Uzun vadeli konut finansman sistemi (mortgage) için hazırlanan bankalar, beyan edilemeyen gelirler nedeniyle risk alacak. Bankalar kredi verirken, belgesiz ve arka plandaki gelirlerin riskini üstlenmiş olacak. İş Bankası Bireysel Krediler Müdürü Ömer Çelebi, kayıtlı belgeye dayalı gelirden çok, arka plandaki gelirler nedeniyle, Türk bankacılık sisteminde subjektifliğin payının başka ülkelere göre daha fazla olduğunu söyledi.
Kayıtdışı gelire kredi
"Kayıtdışı gelir, Türkiye'nin gerçeği. Kayıtlı gelirler üzerinden karar verirseniz, bir yere varamazsınız. Mortgage'da da zorlanılacak" diyen Çelebi, Türk bankalarının bu sistem içinde var olduklarını da kaydetti. Çelebi, yeni sistemde kimlerin zorlanacağını şu şekilde anlattı: "Otomatik sistemleri, yazılım ve bilgisayarları ile son moda teknolojiyi kullanan ve sadece buna dayalı karar mekanizmaları geliştirenler zorlanırlar. Otomatik skorlama sistemleriyle, hızlı ve az maliyetli iş yapma imkanı bizde daha dar. Doğal olarak da tecrübeli bankacılara ihtiyaç duyuyorsunuz. Müşteriyle bire bir ilişkide tecrübeli bankacılar önem kazanıyor."
Konut kredilerinde bu yıl yüzde 360 oranında bir büyüme gerçekleştiğini belirten Ömer Çelebi, 2006'da da yüzde 100 oranında bir büyüme beklediğini ve yine bankacılık sisteminin toplam 12 milyar YTL konut kredisi kullandıracağını kaydetti. Ortalama konut kredisi miktarının 40 milyar lira olduğunu belirten Çelebi, ikinci evini almak veya site yaşamına geçmek isteyenlerin çoğunlukta olduğunu söyledi. Çelebi, "İnsanların hesapsız, kitapsız bir şekilde 'ucuz faizle kredi bulduk alalım' şeklinde düşünmediklerini görüyorum" dedi.