İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin '2010 Mali Yılı Bütçesi', '2010 Yılı Performans Programı' ve '2010-2012 Yıllarını Kapsayan Yatırım Planı ile 2010 Uygulama Programı'nı kabul etti. Meclis Başkan Vekili Ahmet Selamet’in başkanlığındaki Kasım ayı olağan toplantısında, Başkan Kadir Topbaş Büyükşehir Belediye Meclisi’ne 2010 yılı bütçesini sundu ve yatırımları anlattı.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin 2010 yılındaki bütçesi 6 milyar 300 milyon TL olarak belirlendi. İSKİ, İETT ve şirketlerle birlikte 2010 konsolide bütçe de 17 milyar 905 milyon TL. Bütçenin yüzde 64’ü yatırımlara ayrılırken, ilk sırada ulaşım yatırımları yer aldı. 2010 yılı bütçesi dünyadaki ekonomik krize rağmen 2009 bütçesine göre yüzde 1’lik artış gösterdi. 2008 ile 2009 arasındaki bütçesi artış oranı ise yüzde 14’tü. 2010 Bütçesi, Belediye Meclisi’nde 167 kabul, 60 ret oyuyla kabul edildi.
Amaç hayat standartları yüksek İstanbul…
Belediye Başkanı Kadir Topbaş, amaçlarının İstanbul’u hayat standartları daha yüksek bir kent haline getirmek olduğunu belirterek, medeniyetlerin çeyiz sandığı olan İstanbul’un dünya üzerindeki konumunu yükseltmek istediklerini söyledi. Bu amaçla İstanbul’un tüm sorunlarını çözmeye çalıştıklarını vurgulayan Başkan Kadir Topbaş, şöyle konuştu;
“Sadece İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin bütçesini ele alırsak, 2009 yılında 6 milyar 200 milyon TL olan bütçemiz 2010’da dünyadaki ekonomik krize rağmen yüzde 1’lik bir artış gösterdi. Küresel ekonomik krizde yatırım bütçesi yapmak çok önemliydi. Kentteki hizmetlerin sürmesiyle birlikte ülke ekonomisine katkı yapıyoruz. Küresel krizin etkileri hala sürmektedir. Küresel krizi önceden gören ve ona göre adım atan ender belediyelerdeniz. Bildiğiniz gibi Amerika’da krizin fitilini ateşleyen büyük banka batışı ve ardından gelen iflaslar 2008 Ekim’inde oldu. Oysa biz, bundan çok önceleri küresel bir krizin yaklaşmakta olduğunu fark ettik. Bu netice ile daha 2008 Nisan’ın da harcama politikalarımızı yeniden düzenlendik.Bu öngörümüz sayesinde mali açıdan ayakta kalmayı başardık. Bu sayede hâlâ yatırım ağırlıklı bir bütçe hazırlayabiliyoruz. Hizmet ve yatırım kapasitemizi koruyoruz. Tüm kamu yatırımları içinde payımız yüzde 26, tüm belediyelerin genel ekonomi içindeki payımız ise yüzde 48. Bu anlamda sadece İBB olarak ek başımıza ülke ekonomisinin 4’te 1’inden fazlasını taşıyoruz.”
