AB ve Dünya Bankası'nın öneri ve görüşleri doğrultusunda hazırlanan Devlet İhale Yasası Taslağı'na son şekli verilerek TBMM'ye sunuldu. Kamu ihalelerinde usulsüzlük ve yolsuzlukların önlenmesi, planlanan işlerin kısa sürede bitirilmesi ve ihalelerin AB normları doğrultusunda gerçekleştirilmesi amacıyla yeniden düzenlenen Devlet İhale Yasası çerçevesinde Kamu İhale Kurumu'nun oluşturulmasına yönelik çalışmalar da son şeklini aldı.
Kurum ve üst karar organı Kurul, Devlet İhale Yasası'nın verimli şekilde uygulanması için kamu tüzel kişiliğine haiz, idarî ve malî özerkliğe sahip bir yapıda olacak. Yeni yasayla birlikte oluşturulması planlanan Kurum, ihale başlangıcından sözleşme imzalanmasına kadarki süreçte ihtilafların çözümüne yönelik idarî kararlar alabilecek. Mevzuat ve standart ihale belgelerini hazırlayarak eleştirmek ve uygulamayı yönlendirmenin yanısıra ihale mevzuatı ile ilgili eğitim gibi işlevleri de üstlenecek. Ayrıca araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde bulunacak.
Ancak, Devlet İhale Yasası Taslağı genel yaklaşımı ve bazı maddeleriyle eleştiriliyor.
Taslağın 8. maddesi kamu yatırımlarında yabancı firmaları da ihalelere çağırma konusunda eşikler tanımlıyor. Bu maddeye göre genel bütçeye dahil daireler ve katma bütçeli dairelerin mal veya hizmet alımlarında 130 milyar lira, öteki kamu idareleri için aynı alımlarda 200 milyar lira ve bütün kamu kurumlarının inşaat ihalelerinde ise 5 trilyon 300 milyar lira rakamları eşik değerler olarak belirleniyor.
13. maddede bu eşiklerin altındaki ve üstündeki alım ve yapım ihalelerinde izlenecek olan koşullar tanımlanırken 58. maddede, "Eşik değerlerin altındaki ihalelere yalnızca yerli isteklilerin katılmasına ve eşik değerlerin üzerindeki yabancı ihalelere açılan ihalelerde ise yerli istekliler lehine yüzde 15 kadar fiyat avantajı yapılabilir" deniyor.
Eşik değerlerle parasal limitlerin her yıl 1 Şubat tarihinde güncellenmesi için yalnızca Maliye Bakanlığı'na yetki veriliyor.
Mimarlar Odası Başkanı Oktay Ekinci, "Böylece açıklık, şeffaflık, güvenilirlik, rekabette eşitlik gibi temel ilkelerin rafa kalkabileceği gibi, kamuoyu denetimi hedefinin de yine yabancı yüklenicilerin eşik pazarlığında tümüyle ortadan kaldırıldığına" dikkat çekiyor.
Taslağın getirdiği önemli bir yenilik de kamu ihalelerinin kamu yerine özel kişi ve firmalarca belli ücretler karşılığında denetlenmesi. Ekinci, 11. maddede ihaleye katılamayacak olanlarla birlikte danışmanlık hizmetleri için de bazı kısıtlamalar getirilirken, bu kişilerin meslekî sicillerinin uygun olup olmadığı konusunun ilgili meslek odasınca bu yönde tutulacak siciller ve Oda belgeleriyle de belirlenmesi yönündeki TMMOB önerilerinin taslakta yer almamasını bir başka sakınca olarak belirtirken, "Hele uluslararası katılıma açık ihalelerde, yabancı firmaların ve yabancı danışmanların meslek etiği ve ahlâkı açısından da irdelenmesine yönelik hiçbir önlem bulunmuyor" diyor.
Öte yandan Türk Sanayici ve İşadamları Derneği TÜSİAD da yasa tasarısını beğenmedi. TÜSİAD tarafından hazırlatılan raporda, tasarının kamu alımları süreciyle ilgili bazı noktaları karanlıkta bıraktığı, bazı konularda ise çelişkiler içerdiği savunuldu. Devletin harcadığı paranın karşılığında en iyi değerin elde edilmesi gerektiği vurgulanan raporda, kamu alımlarında etkinliği bozan uygulamaların başında "rekabeti bozucu anlaşmalar, danışıklı teklifler, siyasi himayecilik, rüşvet ve dolandırıcılığın" geldiği belirtildi.