İstanbul'un en değerli arazisi olarak nitelenen Karayolları 17'inci Bölge Müdürlüğü arsasının özelleştirme ihalesini 800 milyon dolarla Zorlu Gayrimenkul Geliştirme ve Yatırım Anonim Şirketi kazandı. Emaar Gayrimenkul'ün ihalelerde "koparma" taktiği olarak bilinen yönteme başvurarak ihalenin sen beş turunda yüksek artışlar yapmasına rağmen yılmayan Zorlu Gayrimenkul, her turda bir milyon dolar artırım yaparak arazinin yeni sahibi olmaya hak kazandı.
Karayolları 17'inci Bölge Müdürlüğü arsası olan İstanbul'un Beşiktaş ilçesi, Ortaköy Mahallesi, 30 ada, 157 parsel numaralı, 96 bin 505.33 metrekare yüzölçümlü taşınmazın özelleştirme ihalesi Ankara Swissotel'de yapıldı. İhaleyi ÖİB Başkan Yardımcısı Hasan Köktaş yönetti. İhale komisyonun da ayrıca Özelleştirme İdaresi'nden Proje Grup Başkanı Gülefşan Demirbaş, İhale Hizmetleri Daire Başkanı Önder Kocabay, Hukuk Müşaviri Müzeyyen Ekmekçi ve Uzman Yeşim Kurna yer aldı.
İhaleye Zorlu Gayrimenkul, Emaar Gayrimenkul, Astay Gayrimenkul, Afken-Osmanlı Ortak Girişim Grubu, Sama Dubai İstanbul Gayrimenkul, Toray ve Eren Talu Ortak Girişim Grubu, Nurol-Fiba Ortak Girişim Grubu, Limak İnşaat-MSREF VI Living Daylights BV Ortak Girişim Grubu (Limak-Morgan Stanley), Taşyapı İnşaat, Global-Boğaziçi Ortak Girişim Grubu katıldı.
İhale Komisyonu Başkanı Köktaş, ihalede ilk turun elemesiz yapılacağını üç turluk yazılı teklif alınmasının ardından yapılacak eleme sonucunda 7 şirket kalacağı bildirdi. Köktaş, kalan 7 şirketle açık artırmaya girileceğini kaydetti.
İlk teklif 505 milyon dolar
İhalede elemesiz olarak yapılan ilk yazılı turda arazi için en yüksek 505 milyon dolar teklif edildi. Ardından elemeli yazılı tura geçildi. Elemeli ilk turda en düşük teklifi Taşyapı İnşaat verdi. Taşyapı İnşaat bu teklifle elenirken bu turda çıkan en yüksek teklif 650 milyon dolar oldu. Elemeli ikinci yazılı turda en düşük teklifi veren Astay Gayrimenkul ihale dışı kaldı. Bu turda verilen en yüksek teklifi ise 691 milyon dolar oldu.
Açık artırma 720 milyon dolarla başladı
Son elemeli yazılı turda en düşük teklifi veren Afken-Osmanlı Ortak Girişim Grubu ihale dışı kaldı. İhalede 7 şirkete düşülmezsiyle açık artırma bölümüne geçildi. Açık artırmada açılış fiyatı 720 milyon dolar, fiyat artırım aralığı 1 milyon dolar ve açık artırma süresi de 2 saat olarak belirlendi. Açık artırmada ilk teklifi sorulan Sama Dubai İstanbul Gayrimenkul mola almak istediğini belirtti. Bunun üzerine ihale komisyonu başkanı Köktaş'ta "Daha başında mola alınsanızdiye espri yaptı.
Sama hemen çekildi
Sama Dubai İstanbul Gayrimenkul molanın ardından ihaleden çekildiğini açıkladı. Ardından Nurol-Fiba 721, Limak 722, Toray-Eren 725 milyon dolar teklif etti. Sırada bulunan global ise ihale komisyonundan mola istedi. Molanın ardından Global de ihaleden çekildi. Emaar Gayrimenkul de ihaledeki 3'üncü molayı istedi. Emaar mola dönüşünde 726 milyon dolar teklif etti. Zorlu Gayrimenkul de teklifi 727 milyon dolara çıkardı.
Açık artırmanın ikinci turunda Nurol-Fiba ortaklığı önce mola aldı ardından da çekildiğini açıkladı. Limak-Morgen Stanley ortaklığı 728 milyon dolar teklifinde bulundu. Toray-Eren Talu Grubu ise mola aldıktan sonra çekildiğini açıkladı. Ardından Emaar teklifini 729, Zorlu da 730 milyon dolara çıkardı.
Emaar'dan koparma taktiği
Şirketlerin ihalenin hemen başında yarışı bırakmasıyla açık artırmanın üçüncü turuna üç şirket kaldı. Limak-Morgen Stanley 731 milyon dolar teklif etti. Emaar mola aldı. Emaar dönüşte ihalelerde koparma tekniği olarak bilinen teklifi birden yükseltme yöntemine başvurdu ve teklifini 750 milyon dolara çıkardı. Buna karşın Zorlu Grubu 751 milyon dolarlık teklifte bulundu. Dördüncü turda Limak 752 milyon dolara çıktı. Emaar yine aynı taktiği uygulayarak, teklifini 775 milyon dolara çakırdı. Zorlu'da 776 milyon dolara çıktı.
