Restorasyon sırasında, radyo dalgalarıyla çizimi yapılan Çemberlitaş'ın altındaki odalarda, Hz. İsa'ya ait kutsal eşyaların saklanıyor olabileceğine ilişkin haberimiz yeni bir tartışmayı başlattı. İddiaya göre, M.S. 330'da, Doğu Roma İmparatorluğu'nun ayrı bir devlet olarak ortaya çıkmasıyla birlikte, İmparator Konstantin'in kendi adını verdiği 'Konstantinopolis' başkent olmuş, Çemberlitaş, şehrin ikinci tepesindeki büyük oval meydanın ortasına Konstantin'in şerefine dikilen ilk anıtlardan biri olmuştu. Üzerinde İmparator'un heykeli bulunan Çemberlitaş, Konstantin'in annesi Helena'nın, Kudüs'ten getirdiği Hz. İsa'ya ait kutsal eşyaların konulduğu odaların üzerine dikilmişti.
Onlarca kutsal eşya var
Araştırmacılar yaptıkları açıklamalarda Çemberlitaş'ın altında çizimi yapılan odalarda Hıristiyan dünyası için kutsal sayılan onlarca eşyanın olabilme ihtimalini doğruladı. Fener Rum Ortadoks Patrikhanesi Basın Sözcüsü Peder Dositheos Anagnostopulos, Yeni Şafak'ta yayınlanan çizim ve grafikleri ilginç bulduğunu belirterek, eğer iddia edildiği gibi böyle bir oda var ise gerekli kazıların bir an önce yapılıp kutsal emanetler olup olmadığı konusunun aydınlığa kavuşturulması gerektiğini söyledi.
Arkeolog ve sanat tarihçisi Prof. Dr. Semavi Eyice ise eğer odalarda böyle bir hazine var ise Haçlı seferleri sırasında yağmalanmış olabilme ihtimalinin yüksek olduğunu söyledi. İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Bizans Sanatı Bölümü'nden Doç. Dr. Asu Bilban Yalçın da, Çemberlitaş restorasyonu sürecinde, varsa odalara girmek ve gözlemlemek istediklerini ama gerekli resmi izni alamadıklarını açıkladı.
UNESCO'nun koruması altında
Çemberlitaş, UNESCO tarafından 1985'te Dünya Kültür Mirası listesine alındı. Çemberlitaş'taki restorasyon çalışmalarına, 2001'de başlandı. Bu sürede sadece üst mermer başlığı temizlenen ve kılcal çatlakların enjeksiyonu tamamlanan tarihi sütundaki restore çalışmaları hala tamamlanamadı.
Anıtın altında odalar ve mezarlar bulunuyor
- Arkeolog ve sanat tarihçisi Prof. Dr. Semavi Eyice:
Çemberlitaş anıtının kaidesinin bir odası vardır. Ayrıca anıtın altında eski bir mezarlık vardı. Yine anıtın 7 - 8 metre altında mezarlıklar var. İstanbul'un ilk surları bu civarda olduğu için mezarlık ve çeşitli bina kalıntılarına rastlamak mümkün. Yine o anıtın altında oval biçimli bir meydan olduğu da biliniyor. 1203 - 1204 yıllarında Haçlı Seferleri zamanında şövalyeler İstanbul'a girerek yağmalayıp, şehri tahrip etti. Eğer odalar var ise o zaman eşyalar yağmalanmış olabilir.
12 oturak olduğu rivayet ediliyor
- Araştırmacı - yazar Aytunç Altundal:
Türkler için bir "Kızıl elma" ya da "Turan" ideali ne ise "kutsal kase" de Hıristiyanlar için odur. Kutsal kase yoksa da Sultanahmet'ten Balat'a kadar, yeraltında dehlizler, odalar olduğu biliniyor. Hatta bu bölgede yeraltında bir su akarı var. Bu akarın sonunda da bir oda ve odada 12 oturak olduğu rivayet ediliyor. Ancak Çemberlitaş'ın altındaki odalarda, Helena'ya ait olduğu iddia edilen "Kutsal haç" parçasının olduğu iddiası var. İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Bizans Sanatı Bölümü'nden Doç. Dr. Asu Bilban Yalçın: Çemberlitaş restorasyonu sürecinde, varsa odalara girmek ve gözlemlemek istedik ama izin alamadık. Çemberlitaş sütununun yakın çevresinde şapel (kilise) olduğunu biliyoruz. Bu şapelin, ibadetten çok, 'rölif'lerin (kutsal emanetler) adlarının ve hatıralarının sembolik olarak orada yaşatılması için yapılmıştır.
Gerekli kazılar hemen yapılsın
- Fener Rum Ortadoks Patrikhanesi Basın Sözcüsü Peder Dositheos Anagnostopulos:
Kutsal kase, batıdan gelme bir efsanedir. İsa efendimizin son gece içtiği varsayılan kadehin Çemberlitaş'ın altında bulunduğu iddialarına, Ortadoks kliseleri inanmaz. Eğer iddia edildiği gibi böyle bir oda var ise gerekli kazıların bir an önce yapılıp araştırılması ve kutsal emanetler olup olmadığı aydınlığa kavuşturulmalı. Bu çalışmanın yapılımasının sakıncası olmadığını düşünüyorum. 1204 yılında 4'üncü Haçlı seferi sırasında İstanbul talan edilmiş. Eğer bu sırada bu eşyalar alınmamışsa yerinde duruyordur. Çünkü 1453'te Fatih Sultan Mehmet İstanbul'u fethedince, şehre zarar vermemek için orada kazı yapılmamıştır.
İTÜ'den Doç. Dr. Faruk Göncüoğlu: Roma İmparatoru Konstantin'in annesi Helena'nın Kudüs'ten İstanbul'a getirerek Çemberlitaş'ın altındaki odalarda Hz. İsa'ya ait onlarca kutsal eşyayı sakladığına inanılıyor.