Türkiye'nin ilk
ekolojik alışveriş merkezi olan Meydan'ın İspanyol mimarı Alejandro Zaera Polo,
Yapı Endüstri Merkezi'nin (YEM) düzenlediği Ekolojik Mimarlıkta Somut Adımlar
Sempozyumu için İstanbul'a geldi. Alejandro Zaera Polo, 1992 yılında faaliyete
geçen FOA-Foreign Office Architects'in de kurucularından. Madrid ETS'de mimarlık
eğitimini tamamlayıp Harvard Üniversitesi Tasarım Bölümü'nde master derecesi
alan Zaera Polo, FOA'nın kuruluşu ile birlikte mimaride ekolojik yaklaşımlar
üzerine pek çok çalışma gerçekleştirip sürdürülebilirliği tasarımlarına
yansıttı. Türkiye gündemine Meydan projesi ile gelen ünlü mimarla ekolojik
mimariyi konuştuk. Mimari dünyada nereye doğru gidiyor? Ekolojik mimari bu
durumun neresinde? Bunu söylemek güç. Tüm söyleyebileceğim, kent merkezlerine
doğru olan nüfus hareketi nedeniyle mimarlık ve kentsel planlamanın önem
kazanacağı. Bu iki meslek dünyanın önemli bölümünün nasıl yaşayacağını
belirleyecek. Ekolojik-sürdürülebilir yaklaşımlar kentsel tasarım ve mimarlığın
çözüm bulmaya çalıştığı sorunlar içinde giderek önem kazanacak. Ekoloji bizim
yapı yapmamızı ve yapıları hayal etmemizi dramatik biçimde değiştirecek. Karbon
ayakizi, gömülü enerji gibi kimsenin on yıl önce bilmediği kavramlar mimarların
artık gündelik tasarım pratiklerinin bir parçası olacak. Bu konudaki güncel
projeler neler ve nasıl çalışıyorlar? Sürdürebilirlik tasarımlarımızda çok
ciddiye aldığımız kavramlardan biri. Biz sürdürülebilirliği yalnızca belirli
malzemelerin ya da iklimlendirme araçlarının kullanımı olarak değil belirli bir
kent parçasının kullanımını ve kullanım süresini uzatan bir yapı programı olarak
da algılıyoruz. Bugün yenilikçi tasarım olarak algıladığımız şey sadece fiziksel
mekanın tasarımına indirgenemez. Aynı zamanda yapı programının kentsel mekanla
bütünleşip toplulukları yönlendirmeli. Yokohama Deniz Otobüsleri Terminali
projemiz üzerinden örnekler verebilirim. Projede, Uluslararası Orman Ticareti
Organizasyonu ile işbirliği içinde yağmur ormanlarını ekonomik olarak
sürdürülebilir kılmak amacı ile tüm ahşap ihtiyacı tropik yağmur ormanlarından
karşılandı. Bitkilendirmenin projelerde akıllıca kullanımı doğal havalandırma ve
enerji tasarrufu sağlıyor. Türkiye'deki Meydan AVM'nin çalışma prensibi nedir?
Meydan sadece kârlı bir ticari yatırım olarak değil, aynı zamanda İstanbul'un en
hızlı gelişen bölgesinde gerçek bir kentsel merkez olmak üzere tasarlandı. Yapı
bilinen şehir dışı kapalı kutu alışveriş merkezi tipolojisine alternatif olarak
tasarlandı. Yeraltı otoparkı çok büyük bir alanı özgürce tasarlanabilir
bıraktığı için bu stratejimizin önemli bileşenlerinden biri oldu. Alışveriş
merkezine adını veren ortadaki "Meydan", oraya varan birçok doğal yaya yolu ile
aktif kullanıma açıldı. Bu meydana arazı dışından, yapı içinden ve otoparktan
rampalarla farklı kotlarda ulaşmak mümkün. Tüm çatılar bitki kaplı ve çevre doku
ile entegre olarak tasarlandı. Tüm hacim arazinin doğal yapısında yola çıkarak
oluşturuldu. Yapı alışkın olduğumuz gibi doğanın üzerini beton ve asfalt dökerek
değil, onun içine girerek var oluyor. İç mekanlara doğal ışık ve havalandırma
sağlamak için çatı ışıklıkları kullandık. Tüm yüzeyler yeşil değil. Döşeme ve
cephelerde toprak esaslı malzeme kullanıldı.