Başbakan tarafından temeli atıldıktan bir yıl geçtikten sonra Ilısu Barajı'na finansman bulundu, inşaat başlayabilecek. Bu konuyu yakından izleyen gazetecilerden biri olarak törene davet edilmeyi beklerdim, ama haberim bile olmadı. 1.2 milyar euro'luk krediyle ilgili imzaların Ankara'da Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü'nde atıldığını Anka Ajansı'nın haberinden öğrendim.
Enerji Bakanı Hilmi Güler törende, "Bu proje en zor projelerden birisiydi. Kararlılıkla üstesinden geldik" demiş. Gerçekten kararlılık gösterdiler. Projeyi ihalesiz vermeye karar verdiler ve bu nedenle finansman bulmak bir yıllarını almış olsa da kararlarından dönmediler.
Ucu açık
Neden dönsünler? Onlara kim mâni olacak? Neden ihalesiz verdiniz, ihalesiz vermenin yasal çerçevesi nedir diye kim soracak? Hangi siyasi parti konuyu Meclis'e götürecek? Hangi savcı araştıracak?
Proje için 1,2 milyar euro'luk finansman bulundu, ama işin bununla bitmeyeceği kesin. Ne kadara çıkacağı bilinmiyor. Ucu açık. Bu büyüklükte bir projenin ihale edilmesi gerekir. Hem yasalar hem de kamu yararı bunu gerektirir. Uluslararası uygulama da bu yöndedir. Doğru yol, uluslararası rekabete de açık bir ihale açmaktı. Durum bu iken, Avusturya-Türkiye Ticaret Protokolü'ne geçerliliği tartışmalı bir cümle eklendi, buna dayanarak bir Bakanlar Kurulu Kararı çıkarıldı ve ihale uluslararası rekabetten kaçırıldı. Japon Toshiba, Fransız Alstom, İsveçli ABB, Amerikan Westinghouse gibi kanıtlanmış firmaların teklif vermesine mâni olundu.
İş, ikinci sınıf bir makine imalatçısına ve aralarında baraj deneyimi olmayan bir müteahhitler grubuna verildi.
Bakan cevapları düşünmeli
Neden Sayın Güler? Neden işin ihalesiz verilmesinde kararlıydınız? Türk bankaları işin tamamını finanse etmeye hazırken neden, hiç gerekli olmadığı halde, yabancı devletlerin ihracat garantisinde ısrar ettiniz? Neden, dün merasimde de itiraf ettiğiniz gibi, 95 toplantı yapma gereği oldu yabancı devlet temsilcileriyle? Neden finansmanın tamamını Türk bankalarından alıp makine ve ekipman için ayrı, inşaat için ayrı ihale açmadınız?
Çünkü krediyi Türk bankalarından alsaydınız ihale yapmak kaçınılmaz olacaktı. Bu da işinize gelmedi. Neden gelmedi Sayın Bakan? Bana söylemenize gerek yok. Ama gene de belki cevabınızı düşünmeye başlasanız iyi olur. Bir gün Cumhur Ersümer'e uğrayan savcılar sizin de kapınızı çalarlarsa cevabınız hazır olur.