Kapasite kullanım oranı bir önceki aya göre 0,5 puan azaldı. İmalat sanayi genelinde mevsimsel etkilerden arındırılmış kapasite kullanım oranı bir önceki aya göre 0,2 puan azalarak 72,8 seviyesinde gerçekleşti.
İmalat sanayi kapasite kullanım oranlarında, ağustos ayında mal gruplarına göre kapasite kullanım oranlarında, geçen yılın aynı ayına göre dayanıksız tüketim malları gıda ve içeceklerde artış görülürken; yatırım malları, ara malları ve dayanıklı tüketim mallarında düşüş gerçekleşti. Geçen yılın Ağustos ayına kıyasla dayanıksız tüketim mallarında kapasite kullanımı 0,7 puanlık artışla yüzde 72,8, tüketim mallarında 0,3 puanlık artışla 72,5 ve ara mallarında 1,4 puanlık artışla 76,5 oldu. Kapasite kullanımı, dayanıklı tüketim mallarında 0,9 puanlık azalışla 71,7 ve yatırım mallarında 4,5 puanlık azalışla 72,5, gıda ve içeceklerde ise geçen yılın ayın dönemine göre 0,6 puanlık azalışla 70,4 seviyesinde gerçekleşti.
Sektörlere göre kapasite kullanım oranları
İkili sektörlere göre, en yüksek kapasite kullanım oranı, yüzde 82,8 ile kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı sektöründe gerçekleşti. Bunu, yüzde 79,7 ile kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı sektörü izledi.
Kapasite kullanım oranı en düşük alanların başında ise yüzde 55,8 ile diğer imalatlar sektörü geldi.
Nurhan Toğuç: Yumuşak inişe işaret ediyor, enflasyon üzerinde olumlu etkileri olabilir
Ekonomist Nurhan Toğuç, Ağustos ayı kapasite kullanım oranının bir önceki yılın aynı ayına oranla yüzde 1,8 düşüş kaydetmesi ile ilgili olarak, ''Kapasite kullanım oranı yumuşak inişe işaret ediyor, enflasyon üzerinde bunun olumlu etkileri olabilir'' dedi. "Bir miktar mevsimsel etki var tabii bu azalışın üzerinde. Ama çok da fazla değil'' diyen Toğuç, ''Gıdada bir artış var ve bu Ramazan ayı ile yakından ilgili. Yatırım mallarında, ara mallarda ve dayanıklı tüketim mallarında ise bir düşüş görülüyor. Yumuşak inişe işaret ediyor, enflasyon üzerinde bunun olumlu etkileri olabilir. Bunun ayrıca faiz üzerindeki baskıları azaltma yönünde bir etkisi olurken, borsayı da olumlu etkileyeceğini düşünüyorum. Yumuşak inişe doğru gittiğimizi görüyorum ve bu böyle bir konjonktüre göre son derece olumlu'' ifadesini kullandı.Veyis Fertekligil: Veriler, canlanma görülmediğini gösteriyor
T-Bank Başekonomisti Veyis Fertekligil, imalat sanayi kapasite kullanım oranlarının 3. çeyrekte ekonominin çok iyi olmadığını ve ekonomide canlanma görülmediğini gösterdiğini söyledi. Fertekligil, kapasite kullanımında hem geçen aya göre, hemde geçen yıla göre düşüş söz konusu olduğunu, ayrıca mevsimsellikten arındırılmış oranlarda da düşüş sürdüğünü belirterek şunları kaydetti:
''İlk çeyrek rakamları belli. Ekonomideki büyüme 2. çeyrekte de devam ediyor ama 3. çeyrekte düzelme yok hatta biraz daha kötü. Her ne kadar kapasite kullanım oranı çok şey ifade etmese de sanayi üretimi ile bire bir orantılı değil. Veriler olumsuz bir sinyal olarak görülebilir. Bu 3. çeyrekte büyümenin çok iyi olmadığını, ekonomide canlanma görülmediğini gösteriyor.''
Gerek Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, gerekse de Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı'nın açıklamalarının ekonominin 3. ve 4. çeyreğe ait olumsuz sinyaller verdiğini söyleyen Fertekligil, ''Faiz indirimi de bunun için yapılıyor. En azından faiz koridorunun üst tarafında bir geri çekilme olacaktır. Onunla birlikte ekonomi biraz ivme kazanabilir ama çok iyi bir büyüme trendi yok bu yıl. Büyüme bu yıl yüzde 4'ün altından kapatacak diye düşünüyorum'' dedi.
Fatma Melek: Merkez Bankası, Temmuz ayında ekonomik verilerde yavaşlama görüldüğüne dikkat çekiyor
Akbank Başekonomisti Fatma Melek, mevsimsellikten arındırılmış ve arındırılmamış kapasite kullanım oranlarının gerilediğini belirterek, Merkez Bankası'nın Temmuz ayında ekonomik verilerde yavaşlama görüldüğüne dikkati çektiğini söyledi. Başta Avro Bölgesi olmak üzere yurt dışı büyümenin zayıf seyrinin dış talebi ve dolayısıyla toplam talebi sınırlayacağını kaydeden Melek, ''Talepteki zayıf seyir de enflasyonist baskıların (veya enflasyon beklentilerinin) düşük olacağına işaret ediyor. Bu durum Merkez Bankası'nın faizleri kademeli bir şekilde azaltması konusunda elini rahatlatacak'' değerlendirmesinde bulundu.
