Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği’nin (Türkiye İMSAD), sektörün en önemli çatı kuruluşu olarak hazırladığı ‘Sektör Raporu’nda, 15 Temmuz’dan bir yıl sonra inşaat sektöründe talebin yeniden toparlandığına dikkat çekildi. Raporda şu bilgiler yer aldı: “2016 yılı Temmuz ayında yaşanan gelişmeler ekonomide tüm sektörlere yönelik talebi olumsuz etkilemişti. İnşaat sektörü de bundan etkilenmiş ve inşaat işlerine yönelik talep önemli ölçüde gerilemişti. 2017 yılı Temmuz ayına geldiğimizde ise inşaat sektöründe talep yeniden 2016 yılının ilk yarı seviyesine döndü.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun yayınladığı sektörel güven endeksleri kapsamında açıklanan inşaat sektöründe faaliyetleri kısıtlayan temel faktörler içinde, talep yetersizliği 2016 Ekim ayından itibaren önemli ölçüde artmıştı. Aynı dönemde finansman sorunları da faaliyetleri kısıtlamaya başlamıştı. 2017 yılı Mayıs ayından itibaren ise talep yetersizliği sorununun azaldığı ve 2016 yılı ilk yarısı seviyelerine geri döndüğü görülüyor. Bununla birlikte bir miktar daha talep artışına ihtiyaç duyuluyor. Haziran ve Temmuz aylarında malzeme ve ekipman eksikliğindeki artış ise dikkat çekici. İşgücü eksikliğinin ise çok yaşanmadığı görülüyor. Bunlara karşın finansman sorunlarının ise halen önemli bir sorun olmaya devam ettiğini ve geçen yıldan bu yana sınırlı bir iyileşme sağlanabildiğini söyleyebiliriz. Piyasalarda güven, ödeme, tahsilat ve kredi konularında sağlanan ilerlemelere rağmen inşaat sektöründe finansman sorunları, faaliyetleri kısıtlayan önemli bir faktör olmaya devam ediyor.”
İnşaat sektörü istihdamında önemli artış
Son bir yıldır istihdamın artırılmasına yönelik, kamunun uyguladığı teşviklerin önemli olduğu, bu teşvikler ile birlikte istihdamda artış yaşandığı belirtilen raporda, “İnşaat sektöründe bu teşviklerin ötesinde, inşaat işlerindeki genişlemeye bağlı olarak istihdam yükseldi. 2017 yılı Nisan ayında inşaat sektöründe çalışan sayısı 2,19 milyon kişiye ulaştı. Geçen yılın aynı ayına göre istihdam yüzde 4,9 arttı. Toplam istihdam içindeki pay ise yüzde 7,6’dan yüzde 7,8’e çıktı. İnşaat sektöründeki istihdam artışı, iş aktivitesi açısından ümit verdi“ denildi.
Güven endeksi Temmuz’da 3,3 puan geriledi
Güven endeksine yönelik raporda öne çıkan gelişmeler şöyle sıralandı: “İnşaat sektöründe güven endeksinin (takvim ve mevsim etkisinden arındırılmamış endeks verileri) 2017 yılının ilk 4 ayındaki yükselişin ardından son üç aydır gerilediği görülüyor. İnşaat sektörü güven endeksi Mayıs ve Haziran aylarındaki sınırlı gerilemenin ardından Temmuz ayında da düştü. İnşaat sektörü güven endeksi Temmuz ayında 3,3 puan geriledi. İnşaat sektöründe güven alanında yaşanan hızlı artıştan ve ulaşılan zirveden sonra bir gerileme yaşanıyor. Güvenin yeniden artışı için ilave iyileşmelere ihtiyaç duyuluyor.”