Yatırımlar istihdam yaratıyor…
“Bütçemiz yatırım ağırlıklı bir bütçe oldu. Bütçemizin yüzde 64’ü yatırımlara ayrıldı. Bu bütçede yatırım ve hizmetler için toplam 4 milyar 42 milyon TL ayırdık. Konsolide bütçede yatırımlara ayrılan pay ise 7 milyar 110 milyon TL. Bu da göstermektedir ki; her zaman olduğu gibi bu yılda, yatırımcı belediye olma kabiliyetimizi aynı güçle sürdürüyoruz. Yatırımlarda da ulaşım ilk sırada yer alıyor” diyen Başkan Topbaş, İBB, İSKİ, İETT ve şirketlerle birlikte 2010 konsolide bütçenin de 17 milyar 905 milyon TL olduğuna dikkat çekerek, sözlerini şöyle sürdürdü;
“Yatırımlarımızla İstanbul’daki istihdama da katkı sağlıyoruz. Harcamalarımız yılda ortalama 100 bin kişilik doğrudan istihdam meydana getiriyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi olarak tek başımıza ülke ekonomisinin dertte birinden fazlasını taşıyoruz. Aynı zamanda yatırım yaparken yerli firmaları tercih ediyoruz. Gerektiğinde kendi mühendislerimizle kendi ürünlerimizi üretiyoruz. Mühendislerimiz tarafından üretilen yüksek tabanlı tramvaylar bunun en güzel örneğidir. RTE 2009 ile kendi tramvayımızı ürettik. Kendi mühendislerimiz tarafından üretilen bu vagonları yarı fiyatına mal ettik. Bir yandan da ekonominin gelişmesine katkı sağladık. Dolaylı olarak da yerli esnafı desteklemiş olduk. Elbette ihalelerimiz yerli ve yabacı isteklilere açık. Fakat ürün ve hizmet kalitesinde kalite standartlarını tutturan yerli firmalar, bize daha uygun fiyatlar sunuyorlar. Bu sayede maliyetleri düşürüyoruz. Örneğin yabancı menşeli vagonların parçalarının yerlileştirilmesi sayesinde 6,6 milyon avro kazanç sağladık. Araç klimalarında yerli imalata geçerek 4,7 milyon avro tasarruf ettik. Kauçuk kavşak, ray kenar blokları, tampon gibi parçalardaki yerlileştirmede kârımız yarım milyon avro oldu. Sadece bu alanda yapılan çalışmalardan kazancımız yaklaşık 12 milyon avro. Bir başka deyişle 24 milyon TL civarında bir tasarruf yapıldı. Yine kendi gemilerimizi yerli firmalara yaptırıyoruz. Çünkü son yıllarda ülkemizde gemi imalatında büyük bir ilerleme var. Türk mühendisleri tarafından Tuzla ve Haliç tersanelerinde üretilen gemi sayısı 12. Bunların 5’i halkın seçtiği şehir hatları vapurları. Diğer 4’ü ise araba vapuru. Bu vapurların hepsi hizmete alındı. Şimdiyse yapımı süren ve yakında hizmete alınacak 3 gezi vapurumuz sırada. Sadece bu 12 gemi ile ülke ekonomisine 105 milyon dolar civarında bir katkı sağladık. Diğer yandan İGDAŞ ile İstanbul’da bir doğalgaz sektörü doğdu diyebiliriz. 2002’de yüzde 78’lerde olan yerli alım sektörün gelişmesi ile birlikte yüzde 84’ler civarına yükseldi. Sektördeki bu gelişmede kentin yüzde 95’ine doğalgazı ulaştıran İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin yatırımlarının büyük katkısı olduğuna inanıyorum.”
Metrobüs hızlı ve güvenli ulaşım sağlıyor…
Metrobüse yapılan eleştirilere de cevap veren Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş, İstanbul’a kazandırdıkları metrobüsle günde günde 715 bin yolcunun hızlı ve güvenli bir şekilde taşındığını hatırlatarak, bu sayede vatandaşların her gün 3–4 saatte kat ettiği Avcılar–Söğütlüçeşme güzergâhını 1 saate indirdiğinin altını çizdi. Trafikten de 80 bin aracın metrobüs hizmete girdikten sonra çekildiğini ve günde 242 bin litre yakıt tasarrufu sağlandığını anlatan Topbaş, "Üç ayrı hattan oluşan 42 kilometre uzunluğundaki metrobüs hattını tek hatta indirdik. Boğaz geçişlerindeki otobüslerde uygulanan çift bilet uygulamasına bakıldığında metrobüsn ucuz bir ulaşım sistemi. Ancak şöyle de bir hazırlık içerisindeyiz. Ne kadar mesafe ne kadar durak geçerse o kadar bedel ödenecek. Yani kişinin başlangıçta verdiği bedel inerken kaç durak gitmişse ona göre elektronik ortamda hesaplanacak. Yolcu ücretin fazlasını geri alacak. Diyelim ki Avcılar'da binen bir insan Kadıköy'e geçmiyorsa Topkapı'da indiğinde ödediği bedelin bir kısmını geri alacak. Zincirlikuyu'ya gittiği zaman da daha az bir bedeli geri alacak. Böyle bir sistem üzerine çalışıyoruz. Tabi kolay değil ve zaman alacak" diye konuştu.
