Cumhuriyetin “güvence”si kurumlarımızın “tasfiye”sinde sıranın “İller Bankası”na geldiğini duydunuz mu? Altyapı projelerinden imar planlamasına dek yerel yönetimlerimizin 75 yıllık “baş danışman”ını “işlevsizleştirme” yasası hazır…
Belediyelere “devlet desteği” için Atatürk’ün isteğiyle 1933’te kurulan banka, “sosyal devletin bitirilmesi”ni öngören “AB direktifleri”nin kurbanı olmak üzere. Başbakan’ın “normalleşme” dediği darbe gündeminde “umursanmadı”ğı için de sessizce ipi çekiliyor...
Harita Kadastro Mühendisleri Odası’nın geçen aralık ayındaki şu açıklaması ne gazetelerde ne de ekranlarda yer bulabilmişti: “İller Bankası’yla belediyelerin ortaklığı sona erdirilerek yerel yönetimlere teknik ve finansman desteği bitiriliyor...”
Mimarlar Odası’nın geçenlerdeki şu “uyarı”sına da medya bir yana, bankanın “ortağı” belediyelerden bile ses çıkmadı; “İller Bankası hizmet alanları Fransa-Belçika ortaklığı ‘Dexia’ firmasına aktarılıyor.”
Yani amacı “kentlerimizin gelişmesine katkı” olan bir cumhuriyet kurumumuzca üstlenilen hizmetlerin, bundan böyle uluslararası sömürgecilerden satın alınması amaçlanıyor. İlk kurulduğunda adı bile “Belediyeler Bankası” olan ve “kâr amacı gütmeyen” köklü kurumumuzla “dayanışma” olanağını yitirecek olan belediyelerimiz de imar ve altyapı yatırımlarında yabancıların “müşteri”si olacaklar...
Dünyada tek örnek
Mimarlar Odası’nın “Kentleşme, Mimarlık ve Planlama Komitesi”, İller Bankası’nın “ulusal işlev”ini sonlandırma hazırlıklarıyla ilgili bir rapor hazırladı.
“Mevduat kabul etmeden” yerel yönetimlere finansman ve teknik destek sağlayan bankanın, bu özelliğiyle “Dünyadaki ilk ve tek örnek” olduğunu anımsatan raporda şu vurgulanıyor: “Dünya Bankası’nın, ‘Cumhuriyetin kuruluşundaki kalkınmaya katkısını tamamlamıştır’ dediği İller Bankası’nda kentsel yapılar, etüt plan, termal enerji, içme suyu, kanalizasyon, kentsel atıklar, arıtma çözümleri, imar planlama, sayısal haritalar, bankacılık, danışmanlık gibi farklı uzmanlıklarda idari birimler bulunmaktadır...”
Banka bugün, 4058 uzman kadro, 3216 belediye, 81 il özel idaresi, 15 su ve kanalizasyon idaresi olmak üzere toplam 3314 yerel yönetime hizmet vermeyi sürdürüyor...
Türkiye’deki etkin politikaların liberalleşme adı altında “devletin yeniden şekillendirilmesi”ni hedeflediği anımsatılan raporda, son gelişmeler de şöyle vurgulanıyor: “Bankayı işlevsizleştirmek için, genel müdürlükteki kimi yetkiler bölge müdürlüklerine verilmiş, son dönemlerde de KİT statüsünden uzaklaştırılma ve bankacılık boyutu öne çıkartılmaya çalışılmıştır. Tasfiye girişimleri bir yasa taslağında somutlaştırılmış ve yasalaştırmak için Meclis’te uygun ortam kollanmaktadır...”
‘Planlama okulu’
İller Bankası, sağlıklı ve planlı kentleşme için gerekli her türlü teknik hizmeti yaşama geçirmede belediyelerin kolu kanadı olmuştur. Özellikle planlama alanında yerel yönetimlere sağladığı katkılar, cumhuriyet dönemi şehirciliğimizin başarılı ve örnek alınacak birikimlerini yaratmıştır. Bankanın kuşaktan kuşağa teknik kadrolarının yurdun tüm yörelerinde özverili imzaları vardır.
Böylesi bir “ulusal okul”un daha da geliştirilmesi; ülkedeki tüm kentlerin İller Bankası’ndaki “planlı gelişme” kültürüyle beslenmesi için devletin her türlü desteği sağlaması gerekirken 70 yıllık çabayı “küresel sömürgeci”lerin çıkarları uğruna ortadan kaldırmaya kimsenin hakkı olmasa gerek...
Sözü yine Mimarlar Odası’nın bildirisiyle noktalayalım: “Buna göz yumamayacağımızın bilinmesini isteriz. Bu konudaki mücadelemizi sonuna kadar sürdürmeye de kararlıyız...”