Konut satışları Haziran’da yüzde 8,1 geriledi
Konut satışlarıyla ilgili bilgilere yer veren raporda, bu yıl ilk kez önemli ölçüde gerileme yaşandığına dikkat çekildi ve şu ifadelere yer verildi “Geçen yılın aynı ayına göre konut satışları yüzde 8,1 geriledi ve satışlar 97 bin 579 adet olarak gerçekleşti. Bu gerilemede daha çok Ramazan ayı ve Bayramın etkisi olduğu görüldü. Bununla birlikte geçtiğimiz aylarda konut sektörüne sağlanan destekler ile birlikte yaşanan artışların da normalleşmeye başlayacağı öngörülüyor. Sonuç olarak geçtiğimiz aylarda talep önemli ölçüde öne çekilmiş bulunuyor. Haziran ayındaki gerilemeye rağmen yılın ilk altı ayında konut satışları geçen yıla göre yüzde 3,7 arttı.”
Yeni konut fiyatlarında en yavaş artış son bir yılda yaşandı
İnşaat ve konut sektöründe konut fiyatlarının gelişiminin, talebin izlenmesi açısından önemli bir gösterge olarak kabul edildiği raporda, özellikle yeni ve markalı birinci el konut satış fiyatlarındaki gelişmelerin önem taşıdığı belirtildi; “Bu çerçevede markalı yeni konut satış fiyatları, ölçülmeye başlandığı 2010 yılından 2016 Haziran ayına kadar en az enflasyon oranında arttı. 2016 Haziran-2017 Haziran arasındaki bir yıllık süreçte ise markalı yeni konut satış fiyatları sadece yüzde 2,8 yükseldi. Son bir yıl içinde yaşanan gelişmeler konut sektöründe yeni konut satış fiyatlarını önemli ölçüde sınırladı. Konut satış verileri ile karşılaştırıldığında yeni konut satışlarının ancak makul fiyatlar içinde kalınması halinde gerçekleştirilebildiği görüldü.”
Bakanlar Kurulu yenilendi, ekonomide yönetim yeniden tek elde toplanıyor
Bir süredir beklenen Bakanlar Kurulu değişikliğine de yer verilen raporda konuyla ilgili şu ifadelere yer verildi: “Bakanlar Kurulu’nda yapılan değişiklik ile ekonomide yönetimin yeniden tek elde toplanacağı görülüyor. Bir önceki hükümette ekonomiden sorumlu birden fazla başbakan yardımcısı olması uzun yıllar sonra ekonomide çok başlılık endişesi yaratmıştı. Nitekim faiz oranları ve benzeri gibi birçok konuda farklı açıklamalar gelmesi belirsizlikler oluşturmuştu. Kabine değişikliği sonrası ekonomi yönetiminde yeniden tek elden yönetimin olacağı anlaşılıyor” Yanı sıra Maliye, Kalkınma ve Ekonomi Bakanlarının da görevde kalmış olmasının istikrarı artıracağına dikkat çekildi.
180 günlük Bakanlık programları bekleniyor
Ankara’daki son gelişmelere yer verilen raporda, Bakanlar Kurulu’nda yapılan değişikliklerin ardından tüm Bakanlıkların yıl sonuna kadar olan süreç için 180 günlük programlarını açıklayacağı, böylece ekonomide yılın ikinci yarısına ilişkin yapılacakların ortaya çıkacağı belirtildi. Ekonomi Bakanlığı’nın açıklayacağı programda özellikle inşaat ve inşaat malzemeleri sanayisini etkileyecek yeni yatırım projelerinin yer almasının beklendiği ifade edildi.
Hızlı ekonomik büyüme üçüncü çeyrekte de devam ediyor
2017 yılının ilk çeyrek döneminde Türkiye ekonomisinin yüzde 5,0 büyüdüğü, yılın ikinci çeyreğinde de benzer bir büyümenin gerçekleştiğinin tahmin edildiği raporda şu bilgiler yer aldı: “Üçüncü çeyrekte alınan ilk öncü veriler büyümedeki hızın devam ettiğini gösteriyor. Özellikle geçen yıl yaşanan gelişmeler nedeniyle küçülme yaşanan üçüncü çeyrekte bu yıl baz etkisi ile birlikte oldukça yüksek bir büyüme verisi gerçekleşecek. Son çeyrekten itibaren ise büyümenin, kamu desteklerinin de sona ermesi ile birlikte normalleşmesi bekleniyor.”
