AA muhabirinin Maliye Bakanlığı Milli Emlak Genel Müdürlüğü Faaliyet Raporu'ndan derlediği verilere göre, 2008 sonu itibariyle Hazine'ye ait tescilli taşınmaz sayısı 2 milyon 847 bin 854 olarak tespit edildi. Bunların 108 bin 746'sını binalar, 367 bin 69'unu arsalar, 575 bin 779'unu araziler, 154 bin 126'sını bağ-bahçeler, 1 milyon 133 bin 250'sini tarlalar, 292 bin 434'ünü ormanlar, 72 bin 941'ini de otlak, mera gibi orta mallar oluşturuyor.
Devlete ait su ve su ürünü alanlarının sayısı 138 bin 114, maden ve ocakların bin 273, deniz dolgu alanlarının 629, tarihi ve kültürel alanların da 3 bin 493 olarak belirleniyor.
Büyüklükleri bakımından da Hazine taşınmazlarının yüzde 71,4'ü üzerinde ormanlar yer alıyor. 110 milyar 182 milyon 787 bin metrekarelik bir alanı kaplayan ormanları, 21 milyar 736 milyon 108 bin metrekare ile araziler, 16 milyar 730 milyon 326 bin metrekare ile tarlalar, 2 milyar 243 milyon 49 bin metrekare ile de orta mallar izliyor.
Hazine'ye ait binalar 576 milyon 819 bin metrekare, arsalar ise 1 milyar 239 milyon 70 bin metrekarelik bir alan üzerine yayılıyor.
Türkiye'nin yüzde 57,8'i Hazine'nin
Hazineye tescilli 2 milyon 847 bin 854 taşınmazın yanı sıra, devletin hüküm ve tasarrufu altında 60 bin 184, Hazine ile ilişikli de 104 bin 941 taşınmaz olduğu bilgisi de resmi verilerde yer alıyor. Böylece, Hazine'nin yönetiminde olan taşınmaz sayısı 3 milyon 12 bin 979'a, bunların yüzölçümü de 164 milyar 145 milyon 190 bin 495 metrekareye çıkıyor.
Aynı şekilde 815 bin kilometre karelik bir yüzölçüme sahip Türkiye'de, kadastro çalışmalarına konu olabilecek alan büyüklüğünün 417 bin ile 500 bin kilometrekare arasında olduğu tahmin ediliyor. Devletin hüküm ve tasarrufu altında olan, bu nedenle de kadastro çalışması yapılmasına gerek duyulmayan alanların büyüklüğü ise 315 kilometrekare olarak ifade ediliyor.
Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki 315 bin kilometrekarelik alana, devletin özel mülkiyetindeki taşınmazların da ilave edilmesiyle 469 bin 367 kilometrekarelik bir büyüklüğe ulaşılıyor. Bu durumda, Türkiye yüzölçümünün yüzde 57,59'unda Hazine'nin söz sahibi olduğu, bu şekilde de Maliye Bakanlığı Milli Emlak Genel Müdürlüğü'nce yönetildiği sonucuna varılıyor.
İşgal altındaki araziler
Rapora göre, 2008 sonu itibariyle devlete ait 332 bin 273 adet taşınmaz işgal altında bulunuyor. Resmi verilerdeki işgalci sayısı da 688 bin 995 olarak belirleniyor. Bu durumda Hazine adına tescilli arazilerin yüzde 11,7'sinin işgal altında olduğu ortaya çıkıyor.
Faaliyet raporunda, Hazine taşınmazlarıyla ilgili diğer veriler de şöyle sıralanıyor:
* 2008 yılı içinde devlete ait 4 bin 353 taşınmaz kiraya verildi. 29 milyon 457 bin 802 metrekare büyüklüğe sahip bu taşınmazların tahmini kira bedeli 41 milyon 948 bin 42 lira olarak belirlendi.
En fazla kiralama işlemi 289 gayrimenkul ile Çanakkale'de olurken, bunu 282 gayrimenkul ile İstanbul, 231 gayrimenkul ile İzmir, 210 gayrimenkul ile Denizli ve 206 gayrimenkul ile Ankara, 183 gayrimenkul ile de Manisa izledi. Kiralamaya konu taşınmazların 3 bin 281'ini ticari nitelikli, 621'ini de tarımsal nitelikli alanlar oluşturdu. Yerleşim alanlarında da 181 gayrimenkul kiraya verildi.
* 2008 yılında 63 milyon 520 bin 854,4 metrekarelik bir alanı oluşturan 603 adet kamu taşınmazı için irtifak hakkı ve kullanma izni verildi. Bunların irtifak hakkı ve kullanım izni bedeli de 19 milyon 986 bin 986,7 lira olarak tespit edildi.
İrtifak haklarının 257'si sosyal ve spor hizmetleri, 151'i kamu hizmetleri, 141'i enerji hizmetleri, 18'i turizm, 36'sı da iskele, dolgu alanı gibi diğer hizmetlere tahsis edildi.
