarlarıyla paylaşacak.
İstanbul’un Kaybolan Ahşap Konutları
15. ve 16. yüzyıldan günümüze Türk evi geleneğinin en sıradışı örneklerinin vücut bulduğu İstanbul, yakın zamana kadar koruduğu ahşap konut dokusunu ve buna paralel gelişen yaşama kültürünü bugün yitirmiş görünüyor. Bu geleneğin örneklerini eşsiz fotoğraf kareleriyle ölümsüzleştiren kitap, bu tipolojiyi ve ortaya çıkardığı konut dokusunu gelecek kuşaklara aktaracak önemli bir belgeleme çalışması olarak dikkat çekiyor. YEM Yayın’ın hazırladığı kitap, iki ana bölüme ayrılıyor. Birinci kısım ahşap konut yapımının tarihçesinden “Türk evi” kavramını mimari ve yapım tekniği açısından anlatıyor. Ardından da bu geleneğin günümüze kadar gelebilmiş seçkin örneklerini planlar, resimler, gravürler ve fotoğraflar eşliğinde sunuyor. İkinci kısım ise Reha Günay tarafından 1960 yılından günümüze kadar farklı tarihlerde çekilmiş 4.000’e yakın fotoğraf arasından seçilen 200’ü aşkın siyah-beyaz fotoğrafla İstanbul konut dokusunun izini semt semt sürmeye çalışıyor.
İstanbul’un Kaybolan Ahşap Konutları, yalnızca bir yapı tipolojisi ya da yapım tekniğinin anlatımının ötesinde, bir dönemin ev yaşantısı ve sosyal ilişkileri hakkında da fikir veren, ayrıca “zamanın değişimini ve toplumun, ekonominin, teknolojinin, kentleşmenin nereden nereye gittiğini gösteren” bir belgeleme çalışması olmayı amaçlıyor.
Prof. Dr. Reha Günay kitapta yer verdiği fotoğrafları şöyle anlatıyor:
“Fotoğrafları hazırlarken ve seçerken evleri çevreleriyle beraber vermeye çalıştım. Bazen henüz yapılaşmamış ağaçlı yan parselle, bazen telefon ve elektrik direkleri ve telleriyle, pencerelerden uzanan soba boruları ve altına takılan is toplayıcı konserve kutularıyla, bunların bağlantı telleriyle, ahşap ev kaplamalarındaki çürümüş bir parçayı çıkarıp kendine yuva kurmuş karga ve güvercinleriyle, içinden otlar sarkan küçücük serçe yuvalarıyla daha sonraları çatılara konulan televizyon antenleriyle… Bütün bunlar o zamanki ev yaşantısının bir parçası olarak tarihe geçecek belgelerdir. Zaman zaman yıkılmış, bozulmuş ev resimleri de göreceksiniz. Yıkık evler yapım yöntemi hakkında bize önemli bilgiler verdiğinden benim çok beğendiklerim arasındadır. Ayrıca bozulan daha doğrusu apartmanlaşan bir çevre içinde kalan tek tük evler de o mahallenin eski dokusu hakkında bize bilgi verdiği gibi zamanın değişimini ve toplumun, ekonominin, teknolojinin, kentleşmenin nereden nereye gittiğini gösteren belgelerdir. İster ders alırsınız, ister ‘Değişim esastır başka türlüsü olamazdı’ der geçersiniz.”
Söyleşi, İstanbul Kültür Üniversitesi’nde 18 Mart 2015 Çarşamba günü saat 15:30'da izlenebilir.
Ayrıntılı bilgi ve katılım için tıklayınız.
Reha Günay hakkında:
1937 yılında İstanbul’da dünyaya gelen Reha Günay, İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi’nden 1960 yılında mezun oldu. İstanbul Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü’nde doktora yaptı. 1994 yılında profesör olan Reha Günay, emekli olana kadar Yıldız Teknik Üniversitesi Restorasyon Anabilim Dalı’nda çalıştı. 1978’den 2011 yılına kadar Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Fotoğraf Bölümü’nde Mimarlık Fotoğrafı dersleri verdi. Emekli olduktan sonra da akademik faliyetlerini sürdüren Günay fotoğraf çalışmalarında, kültür varlıklarının ve mimarlık eserlerinin belgelenmesi konusuna ağırlık vererek kendi hazırladığı kitaplarında kendi fotoğraflarını kullandı. 1983 – 2004 yılları arasında Ağa Han Mimarlık Ödülü'ne başvuran yapıları fotoğraflarıyla belgeledi. Arkeoloji çalışmaları, konferansları ve kitaplarının yanı sıra Reha Günay’ın fotoğraflarına yer verilen çok sayıda ulusal ve uluslararası yayın ve sergi bulunmaktadır.