Dünya Bankası kuruluşu IFC'nin Türkiye'de sermaye piyasaları aracılığıyla gelen sürdürülebilir yatırımlara ilişkin yayımladığı araştırma raporuna göre, Türkiye'de çevresel, sosyal ve yönetişim konularını göz önüne alan sürdürülebilir yatırım miktarı, iyimser bir tahminle ve girişim sermayesi yatırımları dahil yaklaşık 4 milyar lira düzeyinde. 'Türkiye'de Sürdürülebilir Yatırımlar' raporu, Türkiye'de sürdürülebilir yatırımlara ilişkin farkındalık seviyesini, mevcut durumu ve var olan talebi incelemenin yanı sıra bu tür yatırımlara yönelik fonların artırılması ile ilgili fırsatları belirliyor. Rapora göre, sürdürülebilir yatırımlar, çevresel sürdürülebilirlik, sosyal etki ve kurumsal yönetişim risklerinin yatırım kararları içine dahil edilmesiyle gerçekleşiyor.
IFC'nin, araştırma ve danışmanlık kuruluşu Illac ile işbirliği yaptığı raporun önsözü, Sabancı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Güler Sabancı tarafından hazırlandı. Türkiye'de sürdürülebilir yatırımların sınırlı miktarda olduğuna dikkatin çekildiği raporda, ülkede hızla uluslararası hale gelen kurumsal sektörün büyümesinin, sürdürülebilir yatırımları ve uluslararası kaynaklardan gelen uzun vadeli fonları çekebilmesine bağlı olduğu vurgulandı.
Yapısal sorunlar
Raporda, Türkiye'deki düşük birikim oranları ve devlet borçlanmasının özel sektör borçlanmasına olumsuz etkisinin sürdürülebilir yatırımların gelişimini engelleyen yapısal sorunlar arasında yer aldığı belirtilirken, ülkede çevresel, sosyal ve yönetişim konularını göz önüne alan sürdürülebilir yatırım miktarının, iyimser bir tahminle ve girişim sermayesi yatırımları dahil edildiğinde yaklaşık 4 milyar lira olduğu kaydedildi.
Illac araştırma ekibini yöneten Sabancı Üniversitesi'nden Prof. Melsa Ararat, yaptıkları çalışmalara göre Türkiye'de hisse senedi piyasalarında açık ve net olarak ''sürdürülebilir yatırım'' olarak nitelendirilebilecek yatırımların neredeyse sıfır, yok denecek düzeyde olduğunu belirterek, aslında bunun Türkiye'nin sürdürülebilir yatırımlar için büyük potansiyel taşıdığının göstergesi olduğunu ifade etti. Ararat, ''BM Sorumlu Yatırımcılar Programı var. Bunu Türkiye'de imzalayan tek şirket Ak Portföy... 4 milyar liralık yatırım miktarının aslında olumlu düşünerek, genişleterek, finans kriterlerinin ötesinde kriterleri dikkate alan yatırımlarla ortaya çıktığını gördük. Eğer Türkiye, 2 yıl önce yükselen piyasalar arasında diğer ülkelerle aynı performansı gösterseydi bu alanda 10 milyar dolar yatırım çekebilirdi. Bugün itibarıyla herhalde bu miktar 15-20 milyar dolar olurdu diye düşünüyorum'' şeklinde konuştu. Yeni Türk Ticaret Kanunu'nun Türkiye'deki şirketleri sürdürülebilir yatırımlar açısından olumlu etkileyeceğini ifade eden Ararat, şirketlerin daha iyi denetlenebilir ve şeffaf hale gelmesiyle gelecekte sermaye piyasalarına girişlerinin daha kolay olacağını, piyasalar derinleştikçe yabancıların da ilgisinin artacağını söyledi.
''Türkiye, 5. ülke''
IFC Finansal Piyasalar Avrupa, Ortadoğu ve Kuzey Afrika Kıdemli Müdürü Ed Strawderman da, Türkiye'nin IFC'nin yaptığı yatırımlarda 5. sırada yer alan ülke olduğunu belirterek, ''IFC'nin şimdiye kadarki yatırımları 3 milyar dolar. Temmuz 2009 ile Haziran 2010 arasındaki 1 yıllık sürede 12 projeye 428 milyon dolarlık destek verdik. Ondan sonraki süreçten şimdiye kadar ise 5 projeye 250 milyon dolar sağladık. Ayrıca IFC, şu ana kadar Türk şirketlerinin çevre ülkelerde yatırım yapabilmeleri için 500 milyon dolarlık destek sağladı'' diye konuştu. Strawderman, IFC için finansal sektör, altyapı ve reel sektör olmak üzere 3 ana alan bulunduğunu ifade ederek, özellikle finansal sektörde enerji verimliliği, yenilenebilir enerji, finansmana ulaşım, KOBİ'ler ve istihdam artırıcı projeler, kadınların işgücüne katılımının artırılmasına yönelik projelere büyük önem verdiklerini vurguladı.