Sektörde mevcut kredi borçlarının geri ödenmesinde yüksek kur ve faizler nedeniyle sıkıntının sürdüğünü ifade eden İMSAD Başkanı Ferdi Erdoğan, çözüm olarak gündeme gelen gayrimenkul fonlarının ise yurtiçi bankalar ağırlıklı yapısı ve yeni bir kaynak yaratamayacak olması nedeniyle inşaat sektöründeki sorunların çözümüne katkısının sınırlı kalacağını söyledi.
Sektörde yasal ve kurumsal düzenlemelere ihtiyaç duyulduğunu vurgulayan Erdoğan; finansman, lojistik, enerji ve ihracat alanında atılması gereken iyileştirici adımlar olduğunu ifade etti.
Türkiye ekonomisinin lokomotif sektörlerinden inşaat, geçen yılın ikinci yarısından itibaren daralma sürecine girmiş; üçüncü çeyrekte yüzde 5.3, dördüncü çeyrekte ise 8.7 küçülmüştü.
Sözcü'de yer alan Reuters kaynaklı habere göre, yaptığı söyleşide, inşaat sektöründe 2019’un ilk iki çeyreğinde de küçülmenin devam edebileceğini belirten Erdoğan, “İnşaat sektöründe yaşanan mali sıkışıklık 2019 yılında da sürüyor. Talep ve satışlardaki gerileme ile birlikte, nakit akışlarında daralma da devam ediyor. Mevcut banka kredi borçlarının geri ödenmesinde yüksek döviz kurları ve faizler nedeniyle sıkıntılar devam ediyor” dedi.
İnşaat sektöründe alınan yeni iş siparişlerinin 2018 yılını 2010’dan bu yana en düşük seviyesinde kapattığını hatırlatan Erdoğan, 2019’da ise talep ve finansman sorunları nedeniyle yeni inşaat siparişlerindeki dalgalanmanın devam ettiğini belirtti.
Erdoğan, “Hem kamu yatırımları hem de özel sektör yatırımları 2018 yılında hız kesti. Öncelik, her iki taraf için de sürdürülebilir nakit akışının sağlanması. Kaynak bulunmadan yatırımların devamı sağlanamaz” dedi ve ekledi:
“Altyapı yatırımlarına yıllar itibarıyla baktığımızda, 2013-2016 arasında her yıl 11-12 milyar dolar bandında yatırım yapılırken, 2017’de yatırımlar 14.5 milyar dolar seviyesine çıkmış, 2018 yılında ise 8.9 milyar seviyesine gerilemiştir. Yani yüzde 40’a yakın küçülmüştür. 2019 da farklı olmayacaktır.”
TÜİK tarafından bugün açıklanan verilere göre, sanayi üretim endeksi Mart’ta bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 2.2 azaldı. Sanayi üretimi bir önceki yılın aynı çeyreğine göre ise yüzde 4.8 azaldı.
Erdoğan, talep yetersizliği ve üretim düşüşüne bağlı olarak inşaat malzemeleri sanayide son altı ayda yüzde 20 civarı da istihdam kaybı oluştuğunu söyledi.
İnşaat sektörünün hem kendi iç dinamiklerindeki bozulmalar, hem de 2018’in ikinci yarısından itibaren yaşanmaya başlanan finansal dalgalanmalardan etkilendiğini belirten Erdoğan, “Sektörde bir yandan maliyetler artarken satışlar geriledi, diğer yandan döviz ve TL kredilerinin artan maliyetleri müteahhit firmaların bir bölümünü sıkıntıya soktu” dedi.
İnşaat sektöründeki sıkıntıları sona erdirmek için finansal kuruluşlar ile inşaat firmalarının ortaklaşa gayrimenkul fonu kurarak bu fonların bankalardaki kötü kredileri satın almalarının hedeflendiğini söyleyen Erdoğan; bunun çözüm yolunda atılmış bir adım olmakla birlikte etkisinin sınırlı kalacağını söyledi.
Erdoğan, “Gayrimenkul yatırım fonları mevcut koşullarda yurtiçindeki bankalar ağırlıklı olarak kurulacak. Yeni ve ilave kaynak girişi olmadan kurulacak gayrimenkul yatırım fonları bankaların bilançolarını şekilsel olarak rahatlatacak, ancak yeni bir kaynak yaratmayacak. Bu nedenle gayrimenkul fonlarının bugünkü hali ile inşaat sektöründeki sorunların çözümüne katkısı sınırlı olacak” diye konuştu.
Malzemeci ihracata yöneliyor, 23-24 milay dolar ihracat bekleniyor
İç pazardaki kuvvetli daralma karşısında inşaat malzemeleri sanayisinin ihracata ağırlık verdiğini söyleyen Erdoğan, “2017’de 18.4 milyar dolar ihracat gerçekleştiren sektörümüz, 2018’de bu seviyeyi 21.5 milyar dolara taşıdı. 2019’da ihracatımızın 23-24 milyar dolar bandında gerçekleşmesini bekliyoruz” dedi.
İnşaat malzemeleri sanayi, 2018 sonu itibarıyla otomotiv ve tekstil/hazırgiyimden sonra en yüksek ihracat yapan üçüncü sektör konumunda bulunuyor.
Sektörün önündeki bazı engellerin kaldırılmasının sektörü güçlendireceğini ifade eden Erdoğan, bunları ihracat kredi sigortasının Asya, Orta Doğu, Afrika bölgesindeki ülke limitlerinin ve alıcı limitlerinin artırılması, Türk ürünlerine tarife dışı engel ve yüksek vergi uygulayan ülkelere mütekabiliyet ve diğer karşı önlemlerin uygulanması, gümrüklere ve limanlara demiryolu ulaşımının artırılması, enerjide daha rekabetçi koşullar sağlanması olarak sıraladı.
İnşaat malzemeleri sanayisi, 2018 sonu itibarıyla 85 milyar doları iç pazar olmak üzere 106.5 milyar dolar büyüklüğe sahip.