Limak dayanamadı
Beşinci turda Emaar'ın koparma taktiğine dayanamayan Limak ihaleden çekildi. Emaar bu turdu teklifini 780'e Zorlu'da 781 milyon dolara çıkardı.
800'e kadar dayandı
Altıncı turda Emaar 785, Zorlu 786 milyon dolar verdi. Yedinci turda Emaar 787, Zorlu 788 milyon dolar teklif etti. Emaar sekizinci turda son kez aynı taktiğe baş vurarak teklifini 799 milyon dolara çıkardı. Zorlu bu çıkış karşısında geri adım atmayarak 800 milyon dolar teklif edince Emaar ihaleden çekilmek durumunda kaldı. İhale böylece sonuçlandı. Emaar Gayrimenkul Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın yakın dostum diye tanımladığı Cihan Kamer'le Büyükçekmece'de villa inşa eden şirket olarak biliniyor. Emaar ayrıca, Dubai'li dünyanın en yüksek binası olması beklenen 1000 metre yüksekliğindeki Burj Dubai'nin yapımını sürdürüyor.
Özelleşme süreci
Zincirlikuyu'daki arazi özelleştirme yüksek kurulunun ÖYK 11 Ağustos 2006 tarihli kararıyla özelleştirme kapsam ve programına alındı. ÖYK'nın 27 Aralık 2006 tarihli kararıyla da taşınmazın imar planı değişiklikleri onaylanarak yürürlüğe girdi. Bu değişiklikle arazide ofis, ticaret, yerleşim, turizm, sosyal ve kültürel alanların bir arada inşa edilmesine olanak sağlandı.
Yeni imar planı
96 bin 505.33 metrekare yüzölçümü ve yeşil alanla ring yolu ayrımından sonra yaklaşık 84 bin 500 metrekare net alana sahip taşınmazın üzerine kurulacak yapının emsali, 2.8 olacak; bu emsalle brüt inşaat alanı yaklaşık 237 bin metrekareye karşılık gelecek.
Yapı yükseklikleri karayolları idari binasının 1.5-2 mislini aşamayacak. Planlama alanında yüzde 35 rezidans, yüzde 30 otel ve kongre salonları olmak üzere turizm, yüzde 15 ticaret, yüzde 10 sosyal ve kültürel tesis yüzde 10 ofis ve büro olmak üzere yönetim alanı kullanımı için ayrılacak.
Son anda Tekel'e devredildi
Taşınmazın satışı için son anda alınan bir kararla TEKEL'e devri yapıldı. Taşınmaz, TEKEL'in mülkiyetinde bir arazi olarak 19 Ocak'ta ilana çıktı. Son teklif verme tarihi olan 28 Şubat'ta 10 adet teklif alındı. 5 ve 6 Mart günlerinde de ÖİB ile yatırımcılar arasında birinci tur pazarlık görüşmeleri yapılarak tekliflerin yukarı çekilmesine çalışıldı.
Ödeme seçenekleri
Taşınmazı almaya hak kazanan Zorlu Grubu ihale bedelini peşin ya da taksitli olarak ödeyebilecek. İhale bedelinin vadeli olarak ödenmesi talep edildiği taktirde toplam satış bedelinin en az yüzde 50'si satış sözleşmesi imza tarihinde peşin olarak ödenecek. Toplam satış bedelinin en az yüzde 25'i satış sözleşmesi imza tarihinden itibaren en geç birinci yılın sonunda, bakiye tutarda satış sözleşmesi imza tarihinden itibaren en geç ikinci yılın sonunda ödenecek. Taksitle ödemede toplam anapara borcu için yüzde 10 faiz işletilecek.
ÖYK kararıyla kesinleşecek
Tekliflerin alınmasıyla ihale teknik olarak sonuçlandı. İhale komüsyonu satışa ilişkin kararını ÖYK onayına sunacak. ÖYK onayının ardından en yüksek teklif sahibiyle sözleşme imzalanarak, taşınmaz alıcıya devredilecek.
Zorlu: Peşin ödemeyi düşünüyoruz
Karayollarının İstanbul Zincirlikuyu'daki arazisine 800 milyon dolar ile en yüksek teklifi veren Zorlu Grubu Başkanı Nazif Zorlu, bugün yeni bir sektöre açılmış olduklarını belirterek, arazi üzerinde İstanbul'a yakışır güzel bir proje üretmek ve en kısa zamanda hayata geçirmek istediklerini söyledi. Zorlu, Swiss Otelde yapılan ihalenin ardından gazetecilere yaptığı açıklamada, açık ve şeffaf bir ihalenin gerçekleştiğini belirterek, sonucun ülkeye hayırlı olmasını diledi.
Bugün yeni bir sektöre açılmış olduklarını açıklayan Zorlu, ''Burası İstanbul'un en güzide yerlerinden birisi. Burada da Türkiye'mize yakışan, güzel bir proje üretip, İstanbul'a ve ülkemize daha fazla değer katmak istiyoruz. Bu Zorlu Grubunun ilkelerinden bir tanesidir'' dedi.