Yatırım yapan bir belediye olma niteliğini muhafaza etmedikleri taktirde bundan sadece 12,5 milyon nüfusa sahip İstanbul’un değil, tüm Türkiye’nin olumsuz etkileneceğini ifade eden Başkan Kadir Topbaş, ülke genelinde toplanan vergilerin yüzde 43’ünün İstanbul’da toplanması dikkate alındığında, kamu yatırımlarının durmasının vergilerin azalmasına neden olacağını ve bunun tüm ülkeyi etkileyeceğini kaydetti.
Yatırımların yüzde 46’sı ulaşıma…
İstanbul’da inşa ettikleri tünel yollardan Kâğıthane-Piyalepaşa tüneli 14 Mart’ta açıldığını, Bomonti-Dolmabahçe Tüneli’nin kısa bir süre sonra açılacağını, Sarıyer-Çayırbaşı Tüneli’nin de iki ucunu birleştirdiklerini ifade eden Başkan Topbaş, toplam 3 bin 870 metre olan bu tünel yolun 2010 yılının Mayıs’ında hizmete alınacağını ve 1 saatlik güzergâhı 5 dakikaya indireceğini belirtti.
İstanbul’a 205 kavşak ve yol yaparak karayolu trafiğini rahatlattıklarını, diğer yandan İstanbul’da yer altında örümcek ağı gibi bir raylı sistem kurduklarını dile getiren Topbaş, konuşmasını şöyle sürdürdü; “Kentin mevcut 44 kilometrelik raylı sisten hattına 5 yılda 32 kilometre ekledik. Sanayi Mahallesi-Seyrantepe Metrosu’nu Galatasaray’ın yeni stadı bitmeden tamamladık. Şu anda İstanbul’da 51,5 kilometre metro inşaatımız devam ediyor. 22 kilometrelik Kartal-Kadıköy Metrosu’nun TBM makinesinin çıkışını yaptık. Bu hat 4,5 kilometre daha giderek Pendik Kaynarca’ya kadar devam edecek. Toplamda 26,5 kilometre olacak bu hattı 2011 yılı içerisinde de hizmete alacağız. Yani Kartal’dan metroya binen bir insan 29 dakika sonra Kadıköy de, 35 dakika sonra Üsküdar da, 47 dakika sonra Yenikapı’da, 55 dakika sonra Taksim’de olacak. Yine Şişhane - AOS hattını 2010 içinde Darüşşafaka ve Hacıosman Mahallesi’ne kadar uzatacağız. Hedefimiz, en geç 2011’de Yenikapı’ya varmak. Bütün bu işlerin tamamlanması için bütçemizde ulaşıma en büyük payı ayırdık. Bu amaçla Büyükşehir Belediyesi olarak bütçemizden 2 milyar 482 milyon TL ayırdık. Bu Büyükşehir yatırım bütçesinin yüzde 62’ine denk geliyor. Konsolide bütçe açısından baktığımızda İETT 648 milyon TL ve şirketler de 142 milyon TL ulaşıma ayırıyor. Böylece 2010 yılında ulaşıma konsolide bütçeden 3 milyar 272 milyon TL ayırmış olacağız. Bu rakam konsolide bütçemizin yüzde 46’sına denk geliyor.”
Çevre yatırımlarına büyük önem verildi
Hayat standartları yüksek bir İstanbul için çevre yatırımlarına büyük önem verdiklerini ve bu kapsamda son 5 yılda 816 milyon TL harcayarak 128 kilometre dere ıslahı gerçekleştirdiklerini, Dünya Bankası kredisi ile 19 yeni dere ıslahı için hazırlıklar son safhada olduğunu ve 2010’da dere ıslahları için toplam 367 milyon TL harcayacaklarını vurgulayan Topbaş, bu sebeple Büyükşehir Belediyesi bütçesinden bu alana 783 milyon TL ayırdıklarını kaydederek, “Bu rakam İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin yatırım bütçesinin yüzde 19’una denk gelmektedir. İSKİ’nin 1 milyar 965 milyon TL’lik ve şirketlerin 313 milyon TL’lik yatırımıyla birlikte toplam çevre yatırımımız 3 milyar 60 milyon TL’yi buluyor. Bu da konsolide yatırım bütçesinin yüzde 43’üdür” dedi.