Haziran’da markalı konut projeleri stok erime hızı yavaşladı
Raporda verilen bilgilere göre, yeni yılın ilk ayından sonra markalı konut projelerinde stok erime hızı Şubat ve Mart aylarında önemli ölçüde artarak, Nisan ayı yavaşlaması ardından Mayıs ayında da göreceli yüksek gerçekleşmişti. Ancak Haziran ayında stok erime hızı önemli ölçüde yavaşladı ve Ocak ayı seviyelerine geri döndü. Stok erime hızındaki yavaşlamada Bayram ve Ramazan ayı etkisinin de olduğu belirtildi. Ancak konut satışlarında uygulanan kampanyalar ile öne çekilen talebin artık doygunlaşmakta olduğunun da altı çizildi.
Yabancıların konut alımı 2. çeyrekte yükseldi
2012 yılı Haziran ayında yabancılara konut satışının düzenlenmesi ardından en yüksek ilk yarıyıl satışının 10 bin 353 adet ile 2015 yılında gerçekleştiğinin belirtildiği raporda, 2016 yılında ise satışların gerilediğine dikkat çekildi. 2017 yılı ilk yarısında ise yabancılar 9 bin 595 konut satın alarak en yüksek ikinci yıl alımı gerçekleşti. Yılın ilk çeyrek döneminde gerileyen yabancıların konut alımının özellikle 2. çeyrekte önemli bir artış göstereceğine ve yılın ikinci yarısında da artışın sürmesinin beklendiğine değinildi.
İnşaat malzemesi sanayi üretimi Mayıs ayında yüzde 4 arttı
Raporda verilen bilgilere göre, 2017 yılı Mayıs ayında inşaat malzemesi ortalama sanayi üretimi 2016 yılı Mayıs ayına göre yüzde 4 arttı. Böylece inşaat malzemesi sanayi üretimi Ocak ve Şubat aylarındaki gerilemenin ardından yükselişe geçti. Mayıs ayındaki yüzde 4 üretim artışı yılın en yüksek aylık artışı olarak gerçekleşti. Yılın ilk beş aylık döneminde inşaat malzemeleri sanayi üretimi ise son üç ayda yaşanan toparlanmaya rağmen geçen yılın ilk beş aylık dönemine göre ortalama yüzde 0,6 geriledi.
2017 yılı Mayıs ayındaki üretim artışında mevsimsellik ile birlikte artan iç ve dış siparişlerin etkili olduğu belirtildi ve “İhracat artışının bu yıl üretimi artan oranda desteklendiği görülüyor. 2017 yılı Mayıs ayında inşaat malzemeleri alt sektörlerindeki sanayi üretiminde artış eğilimi ağırlık kazandı. 26 alt sektörden 18’inde üretim geçen yıla göre artarken, 8 alt sektörde üretim geçen yıla göre azaldı. Yılın ilk beş aylık dönemi itibarıyla ise 13 alt sektörde üretim artışı gerçekleşti.” ifadelerine değinildi.
2017 Mayıs ayında inşaat malzemeleri ihracatı yüzde 5,6 arttı
İnşaat malzemeleri ihracatı rakamlarının paylaşıldığı raporda şu bilgilere yer verildi “2017 yılı Mayıs ayında geçen yılın Mayıs ayına göre yüzde 5,6 arttı ve 1 milyar 390 milyon dolar oldu. Böylece yılın ilk beş ayında da ihracat artışı gerçekleşti. Pazarlarda kademeli iyileşme devam etti. Ancak petrol ile emtia fiyatlarındaki gerileme bu ürünlerin ihracatçısı olan pazarlarda yeniden yavaşlamaya yol açabileceğinden önümüzdeki aylarda ihracat artışının daha yavaş seyretmesi bekleniyor.”