Ekonomi Bakanlığı'nın '2013 Yılı 2. Çeyrek Dış Ticaret Beklenti Anketi' yayımlandı. Buna göre, ikinci çeyrekte, birinci çeyreğe göre ihracat beklenti endeksine dahil edilen sorulardan gelecek 3 aydaki ihracat ve ihracat siparişi beklentileri ile şu anda kayıtlı ihracat sipariş düzeyine ilişkin soruların endeksi artış yönünde etkilediği, son 3 aydaki ihracat sipariş düzeyine dair sorunun ise endeksi azalış yönünde etkilediği görüldü.
İhracat beklenti endeksi 2013 yılının ikinci çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre 7,1 puan arttı. İkinci çeyrekte, bir önceki çeyreğe göre, tüm ülkelere yapılan ihracatın artacağı beklentisi güçlendi. 2013 yılının ikinci çeyreğinde, firmaların kendi sektörlerinin ihracatlarına ve ihracat sipariş düzeylerine ilişkin artış beklentileri bir önceki çeyreğe göre kuvvetlenirken, birim ihracat fiyatına ilişkin artış beklentisi zayıfladı.
İthalat beklentisi de arttı
İthalat beklenti endeksi, ikinci çeyrekte, birinci çeyreğe göre 2,8 puan arttı. Birinci çeyrekte 106,7 olan endeks, ikinci çeyrekte 109,5 seviyesinde gerçekleşti. Buna göre, ikinci çeyrekte birinci çeyreğe göre, ithalat beklenti endeksini oluşturan sorulardan, gelecek 3 aydaki ithalat beklentisine, mevcut ithalat sipariş düzeyine ve son 3 aydaki ithalat sipariş düzeyine ilişkin soruların endeksi artış yönünde etkilediği, birim ithalat fiyatı beklentisine dair sorunun ise endeksi azalış yönünde etkilediği belirlendi. İthalat beklenti endeksi 2013 yılının ikinci çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre 6,2 puan azaldı.
İkinci çeyrekte tüm ülke gruplarından yapılan ithalatın artacağına ilişkin beklentiler güçlendi. Avrupa, Amerika, Ortadoğu ülkeleri ile Çin, Hindistan, Güney Kore, Japonya ve Tayvan gibi diğer Asya ülkelerinden yapılan ithalatın artacağı beklentisi, önceki çeyreklere göre güçlenerek devam etti. Afrika ülkeleri ile Türk Cumhuriyetlerinden yapılan ithalata ilişkin beklentiler, ikinci çeyrekte pozitife dönerek söz konusu ülkelerden yapılan ithalatın artacağı beklentisini doğurdu.
İkinci çeyrekte, firmaların kendi sektörlerinin ithalatına yönelik artış beklentileri son çeyreğe göre kuvvetlenerek devam ederken, birim ithalat fiyatına ilişkin artış beklentisi son iki çeyreğe kıyasla zayıfladı. Mevcut siparişlerinin normal altı seviyede olduğunu belirten firma yüzdesi son çeyreğe göre azalırken, mevcut siparişlerinin mevsim normalinde olduğunu belirten firma yüzdesi son çeyreğe göre arttı.
"Avrupa ve Ortadoğu ülkelerine yapılacak ihracat artış beklentisinin 10 puan üzerinde yükselmesi önemli bir veri"
Anket sonuçlarına ilişkin değerlendirmelerde bulunan Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, sonuçların, ihracatçıların Türkiye'nin ihracat hedefine kilitlendiğini; pek çok olumsuzluğa rağmen gerek 2013 gerekse 2023 yılı hedeflerine inandıklarını gösterdiğini ifade etti. Çağlayan, şunları kaydetti:
"Dış Ticaret Beklenti Anketinde ihracat beklenti endeksinin, 2013 yılının 2. çeyreğinde 1. çeyreğe göre 20,4 puan artarak 122,1 seviyesine ulaşması, ihracatçılarımızın hedefe kilitlendiğinin göstergesidir. İhracat beklenti endeksindeki artış, geçen yılın aynı dönemine göre 7,1 puandır. Ankette tüm ülkelere ihracat artışı beklentisinin güçlenerek sürmesinin yanında, özellikle Avrupa ve Ortadoğu ülkelerine yapılacak ihracat artış beklentisinin 10 puan üzerinde yükselmesi önemli bir veridir. Avrupa ve Ortadoğu ülkelerine, yani geleneksel pazarlarımızda ihracat beklentisinin 10 puanın üzerinde artması, özellikle Avrupa pazarının canlanacağına işaret etmektedir ki bu da 2013 yılı ihracat hedefi olan 158 milyar doları gerçekleştirmede etkili olacaktır."
Çağlayan, Afrika ülkeleri ile Çin, Türkmenistan, Kazakistan, Singapur, Hindistan gibi diğer Asya ülkelerine yapılan ihracatın artacağı beklentisinin yaklaşık 5'er puan, Amerika ülkeleri ile Türk Cumhuriyetleri'ne yapılan ihracatın artacağı beklentisinin de yaklaşık 7'şer puan yükselmesinin, Türkiye'nin 2013 yılı ihracat hedefine rahatlıkla ulaşmasını sağlayacağını vurguladı.
Verilerin, pazar çeşitlendirmesi ve yeni pazarlara açılım stratejisinin, ihracatçıların geleneksel pazarların yanında yeni ufuklara açılmalarını sağladığını gösterdiğini ifade eden Çağlayan, "Dünya ekonomisine ilişkin 2013 yılı beklentileri dünya ticaretinin ılımlı bir seyir izleyeceğine işaret etmektedir. Dünya ekonomisindeki bu iyimser beklentiler, gerek ihracat gerekse ithalatta yükselme trendini beraberinde getirmiştir" değerlendirmesinde bulundu. İthalat beklenti endeksinin de bunu doğruladığını belirten Çağlayan, endeksin bu yılın ikinci çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre 2,8 puan artarak 109,5 seviyesinde gerçekleştiğini, geçen yılın aynı dönemine göre ise 6,2 puan gerilediğini hatırlattı. Çağlayan, yeni teşvik sistemi sayesinde gerçekleştirilecek yatırımlarla ithalatın daha dengeli bir yapıya kavuşacağını kaydetti.