Boğaz’ın iki yakasını tünelle bağlayan Marmaray’da tüneller arası bağlantı geçtiğimiz günlerde Başbakan Recep Tayip Erdoğan’ın da katılımıyla gerçekleşmişti. Milliyet foto muhabiri Bünyamin Aygün, Japon Taisez firmasından İş Güvenliği Uzmanı Sercan Öztürk ile Anadolu Yakası’ndaki Üsküdar’dan deniz seviyesinin 60 metre altına indi. 2013 yılında hizmete gireceği belirtilen tüp geçitin içinden 3100 metre yürüyerek Avrupa yakasındaki Sirkeci istasyonuna 25 dakikada vardı. Tüp geçit içerisinde hummalı bir çalışma olduğu gözlenirken Japon titizliği ile alınan güvenlik ve sağlık önlemleri de dikkatlerden kaçmadı. Deniz tabanının da altından geçen tüneldeki ulaşımın raylı araçlar ve bisikletle yapılması ise tünel inşaatlarında görülmeyen bir ayrıntı olarak objektiflere yansıdı.
‘EUROUNTEL’ örnek alındı
Boğazın altına yerleştirilen 135 metre uzunluğunda ve 15 bin ton ağırlığındaki tüplerden oluşan projede Manş Denizi’ndeki Eurountel demiryolu hattı örnek alındı. Proje kapsamında Halkalı’dan Gebze’ye kadar 76 km olan demiryolu hattı bu 2 yıl içinde yenilenerek hizmete sokulacak. Modern banliyö, Kazlıçeşme’den yerlatına geçerek Söğütlüçeşme’de tekrar yüzeye çıkacak.
3 yıl gecikme yaşandı
Tünelin hizmete geçmesinde 3 yıl gecikme yaşandığını dile getiren yetkililer özellikle arkeoloji noktasında çıkan engellerin projeyi ciddi anlamda etkilediği ve 3 yıl kaybettirdiğini belirtti. ‘İstanbul Tüp Tünel’ fikri ilk kez bundan yaklaşık 150 yıl önce Sultan Abdulmecit tarafından ortaya atılmış ancak 40 yıl sonra Sultan 2. Abdulhamit tarafından projeye dönüştürülmüştü. O dönemde teknik imkansızlık ve bütçe sıkıntısı yüzünden ertelenmişti. İlk etüd çalışması 25 yıl önce yapılmış 1997 yılında ise güncelleştirilmişti.
12 gemi kalıntısı çıkarıldı
İstanbul’a sağlayacağı lüks banliyö havasının yanı sıra Marmaray ile gün yüzüne çıkarılan arkeolojik kalıntılar da dünya arkeolojik çevrelerinin dikkatini İstanbul’a çekti. Gizli geçitler, yeraltı mezarları, Sarnıçlar, Roma, Bizans ve Osmanlı dönemine ait altın, gümüş ve bronz paraların yanı sıra proje kapsamında yapılan kazılarda Yenikapı’da Bizans döneminde (M.S 309 -395) Theodosius / Eleutherion Limanı diye bilinen antik bir liman ile 12 adet gemi kalıntısı çıkarıldı.
İstanbul Boğazı’nın iki yakasını raylı sistemle bağlayacak olan Marmaray projesinin en önemli özelliklerinden biri de depreme dayanıklı olması. Tüpler arasında esneklik sağlayacak özel bir yöntem geliştirilirken İstanbul’da beklenen depreme dayanacak şekilde tasarlandığı belirtiliyor.
Temizlendi
Tüneller arası birleşme Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın katılımıyla geçtiğimiz günlerde gerçekleşti. Marmaray, Başbakan Erdoğan’ın gelişi nedeniyle temizlenmişti
‘Ailemiz korkuyordu şimdi alıştılar’
Beş yıldır Marmaray’da çalıştığını belirten Ufuk Bir, “Eşim denizin altında çalışacağımı duyunca korktu ve karşı çıktı. Zamanla güvenli olduğunu anlayınca artık rahat” diye konuşurken Muhittin İnce’de, burada çalışmanın normal tünelden çalışmakla farkı olmadığını ancak denizin altında olmanın bazen kendisini ürpertmesine rağmen buna alıştığını söylüyor.
Dünya’nın en büyük inşaat firmalarından biri olan Taisez’in Japon çalışanları ise ulaşıma ilginç bir çözüm bulmuş. Deniz seviyesinin 60 m altından geçen tünelde ulaşım bisikletle sağlanıyor.
Proje bedeli yaklaşık 3 milyar dolar olan tüp geçit banliyösü bitirilmesi halinde Üsküdar’dan Sirkeci’ye 25 dakika olan yürüme mesafesi trenle 4 dakikaya düşecek. Bir günde 1 milyon insanı taşıyacak olan hattın Mart 2013 yılında hizmete geçmesiyle İstanbul trafiğinde gözle görülür rahatlama olacağı ve hem gürültü hem de hava kirliliğinde ciddi azalma olacağı belirtiliyor.
Marmaray’da denenen batırma tüp tüneli ile TBM (kara tüneli) birleşimi Dünya’da ilk kez boğazda deneniyor. Yer yer yüzeyin 60 m derinliğe inen tünelin her iki ucu bağlanmadan önce sadece 23 işçinin çalışmasına izin veriliyordu. İki tarafın bağlanmasıyla artık bu sınırlama da kaldırıldı.
Rakamlarla Marmaray Projesi
- Yüzeysel Metro kesimi uzunluğu: 63 km
- Yüzeydeki istasyon sayısı: 37 adet
- Boğaz tüp geçişi toplam uzunluğu: 13.6 km
- Delme tünel uzunluğu: 9.8 km
- Batırma tüp tünel uzunluğu: 1.4 km
- Aç-kapa tünel uzunluğu: 2.4 km
- Yeraltındaki istasyon sayısı: 3 adet
- İstasyon boyu: 255 metre
- Bir yöndeki yolcu sayısı: Saatte 75 bin kişi
- Maksimum hız: 100 km/s
- Tren sefer sayısı: 2-10 dakika
- Araç sayısı: 440 (2015 yılında)
Proje tamamlandığında istasyonların böyle olması bekleniyor.