Yaklaşık 1.5 milyon kişiye istihdam sağlayan ve kendisine bağlı 200 alt sektörü etkileyen inşaat sektörü, krizden çıkış yolu arıyor. Sektörün önce AK Parti'ye kapatma davası ardından da küresel kriz nedeniyle son 1 yılda yaklaşık yüzde 20 daralması, inşaatçıları harekete geçirdi. Küresel krizin sektörde yarattığı daralmanın ekonominin her alanında kendini hissettireceğini dile getiren inşaatçılar, hükümete "Krizi hafifletmek için KDV alacaklarımız hemen ödensin" çağrısında bulundu.
Sektör temsilcileri ayrıca, konuta uygulanan yüzde 18'lik KDV'nin de
düşürülmesini talep etti. Türkiye'de A ve B üst gelir grubunun konuta doyduğunu
dile getiren inşaatçılar, artık özel sektörün de alt gelir gruplarına konut
yapmasına izin verilmesi gerektiğini vurguladı. İnşaatçılar, kriz döneminde
bankacılık sektörüne de fazla yüklenilmemesi gerektiğini belirterek, "Bankacılık
ve gayrimenkul sektörleri etle tırnak gibidir. Bu krizden ele ele, birlikte
çıkacağız" mesajı verdiler.
Yılbaşına kadar
ödensin
Referans'a konuşan Sur Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Altan Elmas, inşaat sektörünün 2008'de çok az bir miktar büyüyeceğini ya da daha da kötüsü küçüleceğini belirterek, "Zaten kapatma davası yılın ilk 6 ayını götürdü. Ardından Ramazan bayramı ve küresel kriz derken, işlerimiz sıfır noktasına geriledi. Şu anda hâlâ konut talebi yüksek. Verdiğimiz ilanlarla müşteri çekiyoruz. Ancak vatandaşlar düşünüp taşınıp ev almaktan vazgeçiyor. Çünkü ekonomiye ciddi bir güvensizlik var" dedi. Bu dönemde sektöre nefes aldıracak en önemli faktörün KDV alacakları olduğuna işaret eden Elmas, "İnşaatı yüzde 18 KDV ile yapıp, yüzde 1 ile müşteriye satıyoruz. Dolayısıyla devletten yüzde 17'lik bir alacağımız var" diye konuştu. KDV alacaklarının ödenmesinin proje bitiminden sonra 6-8 ay sürdüğünü ifade eden Elmas, "Yani şimdi çok acil ihtiyacımız olan parayı, 2009'un sonlarına doğru almış olacağız. Bunun yerine hükümet yeni bir düzenleme yapsın. KDV alacağımızın yüzde 65'i yüzde 80'i neyse, bize Aralık ya da en geç Ocak ayında ödesin. Bunun için de bizden teminat mektubu istemesin, zaten bankaların durumu ortada" önerisinde bulundu.
Şu anda 300 daire yapan bir firmanın devletten 7 milyon YTL alacağı bulunduğuna dikkat çeken Elmas, Bu alacakların tahsili, sektörü çok rahatlatır. Basit bir kararname ile bu paralar ödenebilir. Bütçe dengelerini alt üst edecek bir şey değil" dedi. Elmas, bazı kesimlerin "Bankacılık sektörünü protesto için paralarımızı çekelim" önerisine ise karşı çıktı. Elmas, "Kriz ortamında bankaları günah keçisi olarak görmek doğru değil. Ama bankacılık sektörünün de inşaat sektörünü bir risk unsuru olarak değerlendirmekten vazgeçmesi lazım" diye konuştu.
Dumankaya İnşaat Yönetim Kurulu Üyesi Ali Dumankaya da "Peşin olarak ödediğimiz KDV'lerin geçmişe dönük olarak ödenmesi ve bundan sonra da sistemin değiştirilmesini talep ediyoruz" dedi. Bunun yanı sıra 150 metrekarenin altında konut yapan firmaların KDV oranlarının da düşürülmesi gerektiğini vurgulayan Dumankaya, "Mademki devlet bunlara sosyal konut olarak bakıp KDV'sini yüzde 1 kabul ediyor, o zaman bize teşvik belgesi gibi bir belge versin, biz de denizcilik sektörü gibi ürünlerimizi KDV'siz alalım" önerisinde bulundu.
Dumankaya, özel sektörün at gelir grubuna konut üretemediğini de hatırlatarak, şunları söyledi: "Burada bir takım muafiyetler var. TOKİ'nin tek başına yaptığı projelerle 300-350 bin konut üretebiliyor. Oysa yıllık 600-700 bin konuta ihtiyacımız var. Bu kadar konut üretebilmek için bizlerin de C ve D gelir gruplarına konut üretebilecek imkanlar tanınmalı. Özel sektörün de bu segmente hitap etmesi sağlanmalı. Bu çok önemli bir konu. Çünkü zaten A ve B grubunun belli bir birikimi oluştu ve satın almaya dönüştü. Tekrar aynı kesime hitap ederek çok hızlı ilerlemeniz mümkün değil. Bu arada Türkiye'nin deprem riski altında olduğunu da unutmamak lazım."
Vergi yükü indirilsin
Ağaoğlu İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Ali Ağaoğlu ise, KDV indirimi ve alacakların ödenmesinin bir an önce hayata geçmesi gerektiğini ancak bu önlemlerin de inşaat sektörü için yeterli olmadığını söyledi. Şu anda sektör üzerindeki vergi yükünün yüzde 30-35'lere dayandığına dikkat çeken Ağaoğlu, "Çok ağır bir bürokrasi var. İnşaat sektörü, ekonominin tüm çarklarını etkileyen bir sektör. Bu yüzden böyle sorunların da gündeme alınıp çözülmesi gerekiyor. Devlet vergi oranlarını azaltmakla zarar etmez, aksine kâra geçer. İnşaat sektörünün büyük bir bölümü kayıt dışı çalışıyor. Bu durum sektörü kayıt içine çekmek için de bir fırsat yaratır" diye konuştu.
Ali Ağaoğlu, kriz nedeniyle pazarda yüzde 20'den fazla bir daralma
beklediklerini kaydetti. Krizin özellikle "no name" projeleri piyasadan
süpüreceğini dile getiren Ağaoğlu, "Bu da önümüzdeki yıllar için sektörün
kendine çeki düzen vermesini sağlayacak" değerlendirmesinde bulundu. Ağaoğlu,
bankacılık sektörü ile yaşanan sorunlara ilişkin olarak ise, "Finans kesimi şu
anda kendi derdine düşmüş durumda. Çok tedbirli davranıyorlar. Ancak devlet
finans kesimini rahatlatırsa, onlar da reel sektörü rahatlatma yoluna
girecektir" şeklinde konuştu.
İnşaat sektörünün acil
talepleri
* İnşaat sektörüne yüzde 18'lik KDV muafiyeti sağlansın.
* Firmaların
milyonlarca YTL'lik KDV alacağı, yılbaşına kadar ödensin.
* Özel sektörün
ucuz konut yapmasının yolu açılsın.
* Sektördeki yüzde 35'lik vergi yükü hafifletilsin.