Nilüfer Sezgin: Kapasite kullanımının giderek azalması, ekonomik aktivite açısından cesaret verici değil
Ekspres Yatırım Başekonomisti Nilüfer Sezgin, yılın üçüncü çeyreğinde kapasite kullanımının giderek azalmasının ekonomik aktivite açısından cesaret verici olmadığını söyledi. Ocak ayında yüzde 76,7 ile tepe noktasını gören kapasite kullanım oranının, daha sonraki aylarda düzenli bir düşüş kaydettiğini hatırlatan Sezgin, ''Fakat yine de, kapasite kullanım oranındaki düşüş genellikle ekonomik aktivitenin gücünü anlamak açısından yetersiz kalabilir. Sonuç olarak, büyüme önündeki aşağı yönlü riskleri kabul ediyor, kapasite kullanım oranlarında görünen ekonomideki ani hız kesme göstergelerinden kaynaklanan büyüme konusundaki düşüş yönlü güncellemelere de meyilli olduğumuzu belirtiriz'' dedi.
Reel Sektör Güven Endeksi'ne ilişkin de değerlendirmede bulunan Sezgin, reel kesim güven endeksinin birbirini takip eden dört ay boyunca gerileyerek 107,3'ten 104,4 puana gerilediğini, nisan ayında tepe noktası olan 116'dan 11,6 puan düşüş kaydedildiğini, fakat buna rağmen, 100 seviyesinin üzerinde seyrediliyor olmasının ekonomik aktivitenin büyüme ile uyumlu şekilde seyrettiğini gösterdiğini söyledi.
Alt maddelere bakıldığında, sipariş endeksinde Kasım 2010'dan beri en düşük seviye olan 84,4'e gerilemenin olduğu görüldüğüne dikkat çeken Sezgin, şunları kaydetti:
''Bu, talep cephesinde zayıflamayı gösteriyor. Son üç ayı içeren toplam sipariş endeksinin ise Mart 2011'den beri en düşük seviye olan 106,7'ye gerilediği görülüyor. İhracat cephesinde de talep azalmaya devam etti. Fakat buna rağmen, önümüzdeki üç ay içerisinde ekonomide iyileşme beklentilerimiz var. Mevsimsellikte göz önüne alındığında, önümüzdeki üç ay içerisinde siparişlerin artması. Bunun ivmesini kaybeden ekonomik aktivitenin yeniden daha güçlü bir ekonomik büyüme iyileşmesi yönüne ilişkin bir işaret olarak görüyoruz.''Bakan Ergün: Tüm dünyada geleceğe dönük beklentilerin aşağı yönlü revize edildiği bir dönem yaşanıyor
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'ndan yapılan yazılı açıklamada Merkez Bankası tarafından açıklanan Ağustos Ayı Kapasite Kullanım Oranıyla ilgili değerlendirmelerde bulunan Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Nihat Ergün, gelişmiş ülkelerde borç krizinin hala devam ettiğini ve bunun neticesinde tüm dünyada geleceğe dönük beklentilerin aşağı yönlü revize edildiği bir dönem yaşandığını ifade etti. Gelişmiş ekonomilerde meydana gelen gelişmelerin dünyaya açık bir ekonomiye sahip olan Türkiye'yi etkilemesinin de doğal olduğunu vurgulayan Bakan Ergün, şu ifadeleri kullandı:
''İmalat Sanayi Kapasite Kullanım oranları, 2012 yılı Ağustos ayında bir önceki aya göre yüzde 0,5 azalarak 74,3 seviyesinde gerçekleşmiştir. İmalat sanayi kapasite kullanımı bir önceki yılın aynı ayına göre ise yüzde 1,8 azalmıştır. Gelişmiş ekonomilerde meydana gelen bu gelişmeler dünyaya açık bir ekonomiye sahip olan Türkiye'yi de doğal olarak etkilemektedir. Fakat Türkiye gerek dengeli kamu mali yapısının gerekse sahip olduğu siyasi istikrarın getirdiği güçle, olumsuz gelişmelerden en az etkilenen ülkelerden biri olmuştur.''
Gelişmiş ülkelerdeki finansal sorun büyüme sorunu haline gelerek, işsizliğin artmasına neden olduğunu ifade eden Bakan Ergün, Türkiye'deki işsizliğin 2005 yılından bu döneme kadar en düşük seviyesine gerilediğini anımsatarak Türkiye'nin büyürken istihdamını da artırdığına dikkati çekti. Bakan Ergün, bundan dolayı sanayiye ilişkin verilerdeki bu tür dalgalanmaları normal karşılamak gerektiğini kaydederek, ''Zaten biz, özellikle Orta Vadeli Programın hazırlık aşamasında bu tür gelişmeleri dikkate almış, gerekli tedbirlerimizi de hazırlamıştık. Kaldı ki Türkiye, işsizlik rakamında da gördüğümüz gibi hemen her alanda beklentileri aşan bir performans göstermeye devam etmektedir'' dedi.
