Kuzeye doğru genişleyen Antalya'da merkezde ve sahil kesimlerinde aradığı ekonomik konutu bulamayan yabancılar, şehrin doğusunda yer alan Çalkaya Belediyesi'ne bağlı köyleri keşfetmeye başladı. Karaçalı Köyü'nde Almanlar, Keşirler'de ise İngiliz vatandaşlarının emlak yatırımları dikkat çekerken yine yapılaşmanın zayıf olduğu Mandırlar Köyü'nde de Ruslar, İngilizler ve Almanlar mülk sahibi oluyor.
Mandırlar Köyü'nde arsanın yüzde 30'u kadar inşaat izni verilebiliyor. 18-20 yıl önce imara açılan köyde arsaların parsel fiyatları geçen yıl 3-5 bin YTL iken bu yıl en az 20-30 bin YTL'den alıcı buluyor. Denize 14 kilometre uzaklıktaki Mandırlar'da 200 metrekarelik müstakil bir evi arsasıyla beraber mütevazı koşullarda 100-120 bin YTL gibi ekonomik fiyatlarla inşa etmek mümkün. Keşirler Köyü'nün iç kesimlerinde ise 350 metrekarelik bir arsa 30 bin YTL'ye, havaalanına yaklaştıkça ise 70 bin YTL'ye alınabiliyor. Söz konusu köyler, belediye sınırları içinde olan mahalleler olarak göründüğü için yabancılar mülk edinebiliyor.
Ruslar, Bulgaristan'dan vazgeçti
Tarık Yüksel, İstanbullu bir tekstilci. Bir süredir Antalya'da kendine ait bir konut edinmek için uğraş verirken arsa alma konusunda ilk uğrak noktası Keşirler oldu. Ancak Keşirler'de çıkan yasal sorun nedeniyle Karaçalı'ya baktı. Karaçalı'da müşterek nizam uygulamasından dolayı parseller arasında mesafenin olmaması Yüksel'i yeni arayışlara yöneltti. Bir arkadaşının yönlendirmesi ile Yüksel, Mandırlar Köyü'nde karar kıldı.
Kendine iki katlı 194 metrekare kullanım alanı olan, 4 oda bir salon müstakil ev yapmaya başlayan Yüksel'in bu girişimi, eşinin Rus akrabalarının ilgisini bölgeye çekti. Yüksel, şu açıklamyı yapıyor: "Bu bölgede arsaları yatırımcılar almış ama kimse üzerine bir şey yapmıyor. Ben inşaata başladım, elektrik yoktu çektirdik, suyu yoktu getirttik. Ne Türkiye Elektrik Dağıtım AŞ (TEDAŞ) ne Antalya Su ve Atıksu İdaresi (ASAT) bunu karşılıyor, siz her şeyi yapıyorsunuz, onlar sadece gelip saati bağlıyor. Yurtdışından tatile gelen arkadaşlarımız gezip burayı gördüler. Havadar oluşu, tepeden denizi görüyor olması, burada yaz sezonunun uzun sürmesi nedeniyle kendilerine ikinci bir konut edinmek istediler. Bunun üzerine onların adına 6-7 tane, her biri ortalama 300-350 metrekare büyüklüğünde arsalar aldık. Başvurumuz olumlu sonuçlanırsa onlar adına müstakil evler yapacağız. Rus arkadaşlarımızın hepsi kendi ülkesinde işi olan ve iyi kazanan insanlar. Küçük olsun ama tapulu, ruhsatlı olan bir ev olsun istiyorlar. Gazetelerin emlakta en iyi beş ülke arasına Türkiye'yi sokması da onların tercihinde etken oldu, Bulgaristan'dan vazgeçip buraya yatırım yaptılar."
Yeni yollarla merkez olacak
Mandırlar Köyü'ne tesadüfi olarak gelen sadece bu Rus grup değil. İngiliz ve Almanlar da bölgeyi öğrenmiş. Örneğin Mandırlar'da Country Evleri adı altında 18 villa yapan SSY İnşaat'ın müşterileri arasında yabancılar da bulunuyor. Her biri 285 metrekare kullanım alanı olan 3 katlı villaların şimdiye kadar 14'ü satıldı, bunlardan ikisini İngilizler, birini ise Almanya'da yaşayan bir Türk yatırımcı satın aldı. 7 bin metrekare alan üzerine kurulu, havuzlu projede normal villalarda fiyatlar 130-170 bin euro, henüz tamamlanmayan iki özel villada ise 300 bin euro seviyesinde bulunuyor.
