Hükümetin Yeni Kent Planından Küçük Belediyeler Tedirgin

AK Parti hükümetinin, nüfusu 2 binin altındaki belde belediyelerini kapatarak, milyonluk ilçeler kurmayı öngören "Bütünleşik Şehir" modeli öneren yasa taslağı tartışma yarattı. Hükümet değişikliğin amacını daha verimli hizmet vermek olarak açıklarken, taslağa karşı çıkanlar bu planının siyasi amaçlı olduğunu belirtiyor. İstanbul'daki Bahçeşehir Belediyesi, "Referandumla belediye olduk, referandumla gideriz" derken, Ankara'nın Çankaya Belediye Başkanı Muzaffer Eryılmaz ise "AK Parti, ilçedeki seçim yenilgisini telafi etmek için Çankaya'yı bölmeye kalkışıyor" dedi. Değişikliğe en büyük tepki ise yaz turizminin merkezi olan bölgelerdeki belediyelerden geliyor.

Yerel seçimlerden önce yasalaşması bekleniyor

Bütünleşik Şehir planının, Mart 2009'da yapılacak yerel seçimler nedeniyle bir yıl önceden yürürlüğe girmesi bekleniyor. Türkiye'de toplam 3 bin 227 belediye bulunuyor. Şu andaki verilere göre, 21 bin 850 kişiye bir belediye düşüyor. Bu rakam Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde çok daha düşük. Örneğin, Fransa'da bin 700, İtalya'da 7 bin 300, İspanya'da ise 6 bin 800 kişi. 10.5 milyon nüfusa sahip Belçika'da 589, 16.4 milyon nüfusluk Hollanda'da da 672 belediye var. İran'da ise daha merkeziyetçi bir yapı bulunuyor. Sayıları 900'ü bulan büyükşehirlerde, merkez tarafından onaylananların katıldığı seçimlerle oluşan yerel yönetimler mevcut. 69.5 milyon nüfuslu İran'da, 77 bin 700 kişiye bir belediye düşüyor.

Amaçlarının siyasi değil daha verimli hizmet vermek olduğunu söyleyen İstanbul Büyükşehir Belediyesi AK Parti Grup Başkanı Hüseyin Evliyaoğlu, "Bütünleşik Şehir planı, tek elden hizmet götürülmesini öngörüyor. Örneğin, Anadolu'da 500-600 nüfuslu çok küçük belediyeler var. Binaları yok, hizmet götürme imkanı yok. Bunların kaldırılması gündemde. Çok verimli bir karar diye düşünüyorum" dedi.

Taslak yerinde yönetim ilkesi ile bağdaşmıyor

Taslağın büyükşehirlerin içindeki ilçelerin dışında kalan ilk kademe belediyeleri de ortadan kaldırması, bu belediyelerde de rahatsızlık konusu. Bunlardan birisi de Bahçeşehir Belediyesi. Esenyurt'a bağlanması gündemde olan Bahçeşehir'in Anavatanlı Belediye Başkanı Kemal Aydın, Türkiye'ye model bir kent olarak tasarlanan, bir ilçe olarak planlanan ve Bakanlar Kurulu kararıyla kurulan Bahçeşehir'in referandumla belediye olduğunu hatırlatarak, kuruluş aşamasında ilçe olarak tasarlanan beldenin nüfusunun bugün 50 bine ulaştığını, bu sayının yeni konutlarla birlikte 12 yılda 120 bini geçeceğini vurguladı. Aydın, "Bahçeşehir'in ilçe olması Başbakan Erdoğan için de büyük gurur olur. Yapımları süren projelerin tamamlanmasıyla da Bahçeşehir, 2010'da İstanbul'da yapılacak Kültür Başkenti projesinin de yüzünü ağartacak bir kent olur" dedi.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi CHP Grup Başkan Vekili Kemal Akar ise yapılacak değişikliğin yerel çalışmaların yayınlaştırılması ve yerinden yönetim ilkeleri ile bağdaşması gerektiğine işaret ederek, "Bu tasarı bunun için uygun değil. Öncelikle 'yerel yönetim' adı üzerinde, 'yerinden yönetim' anlayışına dayanır. Ne kadar yaygınlaşırsa o kadar yararlı olur" görüşünü dile getirdi.

Şehir Plancıları Odası Başkanı Yaser Gündüz de seçime bir yıl kala böyle yasa tasarısının hazırlanmasının samimi bulmadıklarını kaydederek, "Büyükşehir Belediyesi yasası ile sınırları pergel mantığı ile çözdüler. Bu dünyanın hiç bir yerinde yok. Bir idari sınırı sosyo ekonomik yapsının değişimi, coğrafi özellikler gibi kriterlerle belirlenmesi lazım" dedi. Gündüz, bu planın hizmet anlamında daha büyük sorunlara yol açacağının altını çizdi.

