İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği’nin (İMSAD) yayınladığı Türkiye’nin ilk detaylı aylık inşaat sektörü değerlendirme raporunun Kasım sayısında konut kredilerinde 2009 yılının ortasında başlayan patlamaya dikkat çekildi. Konut kredilerinin, 2004 yılında yaptığı patlamaya benzer bir patlamayı 2009 Mayıs ayından beri gerçekleştirmekte olduğunun vurgulandığı raporda, konut kredilerinin Kasım ayında 54 milyar TL düzeyine ulaştığı bildiriliyor.
Raporda öne çıkan başlıklar şöyle:
* 2010 yılının üçüncü çeyreğinde ivmelenen inşaat sektöründe, maliyetlerde artış yaşandığı görülmektedir. Özellikle müteahhitlik sektörünün büyük proje yatırımlarını sürdürmesi, son kullanıcının ‘istenen alımları’ gerçekleştirmemesine karşın sektörün hareketli kalmasını sağlamıştır. Bununla birlikte konut inşa ettirme, alma olasılığında meydana gelen artış dikkat çekicidir.
* Fiyatlar üzerinde yukarı yönlü baskı yaratan bir başka unsur emtia fiyatlarıdır. Özellikle 2010 yılının üçüncü çeyreğinde emtia fiyatlarında meydana gelen artış inşaat malzemesi fiyatlarını da yukarı çekmiştir. İnşaat malzemesi fiyatlarında 2010’un üçüncü çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre %2,24, bir önceki yılın aynı dönemine göre ise %5,78 oranında kaydedilen artışın temelinde bu unsur değerlendirilebilir.
* Yine Merkez Bankası’nın gösterge faizlerde borçlanma oranını %1’e çekmesi dikkatleri bu noktaya çekmiştir. Tahvil faizinin %7,5 desteğini zorlaması da faizlerin dip yaptığı görüşüne ağırlık kazandırmıştır. Bunun bir sonucu olarak inşaata yatırım yapma eğiliminin arttığı görülmüştür. Buna göre Eylül ayında konut alma/inşa ettirme ihtimali %9,76’lik artış göstermiştir.
* Burada kritik diğer gösterge kredilerin durumudur. Bu noktada konut kredisi kullanımlarına dikkat edilmelidir. Nitekim, konut kredileri 2004 yılında yaptığı patlamaya benzer bir patlamayı 2009 Mayıs ayından beri gerçekleştirmektedir. Buna göre konut kredileri Kasım ayında 54 milyar TL düzeyine ulaşmıştır.
Konut kredilerinin genel krediler içindeki payı da dikkat çekmektedir. Buna göre konut kredilerinin genel krediler içindeki payı 2004 yılında %20’nin altındayken, hızlı bir çıkış yaşamış, %50 düzeyine yaklaşmıştır. Bu noktada vade yapısındaki seçicilik de dikkat çekmektedir. Faizlerin dipte olduğu görüşünün etkili olması nedeniyle kısa vadeli kredi kullanımlarında düşüş yaşanırken, 5-10 yıllık kredi kullanımının arttığı görülmektedir. Yani tüketici mevcut kredi faizlerini uzun vade için kullanmak istemektedir. Bu durum tüketicinin daha sağlıklı bir finansman modeli kurguladığını göstermektedir. Bununla birlikte kredilerdeki kontrolsüz bir artışın ekonomi üzerinde uzun vadede risk oluşturabileceği unutulmamalıdır.