SSY İnşaat henüz keşfedilmediğini söylediği bölgede yeni projeler yapmaya hazırlanıyor. Şirket ortaklarından Uğur İncesu, havalimanına 6, Lara Plajı'na 10 kilometre mesafede bulunan bölgenin havaalanından Aksu'ya Belek'e gelecek 30 kilometrelik bulvar yollar açıldığında şehrin merkezinde kalacağını düşünüyor. Köyün sınırlarının sahile kadar indiğini anlatan İncesu, "Antalya'da topraklar sınırlı, yerler pahalı. Bizim 130 bin euroya sattığımız bir daireyi merkezde 250 bin euroya ancak alabilirsiniz" diyor.
Artık genç alıcılar piyasada
Antalya'da faaliyet gösteren Adres Emlak yetkilisi Süphan Üçgül, yabancı yatırımcıların Kemer, Kaş gibi merkezi bölgeleri pahalı bulduğu için doğuya yöneldiğini söyledi. Üçgül, "Parası olan Kaş, Kalkan'a gidiyor. Özellikle Rusya'dan gelen alıcılar, en çok 50-80 bin euro civarı konutlar arıyor. Merkezi yerlerde fiyatlar 200 bin euroya çıkabiliyor. Bu nedenle Lara yolu üzerinde Keşirler, Mandırlar, Kemerceğiz, Karaçallı gibi imarlı parsellerin olduğu alanlarda keselerine uygun konut ediniyorlar veya eş-dost aracılığıyla yaptırıyorlar" dedi. Yabancıların yılda bir iki ay gelip kalmak için konut sahibi olduğunu anlatan Üçgül, "Eskiden sadece yaşlılardı ama artık 35 yaşlarında insanlar gelip soruyorlar" açıklamasını yapıyor.
Tarihi eseri korumak şartı ile sahilde konut yapıyor
Konyaaltı Liman Mahallesi'nde denize sıfır kabul edilen yerlerde proje geliştirmeye müsait arsa bulunamıyor. Genelde otel tarzı yapılaşmanın olduğu denize 30 metre mesafedeki bu bölgede bugünlerde yüksek ve modern bir konut projesi yükseliyor. Başaran Grup'un gerçekleştirdiği Bileydi Residance, akıllı ev teknolojisi ile üretilen, 2 blokta toplam 108 daireden oluşuyor. Yönetim Kurulu Başkanı Kasım Akyol, mevcut arazinin, içindeki tarihi eserin korunması şartıyla kendilerine verildiğini anlatıyor. Akyol, "Atatürk ve İnönü'nün 1914'te gelip kaldığı binayı dışından hiç bozmadan, içerden güçlendirerek welness haline getiriyoruz. Böylece tarih ile modern mimariyi birleştiriyoruz" diyor. Binada 119 ile 154 metrekare arasında değişen büyüklükteki dairelerin metrekare fiyatları 1500 euro ile 3500 euro arasında değişiyor. 44 dairesi satılan rezidansta, eğer güvenlikten kart almamışsa, misafir eve giremediği gibi odalarda da dolaşamıyor. Kasım Akyol, Avrupa standartlarındaki dairelerin temel müşterisinin yerli yatırımcılar olduğunu söylüyor. 17 ay önce inşaat başladığı sıralarda Bileydi Rezidans'a ayda 20-30 yabancının gelip soru sorduğunu anlatan Akyol, "Ama fiyatlar açıklanmaya ve binalarımız yükselmeye başlayınca almaktan çekindiler. Onlar küçük ve ucuz daire arıyorlar. Bizim projemiz ise yüksek kaliteli malzeme kullanıldığı, kapalı-açık yüzme havuzları, hamamı, saunası, buhar odaları gibi geniş sosyal alanlarından dolayı pahalı geliyor" diyor. Zemin üstü 9 katlı olarak planlanan konutların 2008 Temmuz ayında tamamlanması planlanıyor.