* Geçen yıl kıyıda faaliyet gösteren kuruluşlardan tahsil edilen yüzde 15'lik Hazine paylarının tutarı da 41 milyon 30 bin 464 lira oldu. Hazine payı alınan şirket sayısı da 100 olarak tespit edildi. Bunların 38'inin İstanbul, 25'inin Kocaeli, 7'sinin Hatay'da, geri kalanının da Bursa, Çanakkale, İzmir, Mersin, Muğla, Samsun, Tekirdağ, Yalova ve Zonguldak'ta faaliyet gösterdiği belirtildi.
Tahsis işlemleri
* Tahsisler: 2008 yılı içerisinde 9 milyar 526 milyon 919 bin metrekare yüzölçüme sahip 105 bin 124 taşınmaz, genel ve özel bütçeli kuruluşlar, sosyal güvenlik kurumları ile mahalli idarelere kamu hizmetlerinde kullanılmak üzere tahsis edildi.
Geçmişten bu güne kadar yapılan tahsislerin toplam sayısı da 438 bin 744'i buldu. Bunların kapladığı alan ise 67 milyar 731 milyon 890 bin 511 metrekare olarak belirlendi.
En fazla tahsis 16 bin 230 ile Mersin'de gerçekleşirken, bu ili 16 bin 47 tahsis ile İzmir, 15 bin 997 tahsis ile Samsun, 15 bin 452 tahsis ile Denizli, 14 bin 340 tahsis ile Tokat, 13 bin 291 tahsis ile Manisa, 12 bin 330 tahsis ile Ankara, 11 bin 951 tahsis ile de Balıkesir takip etti.
Tahsis edilen taşınmazların kurumlara göre dağılımında da ilk sırada 282 bin 62 tahsis ile Çevre ve Orman Bakanlığı geldi. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı 34 bin 21, İçişleri Bakanlığı 24 bin 678, Milli Savunma Bakanlığı ise 14 bin 742 tahsis ile en fazla tahsis alan kuruluşlar arasında yer aldı.
Lojmanlar
* 2008 yılında kamu konutlarından 275 milyon 291 bin 148 lira kira geliri elde edildi.
Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin lojman sayısı 207 bin 564, sosyal tesis sayısı da 2 bin 99 olarak belirlendi. En fazla lojmana sahip kuruluş 46 bin 85 lojman ile Emniyet Genel Müdürlüğü oldu. Milli Eğitim Bakanlığı 44 bin 96, Milli Savunma Bakanlığı 41 bin 701, Sağlık Bakanlığı 20 bin 153, Jandarma Genel Komutanlığı 15 bin 209, Adalet Bakanlığı 13 bin 114, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı da 5 bin 25 lojman ile lojmanı fazla kuruluşlar arasında yer aldı.
* Gecekondu bölgelerindeki Hazine taşınmazlarının, TOKİ tarafından başlatılacak olan projeler çerçevesinde bedelsiz olarak TOKİ'ye devrine ilişkin düzenleme uyarınca 2008 yılında Hazineye ait 164 milyon 181 bin 745 lira değerindeki 354 taşınmaz TOKİ'ye devredildi. Bunların büyüklüğü de 3 milyon 321 bin 981 metrekare oldu.
Milli emlak gelirleri
Devletin 2008'de Hazine taşınmazlarından elde ettiği toplam gelir, 729 milyon 60 bin 592 lirası kira, 214 milyon 765 bin 33 lirası da satış geliri olmak üzere 943 milyon 825 bin 625 lira olarak gerçekleşti.
Devletin en fazla taşınmaz gelirini 151 milyon 650 bin lira ile İstanbul'da elde ederken, Ankara 145 milyon 455 bin lira, Antalya 119 milyon 734 lira, İzmir 62 milyon 770 bin lira, Kocaeli 48 milyon 946 bin lira, Adana 21 milyon 297 bin lira, Edirne de 17 milyon 630 bin lira gelir ile İstanbul'un arkasında sıralandı.
Verilere göre, Hazine'nin 81 bin A89 adet tescilli taşınmazının bulunduğu Balıkesir'in yüzde 54,14'ünü devlete ait taşınmazlar kaplıyor.
Bunu yüzde 50,65'lik oranla Kırklareli, yüzde 46,33'lük oranla da Adıyaman izliyor.
İstanbul'un yüzde 37,75'ini, Ankara'nın yüzde 20,12'sini, İzmir'in yüzde 30,50'sini, Antalya'nın da yüzde 28,19'unu Hazine adına tescilli taşınmazlar oluşturuyor.
Taşınmaz sayısı bakımından da devlet, en fazla mülke Konya'da sahip bulunuyor. Devletin 133 bin 746 taşınmazının olduğu Konya'yı 97 bin 631 taşınmaz ile Konya, 91 bin 895 taşınmaz ile de Sivas takip ediyor.