İstanbul‘da bilinen kaçak bina sayısı 200 bini aştı. İçinde yaşayan insanların can-mal emniyetini ve şehir hayatını tehdit eden kaçak yapılarla mücadelede gelinen nokta ise devede kulak: Bir yılda bin 606 kaçak bina ancak yıkılabildi.
İstanbul’da çarpık yapılaşmayı önce durdurmak sonra da ortadan kaldırmak isteyen Büyükşehir Belediyesi, Nisan 2004’ten itibaren şehir genelinde imara aykırı bin 606 binayı yıktı. 980 bina için de cumhuriyet savcılıklarına suç duyurusunda bulundu. Halen İstanbul’da kayıtlı gecekondu sayısı yaklaşık 183 bin. Büyükşehir’in yaptığı araştırmaya göre, ildeki her 7 binadan biri gecekondu.
Büyükşehir Belediyesi’nin tespit ettiği gecekondu sayısı 182 bin 476. Kayda geçirilemeyenleri de dikkate aldığında, bu rakamın 200 bini aştığı tahmin ediliyor. Zabıta Müdürlüğü, İmar Müdürlüğü, Boğaziçi İmar Müdürlüğü’nce yapılan yıkımlar, belediyenin çeşitli projeleri kapsamında gerçekleştirildi. Mesken ve Gecekondu Müdürlüğü, son 1 yıl içinde binası yıkılan 400’ün üzerinde hak sahibine sosyal konut tahsis etti. Bunlara 16 milyon YTL enkaz bedeli ödendi. Büyükşehir’in yaptığı yıkımlar, Baltalimanı ve Alibeyköy’de yoğunlaştı. Sarıyer Baltalimanı’nda inşa edilen TEM bağlantı yolu kapsamında, 150 civarında bina için yıkım kararı alındı. Küçükköy Deresi ıslah projesinin hayata geçirileceği Eyüp Alibeyköy’de ise, yıkım kararı alınan bina sayısı 100’ü buldu. Ayrıca, Bahçelievler’deki Tavukçu Deresi ıslah projesi kapsamında 22 binada 242 konut ve işyeri için de yıkım kararı alındı. Bu konut ve işyerlerinden 180’inin sahibiyle anlaşmaya varıldı.
Büyükşehir Belediyesi’nin yaptığı yıkımlar, ‘Deprem Dönüşüm’, ‘Gecekondu Dönüşüm’, ‘Dere Islah’, ‘Yol Yapım, Bakım ve Onarım’ gibi çeşitli projeler kapsamında gerçekleştirildi. İstanbul’daki gecekondu gerçeği korkunç boyutta. Büyükşehir kayıtlarına göre, İstanbul’daki bir milyon 266 bin binanın 182 bin 476’sı gecekondu. Yani yaklaşık olarak, her 7 binadan biri gecekondu statüsünde. Tespit edilemeyen gecekondular da hesap edildiğinde, İstanbul’daki gecekondu sayısının 200 bini aştığı tahmin ediliyor. Kaçak yapılaşmalar, uzaydan uydu aracılığıyla ve helikopterle denetlenmeye ve takip edilmeye başlandı.
Büyükşehir Belediyesi, yıktığı kaçak yapıların sahiplerine ise, Büyükşehir Belediyesi’nin sosyal konutlarından edinme imkanı sunuyor. İsteyen gecekondu sahipleri, yıkılan binasının enkaz bedelini peşinata saydırarak, Büyükşehir’in sosyal konutlarına yerleşiyor. Bu kişilerin kalan borcu için ise, uzun vadeli ödeme kolaylığı sağlanıyor. 2005 yılında ‘gecekondu önleme bölgeleri’nde, 2 bin adet sosyal konut yapılması planlandı. Bunların 500’ü tamamlandı. Ayrıca, Tuzla ve Küçükçekmece’de ‘gecekondu önleme projeleri’ için TOKİ ile ‘ön protokol’ imzalandı. Bu kapsamda yapılacak toplu konutlar, öncelikle, söz konusu bölgelerdeki gecekondu sahiplerine satılacak. Böylece, evi yıkılan gecekondu sahipleri, daha modern konutlarda oturma imkanı elde edecek.