Alanyalı inşaatçılar Norveç ve Finlandiya pazarına yönelecek
Alanya Ticaret ve Sanayi Odası’nın rakamlarına göre Alanya ekonomisi turizm ve inşaat sektörlerinde ağırlıklı olarak gelişti. Son 3 yılda binden fazla inşaat firması açılırken 2006’da açılan her üç işyerinden biri inşaat, gayrimenkul ve emlak üzerineydi. Yabancı sermaye ilçenin ekonomisinde önemli rol oynuyor. 2005 yılında sektördeki yabancı şirket sayısı 180’e ulaştı, bu sayı 2004’te 50, 2003’te ise sadece 3’tü. Alanya pazarında Danimarkalılara getirilen sınırlama nedeniyle inşaatçılar yeni pazar arayışına girdi. BH İnşaat ortaklarından ve Alanya Belediyesi Turizm Komisyonu Üyesi Ali Hancı, bölgedeki pazarın yüzde 60'ını oluşturan Danimarkalılardan doğan boşluğun, Norveç ve Finlandiya pazarı ile doldurulmaya çalışılacağını söyledi. Onların Türkiye'de tapu alma konusunda daha az sıkıntıları olduğunu anlatan Hancı, önümüzdeki günlerde yabancıların tapu alma sürecinin daha da kısalacağını açıkladı. Hancı, "Alanya Tapu Müdürlüğü artık Ege Ordu Komutanlığı'na yazı yazmadan tapuları buradan verebilecek. Çünkü bölgelerin askeri stratejik bilgileri, tapu müdürlüklerine gönderilmeye başlandı. Böylece gerekli şartları taşımaları halinde iki-üç gün içinde yabancılar tapu sahibi olabilecekler. Bunun sektörü kısmen rahatlatacağını düşünüyoruz" dedi.
Ali Hancı yabancıların küçük ama sosyal alanı geniş konutlar aradığının altını çiziyor. Hancı, "Yaşam tarzları çok farklı. İhtiyaçlarını karşılamaya yetecek kadar bir oda bir salonu olsun onlar için yetiyor. Daha fazlası bakımıyla, temizliği ile eşyası ile onlara yük gibi geliyor. Ama aldığı sitede sosyal aktivitelere çok önem veriyor. Sauana, kapalı havuz, fitness center, hamam gibi unsurları soruyorlar" diyor. Yabancılara yönelik konutlar üreten BH İnşaat'ın halen Tosmur, Mahmutlar ve merkezde devam eden üç inşaat projesi bulunuyor.
Açık mutfaklı küçük dairelere bakıyorlar
Alanya'da faaliyet gösteren Remax Best ofisi yetkilisi Aysun Üşenmez, yabancı yatırımcıların genelde ikinci konut olarak kullanmak üzere alım yaptıklarını söyledi. Alanya'ya İngiltere, İrlanda, Hollanda, Danimarka, İsveç, Norveç ve İskandinav ülkelerinden ilgi olduğunu anlatan Üşenmez, kendi ofislerine günde 5-10 yabancının gelip fiyatlar ve evler hakkında bilgi aldığını açıkladı. Üşenmez, sırf yabancılara yönelik yapılan projelerin 2+1, 3+1 tarzında küçük dairelerden oluştuğunu anlatırken "Onların kültür yapısı bizden farklı. Örneğin Türkler mutfağın ayrı olmasını ister ama onlarda açık mutfak sistemi uygulanıyor" dedi.
Yabancılara kira geliri rehberi
Gelir İdaresi Başkanlığı, kira geliri elde eden yabancıların yükümlülüklerini bildiren Türkçe, Almanca ve İngilizce kira rehberi hazırladı. Kira rehberi İstanbul, İzmir, Aydın, Muğla, Antalya ve Hatay illerinde dağıtılacak.
Gelir İdaresi Başkanlığı’ndan dün yapılan yazılı açıklamada, Türkiye’de yerleşik sayılmayan ancak Türkiye’de sahibi oldukları konutları kiraya veren ve karşılığında da kira geliri elde eden yabancıların, hak ve yükümlülüklerini daha kolay öğrenebilmeleri ve anlayabilmeleri amacıyla İngilizce ve Almanca kira rehberi hazırlandığı bildirildi. Yabancılar İçin Kira Geliri Beyanı Rehberi’nde, Türkiye’de yerleşmiş olmayan yabancı ülke vatandaşlarının Türkiye’de elde ettikleri kira gelirlerini hangi hallerde nereye ve ne zaman beyan edecekleri, beyan edilen bu gelirin vergilendirilmesi ve ödenmesi, ayrıca gelirin beyan edilmemesi durumlarında sonuçlarının neler olacağı konuları hakkında bilgiler yer alıyor.