İstanbul turizmde önemli mesafeler kat etti
Başkan Kadir Topbaş, İstanbul’un dünya üzerinde hak ettiği yere gelmesinde turizm ve kültür yatırımlarının yeri büyük olduğuna dikkat çekerek, bu bilinçle yaptıkları yatırımların netice verdiğini ve 2007’de başlayan küresel ekonomik krize rağmen 2002–2008 arasında İstanbul’a gelen turist sayısının yüzde 300 arttığını söyledi. “Londra ve Paris’ten sonra Avrupa’da en çok ziyaret edilen 3. kent olduk. Geçtiğimiz yıl 8 milyon turist ağırladık. 2009 sonuna kadar 9 milyon turist bekliyoruz. Kültür Başkenti olduğumuz 2010 yılında ise bu rakamın 10 milyonu bulacağını öngörüyoruz” diyen Kadir Topbaş, şunları kaydetti;
“Kongre turizminde de önemli mesafeler kat ettik. 1999’da İstanbul’da 23 kongre yapılıyordu. Günümüzde bu rakam 72’ye çıktı. 1998’de İstanbul olarak kongre turizminde dünya 49.’su idik. 2008’de 15’inci sıraya yükseldik. Dünya çapında küresel kararların alındığı birçok organizasyona ev sahipliği yaptık. Knogre turizminde hedefimiz Avrupa’da ilk 5, dünyada ilk 10’na girmek. Bu amaçla kente dünya standartlarında Haliç ve İstanbul kongre merkezlerini yaptık. Kentte son 5 yılda toplam yatak kapasitesi yaklaşık 16 bin olan 115 otel inşa edildi. Şu an toplam 1134 tesisin yatak kapasitesi 106 bin 707. İnşa halindeki 75 tesisin yatak kapasitesi ise 21 bin. Yine kapasitesi 82 bin kişi olan eğlence tesislerine 3 bin 500 kişilik yeni tesis eklenmesi için çalışmalar sürüyor. Ayrıca kentin dış dünya ile irtibat noktalarını kuvvetlendiriyoruz. Günde 900 iniş kalkışla sınırlarını zorlayan Atatürk Havalimanı ve trafiği yoğunlaşan Sabiha Gökçen Havaalanını desteklemek için kente yeni bir hava alanı öngörüyoruz. Mevcut havaalanları ile 3. havaalanına bağlantı sağlamak üzere raylı sistem hattı planladık. Yine kruvaziyer liman sayısı arttırmayı hedefliyoruz. Salıpazarı, Haydarpaşa ve Zeytinburnu limanları kruvaziyer liman olarak hizmet verecek. Kartal’da kruvaziyer liman oluşturulacak.”
İBB mali açıdan çok güvenilir…
İstanbul Büyükşehir Belediyesi olarak güçlü bir mali yapıya sahip olduklarını, uluslararası kurumların belediyenin mali yapısını güvenilir bulduğunu, OECD ülkelerinin yer aldığı sınıflandırmada İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin notunun arttığını ve güvenilirlikte 5’nci sıradan 4’ncülüğe yükseldiğini anlatan Başkan Topbaş, “Bu güvenden dolayı son 5 yılda Dünya Bankası kredisi hariç, Hazine garantisi olmadan borçlandık, borçlanabiliyoruz. Borçlanmalarımızda ucuz maliyetli ve uzun vadeli krediler kullandık. Dünyaca ünlü raiting kuruluşları, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin kredi notunu yükseltti. Bu tablo, İstanbul Büyükşehir Belediyesinin itibarını gösteren en belirgin göstergelerden biridir. Bu arada belirtmeliyim ki Sayıştay dışında kendimizi bir uluslar arası denetleme firmasına daha gönüllü olarak denetletiyoruz. Bu Türkiye’de bir ilktir. Şeffaf ve hesap verilebilir belediyecilik anlayışının en güzel örneğidir” diye konuştu.
Belediye şirketlerinin zarar ettiğine ilişkin haberlerin asılsız olduğunun altını çizen Topbaş, “Şirketler dış borcumuz 2 milyar 379 milyon TL ve iç borç ise 2 milyar 236 milyon TL toplam borç ise 4 milyar 616 milyon TL’dir ve bu borçların geri ödemesi söylenildiği gibi yakın bir tarih değil 2028’e kadar uzanmaktadır.” dedi.