Bakan Ergün, büyümenin lokomotifinin imalatçılar ve sanayiciler olduğunu belirterek, sanayinin önünü açma ve rekabet gücünü artırmak amacıyla teşvik sistemini güncellediklerini kaydetti. Bununla beraber çok daha yüksek katma değerli, teknoloji yoğun sektörlerin önünün açıldığını belirten Bakan Ergün, ''Sektör düzeyinde uygulanacak mikro politikalar için yol haritaları hazırlamaya devam ediyoruz. Son Ekonomi Koordinasyon Kurulu'nda Demir Çelik, Kimya, Seramik ve Elektrik-Elektronik sektörlerine ilişkin strateji belgelerini ve eylem planları ile Girdi Tedarik Stratejisi ve Eylem Planı'nı görüştük. Bu önemli belgeleri, en kısa sürede Yüksek Planlama Kurulu'nun onayına sunacak ve eylemleri hayata geçirmeye başlayacağız'' dedi. Bu çalışmalarla sanayinin rekabet gücünü artırmaya devam edeceklerinin altını çizen Ergün, 2023 yılına dair sosyal ve ekonomik hedeflere ulaşılmasında sanayinin kilit rol oynayacağını ifade etti.Gülizar Türk: Bu veriler, büyüme beklentileri açısından bir miktar olumsuz olarak algılanabilir
Anadolu Yatırım Araştırma Müdürü Gülizar Türk, Ağustos ayında düşük gelen kapasite kullanım oranının büyüme beklentileri açısından bir miktar olumsuz algılanabileceğini söyledi. Kapasite kullanım oranının nisan ayından sonraki en düşük seviyeye gerilediğini söyleyen Türk, şöyle devam etti:
''Temmuz ayında ise 74,8 olarak gerçekleşmişti. İmalat sanayi genelinde mevsimsel etkilerden arındırılmış kapasite kullanım oranı bir önceki aya göre 0,2 puan azalarak yüzde 72,8 seviyesinde gerçekleşti ve böylece mevsim etkilerinden arındırılmış kapasite kullanım oranında bu yılın en düşük seviyesi görülmüş oldu. Mevsim etkilerinden arındırılmış kapasite kullanım oranı en yüksek seviyesini bu yılın ocak ayında yüzde 76,7 ile görürken, temmuz ayında yüzde 73 olarak gerçekleşmişti. Geçen yılın ağustos ayında ise mevsim etkisinden arındırılmış kapasite kullanım oranı yüzde 74,6 olarak gerçekleşmişti. Mal gruplarına göre kapasite kullanım oranlarında, geçen yılın aynı ayına göre dayanıksız tüketim mallarında ve gıda ve içeceklerde artış görülürken, yatırım malları, ara malları ve dayanıklı tüketim mallarında düşüş görüldü. Düşük gelen kapasite kullanım oranı büyüme beklentileri açısından bir miktar olumsuz olarak algılanabilir.''
Emre Alkin: Şok bir gelişme değil; fakat soğumanın dozunun da iyi ayarlanması gerekiyor
Ekonomist Emre Alkin, ''Ağustos ayında kapasite kullanım oranlarının geçen yıla göre daha düşük olması şok bir gelişme değil. Fakat bunun yanında soğumanın da dozunun da iyi ayarlanması gerekiyor'' dedi. Alkin, Ağustos ayında kapasite kullanım oranındaki kısmi düşüşe şaşırmamak gerektiğini belirterek, ''Merkez Bankası Başkanı hafta sonu toplantısında 'karayolundan devam edin' dedi. Bu ekonomik olarak, bir yavaşlamaya işaret ediyor. Büyük ihtimalle Merkez Bankası'nın analiz seti, bizlerin analiz setlerinden daha iyi olduğu için, onlar bu gelişmeyi bizden çok daha önce görüyorlardı. Kapasite kullanım oranın bu şekilde gerçekleşmiş olmasının ben sürpriz olarak görmüyorum. Ağustos ayı kapasite kullanım oranlarının geçen yıla göre daha düşük olması şok bir gelişme değil. Fakat bunun yanında soğumanın da dozunun da iyi ayarlanması gerekiyor'' ifadelerini kullandı.
Türkiye'nin 2012 yıl sonundaki ekonomik büyüme tahminlerine de yer veren Alkin, ''Bütün dünya büyüme rakamlarının geriye doğru revize ediyor. Türkiye de bu sene yüzde 4 büyüme hedefine sahip. Benim için yüzde 2,5'dan düşük büyüme şok, yüzde 4,1'den daha büyük bir büyüme sürpriz olacaktır. Ben Türkiye için yüzde 2,5'tan daha düşük bir büyüme beklemiyorum. Kapasite kullanım oranları yüzde 70'lerin aşağısına düşmezse, sanayi üretim rakamları da çok büyük düşüşler yaşamazsa, ben yüzde 2,5'la yüzde 4,1 arasında bir ekonomik büyüme bekliyorum'' dedi.