Bir şehrin tarihi İstanbul gibi yüzyıllar öncesine uzanınca, o şehri oluşturan semtler de çok farklı kültürlere, kulaktan kulağa değişerek yayılan gizemli hikayelere, ilginç tarihi kişiliklere dayanıyor.
ODTÜ Mimarlık Fakültesi öğretim görevlisi Önder Şenyapılı, bugün artık herkesin kanıksadığı İstanbul’un ilginç semtlerinin, isimlerini nasıl aldığını merak edip, ODTÜ Yayınları’ndan çıkan “Ne Demek İstanbul, Bebek Niye Bebek?” adlı kitapta derledi. Şenyapılı, Bernard Lewis’ten Reşat Ekrem Koçu’ya birçok araştırmacı ve tarihçinin çalışmalarıyla, semtlerin ardındaki ilginç geçmişe ışık tuttu.
İşte İstanbul’un semtleri ve öyküleri:
Sütlüce: Bugün Sütlüce’nin olduğu yerde Süt Menbat adlı bir Rum köyü vardı. Köyün bir köşesinde eski zamanlardan kalma bakır bir kadın heykelinden su akar, bu suyun kadınların sütünü çoğalttığına inanılırdı.
Şaşkınbakkal: Henüz yerleşimin olmadığı dönemlerde, yaz günleri denizden yararlanmak için bölgeye trenle gelenlere hizmet vermek üzere küçük bir bakkal dükkanı açıldığını görenler, burada iş yapılmayacağını düşünerek, ‘şaşkın bakkal’ yakıştırması yaptılar ve bu isim yayıldı.
Çatladıkapı: Bizans döneminde yapılan surların Sidera adı verilen bir kapısı 1532 depreminde çatlayınca, hem kapı, hem semt o günden bugüne Çatladıkapı olarak anılıyor.
Bebek: İlk rivayet, Fatih Sultan Mehmet’in, bölgenin muhafazası için görevlendirdiği bölükbaşının Bebek lakaplı olması. Bir başka iddia ise, padişahın buradaki bahçesinde gezerken, yılan görüp korkan şehzadesini avutmak için, “Bebek” cevabını vermesi ve bahçenin Bebek Bahçesi olarak anılması.
Veliefendi: Hipodrom, bir zamanlar Şeyhülislam Veliyüddin Efendi’nin sahibi olduğu topraklar üzerinde kuruldu.
Ahırkapı: İstanbul’un Marmara Denizi kıyısında bulunan yedi liman kapısından biri, Topkapı Sarayı’nın, padişah atlarının bulunduğu has ahırın yanında yer aldığı için Ahırkapı olarak semte adını verdi.
Vaniköy: 4. Mehmet, şehzadelerine hocalık eden Vanlı hoca Vani Efendi’ye, burada büyük toprak ve koruluklar bağışlamıştı. Semt 300 yıldır bu isimle anılıyor.