Dünya Gazetesi'nden Evrim Küçük'ün haberine göre, dünyanın fabrikası olarak görülen Çin, birçok ülke karşısında üretim avantajını yitirmeye başladı. Son rakamlar, ülkede imalat sektöründe işgücü maliyetinin hızla arttığını ve ‘made in China’ etiketinin artık eskisi kadar ucuza mal olmadığını gösteriyor. Ülkede saatlik ücretler bazı Avrupa ülkelerini yakalayamaya başlarken, Çin karşısında Latin Amerika ülkelerinin daha cazip üretim yerleri haline gelmeye başladığına dikkat çekiliyor.
İmalat sektöründe saatlik ücret 3.60 dolar
Pazar araştırma şirketi Euromonitor, Çin imalat sektöründe ortalama ücretin Brezilya, Arjantin, Meksika gibi ülkelerin üzerine çıktığını bildirdi. Euromonitor’un araştırmasına göre Şili dışındaki Latin Amerika ülkelerinde işçi ücretleri Çin’in altında kaldı.
Ayrıca ücretler Euro Bölgesi’ndeki zayıf ekonomilerdeki ücretlerin yüzde 70’ini yakaladı. Çin’de imalat sektöründe saatlık işçi ücretleri 2005-2016 döneminde üçe katlanarak 3.60 dolara ulaştı.
Aynı dönem içinde Brezilya’da ücretler 2.90 dolardan 2.70 dolara inerken, Meksika’da 2.20 dolardan 2.10 ve Güney Afrika’da 4.30 dolardan 3.60 dolara geriledi.
Çin’de saatlik ücretler Arjantin, Kolombiya ve Tayland’ı da geçti. Ekonomisi patlama yapan Hindistan’da bile imalat sektöründe ücretlerin 2007’den bu yana değişmeyerek 0.70 dolarda kaldığı görülürken, Sri Lanka’da 0.50 dolar. Çin, Dünya Ticaret Örgütü’ne (DTÖ) üye olduktan sonra ücretlerde büyük bir artış yaşandı. Uzmanlar verimlilik düzeyi arttıkça ücretlerin daha da yükselebileceğini öngörüyor. Ancak ücretlerde artış, ülkenin üretim avantajını başka ülkelere kaptırabileceği anlamına geliyor.
Asgari ücret bazı Avrupa ülkelerinden yüksek
Çin’de asgari ücret de giderek yükseliyor. Çin’de asgari ücret eyaletlere göre farklılık gösteriyor. Şenzen ve Şanghay gibi büyük eyaletlerde asgari ücret son yıllarda Batı ile yarışmaya başladı. Şanghay’da asgari ücret 295.3 dolar (2030 yuan) olurken, Şanghay’da 318.6 dolar (2190 yuan), Tianjin’de 283.7 dolar (1950 yuan). Avrupa’nın bazı ülkelerinde asgari ücret Çin’den düşük. Örneğin Bulgaristan’da 248.7 dolar. Avrupa’da asgari ücretin en düşük olduğu ülkeler Bulgaristan, Romanya, Letonya, Litvanya, Çek Cumhuriyeti, Macaristan, Hırvatistan, Slovakya, Polonya ve Estonya. Bu ülkelerde asgari ücret 500 euronun (529.3 dolar) altında. Türkiye’de asgari ücret 390.1 dolarken, saatlik asgari ücret 2.19 dolar civarında.
İmalat sanayiinde de ücretlerin hızlı arttığı görüloyor. TÜİK’in açıkladığı 2016 yılının ikinci çeyreği ne ait imalat sanayii üretim ve istihdam verileri kullanılarak yapılan hesaplamalara göre nisan, mayıs, haziran aylarını kapsayan dönemde reel (enflasyondan arındırılmış) işgücü maliyeti artışı yüzde 14.2 gibi çok yüksek bir hıza ulaştı. Reel işgücü maliyeti üst üste 17 çeyrek dönem yani 51 ay boyunca yükseldi. Nominal işgücü maliyetine gelince, yıllık artış hızı yüzde 17.9’a çıktı. Bu oran, enflasyondan yaklaşık 14 puan yüksek bir düzeyi ifade ediyor.