İstanbul'u Manhattan yapacak Haydarpaşa projesi için geri sayım başladı. Marmaray'ın devreye girmesiyle atıl hale gelecek tarihi Haydarpaşa Garı'nın da bulunduğu 1 milyon 300 bin metrekarelik alanı dönüştürecek 5 milyar dolarlık proje 2010 yılında ihaleye çıkacak. Kurum ve kuruluşların görüşlerinin alındığı Haydarpaşa Gar ve Liman Dönüşüm Projesi'nde gerekli koruma kurulları izinleri alındı. Projeyle ilgili imar planları önümüzdeki günlerde İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi'nin gündemine gelecek. İmar planlarındaki değişikliklerin Belediye Meclisi'nde onaylanmasının ardından ihaleyle ilgili süreç başlayacak. Gelecek yıl ihalesinin tamamlanması planlanan proje Yap-İşlet-Devret (YİD) modeli ile gerçekleştirilecek.
İki ayrı alternatif hazır
İhale yöntemi için TCDD Genel Müdürlüğü 2 ayrı alternatif hazırladı. Birinci alternatif, bir konsept proje hazırlanması ve bunun üzerinde ihaleye çıkılması. İkinci alternatif ise taliplilerin kendi projeleriyle ihaleye katılması olacak. Her iki durumda da ihaleye girecekler, projeyi gerçekleştirdikten sonra 49 yıl işletme yapacaklar. Projenin tahmini bedeli 5 milyar dolar olarak belirlendi.
Silüet değişmeyecek
Haydarpaşa Projesi için yapılan çalışmalarda başta Haydarpaşa Garı olmak üzere tarihi eserlerin korunması, yeşil alanların oluşturulması ve İstanbul'un siluetini değiştirmemesi projenin ana hatlarını oluşturacak. Projenin gerçekleştirileceği alan ise, Harem Otogarı ve çevresi, liman Ro-Ro sahası, yeni mol, eski mol, TCDD manevra alanı, eski eğitim binası ve arsası, DLH arazisi, gar binası, ticari ambarlar, depo ve atölyeler ile lojmanlar bölümünü kapsayacak. Ayrıca, deniz doldurularak 340 bin metrekarelik bir alan da projeye dahil edilecek
Almanlar inşa etti, İtalyan taş ustaları çalıştı
Haydarpaşa Garı, 1908'de İstanbul - Bağdat Demiryolu hattının başlangıç istasyonu olarak inşa edildi. Devrin Osmanlı Padişahı II. Abdülhamit döneminde, 30 Mayıs 1906 tarihinde yapımına başlandı. 1908 yılında ise hizmete girdi. Binanın inşaatını, Anadolu Bağdat adı altında bir Alman şirketi gerçekleştirdi. İki Alman mimar Otto Ritter ve Helmuth Cuno tarafından hazırlanan proje yürürlüğe girdi. Kadıköy'deki garın yapımında Alman ustalarla İtalyan taş ustaları birlikte çalıştı.
Liman, oteller, hastane ve kültür merkezi olacak
Yaklaşık 1 milyon 300 bin metrekare alanda gerçekleştirilecek Haydarpaşa Kompleksi tamamlandığında içerisinde yat limanı, yat kulübü, kurvaziyer limanı, hastane, oteller, kongre ve kültür merkezi, konutlar, iş merkezleri, ticaret alanları, alışveriş merkezleri, spor merkezleri, parklar, okullar ve otopark bulunacak. Hazırlanan imar planı ile bölgedeki Hazine arazileri TCDD'ye devredilirken, üzerinde vakıf şerhi bulunan taşınmazlar için 700 bin TL ödeme yapılacak. Daha önce proje alanında yer alan Toprak Mahsulleri Ofisi'nin (TMO) taşınmazları, anlaşma sağlanamadığı için, silolar ise SİT alanı ilan edildiği için proje dışına çıkarıldı. TMO, İstanbul Deniz Otobüsleri (İDO) ve Büyükşehir Belediyesi'ne ait 25 bin metrekarelik taşınmaz, imar planında yapılan değişiklikle proje dışındaki bir alanda toplanacak.
Karaman: Kimse Haydarpaşa'yı yıkamaz
Dev Alışveriş merkezleri, ticaret merkezleri ve yat limanlarının yer alacağı Haydarpaşa Dönüşüm Projesi, bu özellikleriyle ABD'nin ünlü ticaret ve turizm merkezi Manhattan'a benzetiliyor. Manhattan'daki yüksek binalara gönderme yapan mimarlar, şehir planlamacıları ve sivil toplum örgütleri, İstanbul'un siluetini değiştireceği iddiasıyla projeye tepki gösteriyor. Ayrıca tarihi Haydarpaşa Garı'nın yıkılacağı yönündeki iddialar üzerine pek çok sivil toplum kuruluşu, Haydarpaşa'nın yıkılmaması için eylem yapmıştı. TCDD Genel Müdürü Süleyman Karaman, tepkilerle ilgili olarak "Şehrin tarihi ve kültürel yapısı ile kentsel kimliği ve dokusunun bütünleştiği bir çözüm üretilecek. Halka kapalı alanlar halka açılacak. Başta Haydarpaşa Garı binası olmak üzere tescilli tüm tarihi binalar korunacak ve restore edilecek. Tarihi Haydarpaşa Garı'nın yıkmaya kimsenin gücü yetmez. Yıkıma en önce ben karşı çıkarım" açıklamasını yaptı.