"İstanbul'a yakışır bir proje hayata geçireceğiz"
Projenin içeriğine ilişkin soru üzerine Zorlu, ''Zaten ihale şartnamesini incelediyseniz, turizm, rezidans ve iş merkezleri ile ilgili bütün şeyler de var şartnamede. İstanbul'a yakışır bir güzel proje üretmek ve en kısa zamanda bu projemizi hayata geçirmektir'' dedi. Zorlu başka bir soruyu yanıtlarken de, 350-400 milyon dolar inşaat yatırımı öngörüldüklerini belirterek, rakamın, projenin seyrine göre inebileceğini veya yükselebileceğini kaydetti.
Ödemeye ilişkin de soru üzerin ede Zorlu, ödemeyi peşin düşündüklerini kaydederek, ''Bakacağız o günkü şartlara göre, bunun yüzde 50'si peşin, yüzde 50'si vadeli de olabiliyor, 1-2 sene. O günkü duruma bakacağız, peşin mi, vadeli mi, ona daha sonra karar vereceğiz'' dedi. Grubun ödemeyi kredi veya kendi öz sermayesi ile yapabileceğini ifade eden Zorlu, ''Önümüzdeki günlerde düşünülecek, nasıl yapmamız gerektiğine karar vereceğiz'' dedi.
Zorlu başka bir soruyu yanıtlarken de, ''Bir pazara giriyorsun domatese, patlıcana şu fiyattan alacağım diyorsunuz, alıcısı var, 10 kuruşa alabileceğiniz şeyi 12 kuruşa da alabiliyorsunuz. Bu tabii pazar meselesi'' dedi.
Özelleştirmenin Türkiye'de bir an önce yapılması gerektiğini ifade eden Zorlu, devletin, bu yolla borç yükünü hafifleteceğini ve daha az faiz ödeneceğini vurguladı.
Kilci: Bir seferde arsa satışından elde edilen en yüksek gelir
Özelleştirme İdaresi Başkanı Metin Kilci, ''Bir dünya şehri olma yönünde önemli adımlarla ilerleyen İstanbul'un çok değerli varlıklarından bir tanesinin değerlendirilmesi noktasında, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı kapasitesi çerçevesinde önemli bir katkı yaptığımızı düşünüyoruz'' dedi.
Kilci, Karayolları Genel Müdürlüğü'nün İstanbul Levent'te bulunan arazisinin satışına ilişkin Swiss Otelde yapılan nihai pazarlık görüşmelerinin sonuçlanmasının ardından açıklama yaptı. Kilci, ''İhaledeki rekabetçi katılımın ve kamu varlıklarının
değerlendirilmesinde, maksimum değerlere ulaşabilme noktasında da ÖİB olarak gelinen noktayı, profesyonel yaklaşımımızı bir kez daha teyit etmiş bulunuyoruz'' diyerek, geçen 4 yıl içinde çok önemli ihalelere imza attıklarını, bunun da ''nispeten'' uzun bir aradan sonra önemli bir ihale olduğunu bildirdi.
Bu anlamda ÖİB'nin kapasitesinin, profesyonelliğinin gösterilmesi açısından önemli olduğunu kaydeden Kilci, bu ihalenin hazırlanması noktasında İstanbul'un ilgili kurumlarınca ciddi hazırlık yapıldığını, burada gerçekleştirilecek projenin İstanbul'a yakışan bir proje olacağına inançlarını ifade etmek istediğini söyledi.
Kilci, açıklamasının ardından soruları yanıtladı.Karayolları arazinin satış bedeli ve bunun nasıl değerlendirileceğine ilişkin soruya karşılık Kilci, şu yanıtı verdi:
''Bizim bir rakam için (çok yüksekti-azdı) diye bir değerlendirme yapmamız söz konusu değil. Sadece rekabetçi bir ortamda elde edilen değerin önemini vurgulamak açısından söyledim. Diğer taraftan, bir seferde, tek bir parça varlığın, arsanın satışından elde edilen en yüksek gelir. Sadece Türkiye ölçeğinde değil, sanırım Avrupa ve Orta Doğu ölçeğinde de önemli bir varlık satışı olduğunu düşünüyorum. Bunun değerlendirmesini yapmak bizlere düşmez.Satış bedelinin değerlendirilmesi konusunda, arsaların özelleştirme kapsam ve programına alınmasına ilişkin Özelleştirme Yüksek Kurulu kararında bu özelleştirmeden elde edilecek gelirlerin Bakanlar Kurulu kararı ile değerlendirilmesi öngörülüyor.
Burası da Karayolları Genel Müdürlüğüne ait bir varlık idi. Büyük ölçüde karayolu yatırımlarında söz konusu olabilecek tabii ki bunun esaslarını Bakanlar Kurulu belirleyecek. Bizim için işlemin tamamlanması, özelleştirme bedelinin tahsil edilerek Hazine'ye devredilmesi ile son bulacaktır. Nasıl değerlendirileceğine Bakanlar Kurulu karar verecektir.''