İhracatçılar İzmir Limanı İçin Dünya Devi Hutchison'la Anlaştı
Aylardır Hong Konglu Hutchison Whampoa ile flört halinde olan ihracatçılar, İzmir Limanı ihalesine birlikte girme kararı aldı. Mersin ve İskenderun Limanları'nda istediğini bulamayan Hutchison da yerli ortakla şansını artırmak istiyor. Egeli ihracatçılar tarafından kurulan EİB Liman Hizmetleri ve Taşımacılık A.Ş., İzmir Limanı ihalesine, Hong Konglu Hutchison Whampoa-Global Yatırım Holding Ortak Girişim Grubu İşletmesi ile girmek için anlaştı.
Özelleştirme İdaresi Başkanlığı (ÖİB) tarafından son teklif verme günü 7 Nisan 2006 olarak açıklanan İzmir Alsancak Limanı ihalesi için adaylar teker teker ortaya çıkıyor.
Arkas Holding öncülüğünde Alsancak Liman Hizmetleri A.Ş'yi kuran Egeli işadamlarından sonra, Ege İhracatçıları Birliği (EİB) Liman Hizmetleri ve Taşımacılık A.Ş. de dünyanın en büyük konteyner liman işletmecisi Hong Konglu Hutchison Whampoa ile ortaklaşa limana talip oldu. Mersin ve İskenderun Liman ihalelerini kazanarak "Limanların Efendisi" ünvanı ile anılmaya başlayan Hamdi Akın da Singapurlu ortağı PSA ile birlikte ihaleye teklif vereceklerini açıkladı. Limanın yabancı talipleri arasında Yarımca Porselen'i 30 milyon 500 bin dolara alan Dubai Ports Authority, Japon NYK, Ofer Ailesi'ne ait Royal Carabian, İngilizler'in oluşturduğu bir konsorsiyum ile ABD'li bir denizcilik firması bulunuyor.
EİB ve Denizli Tekstil ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği'nin bir araya gelerek kurduğu EİB Liman Hizmetleri ve Taşımacılık A.Ş.'nin Başkanı Servet Eröcal, Hutchison ile sözlü mutabakata vardıklarını belirterek, "Ege İhracatçı Birlikleri Liman İşletmeleri A.Ş'nin sermaye maddesini değiştirip, katılımcıların haklarını koruma altına alıp sözleşmesi değiştireceğiz. İhale gününe kadar çok sıkı bir çalışma içine gireceğiz. Liman işletmesini kazanırsak, liman hizmetlerini ucuzlatacağız. İleride büyük konteyner gemilerinin İzmir Limanı'na girmesiyle navlun fiyatları düşecek. Çift yönlü bir verimlilik sağlanacak ve ihracatçının hakkı korunmuş olacak. Türkiye büyüme modelini ihracata dayandıran bir ülkeyse, en önemli ihracat limanını ihracatçıların işletmesi gerekiyor" dedi.
Hutchison tedirgin
EİB Yönetim Kurulu Üyesi Eli Alharal, Hutchison Whampoa ile 6 aydır süren görüşmelerin sonuçlandığını belirterek, taraflar arasında sözlü mutabakatın sağlandığını söyledi. İzmir Limanı işletmesi için sonunda aradıkları ortağı bulduklarını vurgulayan Alharal, "Hutchison'un Tüpraş ve Galataport ile ilgili verilen kararlardan sonra özelleştirme ile ilgili tutumlardan ciddi sakıncası var. Bu tip kararlar yurt dışına olumsuz yönde yansıyor. Hutchison da ihaleyi alsalar bile bürokratik sorunlar ile karşılaşacağını bilerek teklif verecek" dedi.
Türkiye İhracatçılar meclisi (TİM) Başkanı Oğuz Satıcı da, ihracatçıların Hutchison ile ihaleyi kazandıkları takdirde, İzmir Limanı'nda manipülasyon yapılmasına engel olacaklarını söyledi. Satıcı, "Herhangi bir kurum, limanlar üzerinde manüpilasyon yapıp üreticilerin, ihracatçıların ve dış ticaret ailesini sıkıntıya sokarsa bizim zaten otomatikman görevimiz buna engel olmaktır. Hem limanı işletip hem armatör olup hem gemi acenteliği yaparsanız; bu durum rekabete aykırı oluyor. Biz bunların olmamasını sağlayacağız" dedi.
Ortak Girişim Grubu kararlı
Alsancak Liman İşletmeleri A.Ş.'nin Yönetim Kurulu Başkanı Şinasi Ertan ise, ortak girişim grubu adını verdikleri 100 kişilik konsorsiyum içinde de ihracatçıların bulunduğuna dikkat çekerek, ihaleyi kazanırlarsa çok önemli yatırımlara imza atacaklarını kaydetti. TİM Başkanı Satıcı'nın bir süre önce "Baştan beri bizi bu noktaya getiren Arkas'ın bu liman üzerinde yapmış olduğu manipilasyonlar oldu" şeklindeki açıklaması şiddetle kınadığını söyleyen Ertan, şunları söyledi: "Çok ayıp ediyorlar, yakışmıyor. Hayretler içerisinde kalıyorum ve kınıyorum. Bunlar çok yakışıksız sözler. Rekabet Kurumu'nun (RK) 'armatörlerin ihaleye katılamayacağı' ile ilgili açıklamalarının da bizimle bir alakası olmadığını düşünüyorum. İhaleyi kazanmamamız için Arkas'a karşı olanların yakıştırdığı bir olay."
PSA-Akfen da ihalede
Akfen de, RK'nın "Mersin Limanı'nı alan İzmir Limanı ihalesine giremez" görüşüne rağmen teklif vereceklerini açıkladı. Akfen Yönetim Kurulu Başkanı Hamdi Akın, İzmir limanı ihalesi için ÖİB'ten ihale için dosya aldıklarını ve sürecin takipçisi olduklarını açıkladı. Mersin Limanı'na beraber girdikleri Singapurlu ortağı PSA ile birlikte ihaleye gireceklerini belirten Akın, "Biz de İzmir Limanı'na talibiz. Mersin'den de vazgeçmeyeceğiz. Fiyat, Mersin Limanı'ndan (755 milyon dolar) yukarı mı aşağı mı olur bilmiyorum" dedi. Akın, İskenderun liman İhalesi'nin iptalinden sonra, “Bu karar bizim İzmir Limanı'na teklif verme yolunu açtı" demişti.
Dünyanın en büyük konteyner liman işletmescisi
Hutchison Whampoa, 5 kıtada bulunan 19 ülkede 40 liman işletiyor. Şirket, liman işletmeciliği, iletişim, enerji, armatörlük, turizm ve inşaat dallarında faaliyette bulunuyor. 75 yaşında olmasına rağmen "Süpermen" olarak anılan Li Ka Shing tarafından yönetilen Hutchison Whampoa, Vodafone’un yüzde 5’ine sahip ve Deutsche Telekom’un da ortakları arasında.