Zeytinburnu'nda Huzur Apartmanı'nın kendiliğinden çökmesi ve 2 kişinin ölmesi, olası bir depremde kentteki binaların durumunu gündeme getirdi. İstanbul'daki yaklaşık 1.5 milyon binanın 800 bini, tamamen veya kısmen kaçak. Bu da tehlikenin boyutlarını ortaya koyuyor. Kaçak binalarda kullanılan çimentonun miktarı, demir kalınlıkları, kumun kalitesi, etriye demirlerinin sıklığı bilinmiyor.
Kaçak binalara, depreme karşı güçlendirme yapılabilmesi için yasadışı olduklarından izin de verilemiyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin verilerine göre, kentte en çok kaçak bina ve gecekondu Ümraniye'de. Ümraniye'yi Beyoğlu ve Maltepe izliyor.
Yüzde 20-30'u ruhsatlı
Kentte yaklaşık 1.5-1.6 milyon bina bulunduğunu belirten belediye yetkilileri, bunların ancak yüzde 20-30'unun ruhsatlı, yüzde 10-15'inin iskânlı olduğunu söyledi. Yetkililer, kaçak binaların yüzde 10-15'inin de çeşitli tarihlerde çıkarılan imar aflarıyla yasal statüye kavuşturulduğunu kaydetti.
Yetkililerin yaklaşık 800 binanın kaçak ya da ruhsatına aykırı olduğunu söylemesine karşın, bu konuda sağlıklı bir doküman yok. Hangi ilçede kaç kaçak bina, ne kadar gecekondu olduğu konusunda kesin bir rakam verilemiyor. Ellerindeki rakamların çok daha üstünde kaçak ve gecekondu olduğunu belirten yetkililer, sağlık bir envanterin ihaleyle ve uzun bir çalışma sonucunda yapılabileceğini söyledi.
Devlet İstatistik Enstitüsü'nün 2000'de yaptırdığı bir araştırmanın sonucuna göre, İstanbul'da 869 bin 444 bina bulunuyor. İstanbul Valiliği'nin internet sitesinde yer alan 2003 yılına ait bir veriye göre ise bina sayısı 900 bin.
Bu listede Sultanbeyli yok
Büyükşehir Belediyesi Mesken ve Gecekondu Müdürlüğü'nün verilerine göre de İstanbul'da tespit edilmiş kaçak bina ve gecekondu sayısı 278 bin 462. Ama Büyükşehir Belediyesi yetkililerinin verdiği bilgiye göre, gerçek rakam bunun kat kat üstünde. Ancak ilçe ve beldelerdeki kaçak bina ve gecekondulara ilişkin eldeki toplu tek veri bu. Ayrıca tamamen kaçak kurulan ve bunun için de "kaçak şehir" olarak adlandırılan Sultanbeyli ilçesiyle ilgili veriler listede yer almıyor. Mesken ve Gecekondu Müdürlüğü verileri uyarınca, kaçak bina ve gecekonduların ilçelere göre dağılımı yandaki kutuda.
'Şiddetli depreme gerek yok'
İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin deprem riski incelemesi yaptırdığı Zeytinburnu, Fatih ve Küçükçekmece projelerinin akademik danışmanı ODTÜ İnşaat Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Haluk Sucuoğlu'nun binalarla ilgili değerlendirmesi şöyle:
"Eğer bugünkü bilgilerimizle mühendislik hesapları yaparsak, İstanbul'da bulunan binlerce binanın esasında yıkılmış olması gerektiğine karar veririz. Beklenen deprem bir gün elbette olacaktır ve sadece ayakta bile durmakta zorlanan binalar değil, diğer pek çok bina da onlarla aynı akıbeti paylaşacaktır. Bunun için şiddetli bir depreme de gerek olmadığı anlaşılmaktadır."
Resmi kayıtlar gerçekten uzak
- ADALAR: 470 gecekondu, 9 kaçak bina
- AVCILAR: 7 bin 492 kaçak bina
- BAĞCILAR: 200 gecekondu, 3 bin 500 kaçak bina
- BAHÇELİEVLER: 212 gecekondu, 5 bin 768 kaçak bina
- BAKIRKÖY: 98 gecekondu, 198 kaçak bina
- BEŞİKTAŞ: 2 bin 808 gecekondu, 403 kaçak bina
- BEYKOZ: 4 bin 222 kaçak bina
- BEYOĞLU: 9 bin 40 gecekondu, 14 bin 221 kaçak bina
- EMİNÖNÜ: 627 kaçak bina
- ESENLER: 108 gecekondu, 11 bin 200 kaçak bina
- EYÜP: 11 bin 520 gecekondu, 6 bin 430 kaçak bina
- FATİH: 181 gecekondu, 1650 kaçak bina
- G.O.PAŞA: 6 bin 374 gecekondu, 6 bin 314 kaçak bina
- GÜNGÖREN: 120 gecekondu, 9 bin 357 kaçak bina
- KADIKÖY: 800 gecekondu, 700 kaçak bina
- KAĞITHANE: 27 gecekondu, 1266 kaçak bina
- KARTAL: 2 bin 69 gecekondu, 3 bin 883 kaçak bina
- KÜÇÜKÇEKMECE: 1484 gecekondu, 8 bin 812 kaçak bina
- MALTEPE:1171 gecekondu, 22 bin 63 kaçak bina
- PENDİK: 10 bin 881 gecekondu, 7 bin 28 kaçak bina
- SARIYER: 2 bin 721 kaçak bina
- ŞİŞLİ: 10 bin 400 gecekondu, 2 bin 983 kaçak bina
- TUZLA: 1180 gecekondu, 5 bin 108 kaçak bina
- ÜMRANİYE: 8 bin 943 gecekondu, 20 bin 722 kaçak bina
- ÜSKÜDAR: 3 bin 840 gecekondu, 15 bin 883 kaçak bina
- ZEYTİNBURNU: 2 bin 812 gecekondu, 1788 kaçak bina