Başkanlar taslağı nasıl değerlendiriyor?

Bahçeşehir Belediye Başkanı Kemal Aydın: Referandumla belediye olduk

Model bir kent olarak tasarlanan, bir ilçe olarak planlanan ve Bakanlar Kurulu kararıyla kurulan Bahçeşehir'in referandumla belediye olduğunu vurgulayan Aydın şu yorumu yaptı: "Bu anti-demokratik yasa çalışması, AB'ye tam üyelik sürecini olumsuz etkileyecek bir yasa olacaktır. Çünkü Türkiye, Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı'nı imzalamış bir ülke. Bu şartta da açık bir hüküm var. Şartın 5'inci maddesi, 'Yerel yönetimlerin sınırlarında, mevzuatın elverdiği durumlarda ve mümkünse bir referandum yoluyla ilgili yerel topluluklara önceden danışılmadan değişiklik yapılamaz' diyor."

Çankaya Belediye Başkanı Muzaffer Eryılmaz: Tasarı Ak Parti'nin siyasi oyunu

Bütünleşik Şehir planının "Çankaya'yı bölüp güçsüzleştirerek ele geçirme oyunu" olarak nitelendiren Eryılmaz, siyasi iktidarın, Çankaya Belediyesi korkusu yaşadığını iddia etti. Eryılmaz, şu değerlendirmeyi yaptı: "Çankaya'nın AK Parti için bir korku tüneli olmaya devam etmesini sağladık. AK Parti'nin 22 Temmuz'da tüm Türkiye'de bir tek Çankaya'da oy oranını bir önceki seçime göre yüzde 20 düşürmesi, CHP'nin ise oy oranını yüzde 14 artırmasındaki gerçek üzerinde herkesin düşünmesi gerek. AK Parti Çankaya'da 22 Temmuz'da uğradığı seçim yenilgisinin telafisi için şimdi kırk dereden su getirip Çankaya'yı bölmeye kalkışıyor."

Turunç Belediye Başkanı Ali Fuat Fidan: Turizm ilçelerine büyük darbe vurur

Marmaris'in turistik beldesi Turunç'un CHP'li Belediye Başkanı Ali Fuat Fidan, Bütünleşik Şehir planı ile turizmin baltalanacağı endişesi taşıyor. 6 bin yatak kapasitesi ile yaz aylarında 100 binin üzerinde turist ağırladıklarını vurgulayan Fidan, "Belediyeden, köy muhtarlığı statüsüne düşersek, turiste kaliteli hizmet veremeyiz. Şu anda belediyenin 3 milyon 400 bin YTL bütçesi var. Muhtarın alacağı bunun onda biri bile olmaz. Bu bütçe ile muhtarlık, kaliteli içme suyu sağlayamaz, çöpleri toplatamaz" diye konuştu. Fidan, belde statüsünün korunması için bakanlara ulaşmaya çalıştıklarını söyledi.

Taslak ne getiriyor

* Nüfusu 50 binin üzerindeki beldeler ilçe olacak.
* Az nüfuslu beldeler birleştirilerek ilçe belediyesi yapılacak.
* Nüfusu 2 binin altına düşen 869 belde belediyesi kapanacak.
* 3 bin 215 olan belediye sayısı 2 bin 216'ya düşecek.
* Büyükşehir için gerekli 750 bin nüfus sınırı indirilecek.

‘Nüfusu azalan ilçeleri çıkarma çalışmamız yok'

Adalet Bakanı Mehmet Ali Şahin, "nüfusu 2 binin altına düşen ilçeleri ilçelikten çıkarma yönünde bir düşünceleri ve çalışmaları olmadığını" bildirdi.
Nüfusu 2 binin altına düşen beldelerle ilgili 1994 yılında çıkan Belediyeler Yasasında hüküm bulunduğuna dikkati çeken Şahin, düzenlemede, "2 binin altına düşen belde belediyeleri, belediye olmaktan çıkarılır" denildiğini hatırlattı. Şahin, "Ancak bu konuda yetki; üçlü kararnameyle İçişleri Bakanı, Başbakan ve Cumhurbaşkanına verilmiş. Şu ana kadar pek uygulanmadı. Bununla ilgili bir düzenleme çalışması yapılıyor. Ama henüz bir sonuca varmış değiliz" diye konuştu.