Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından açılan “Gelibolu Yarımadası Kabatepe Tanıtım Merkezi Fikir Projesi Yarışması”na yönelik tepkiler sürüyor. Mimarlar Odası, bakanlığa yapılan başvurunun sonuçsuz kalması üzerine yarışmanın boykot edilmesine karar verirken, Türk Serbest Mimarlar Derneği de yazılı bir basın açıklaması ile yarışma sürecinin durdurulması ve yeniden düzenlenmesini talep etti.
Çevre ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü tarafından açılan “Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı Kabatepe Tanıtım Merkezi Fikir Projesi Yarışması”na yönelik tepkiler sürüyor. Mimarlar Odası, bakanlığa yapılan başvurunun sonuçsuz kalması üzerine yarışmanın boykot edilmesine karar verirken, Türk Serbest Mimarlar Derneği (TSMD) de yazılı bir basın açıklaması ile yarışma sürecinin durdurulması ve yeniden düzenlenmesini talep etti.
Mimarlar Odası’nın resmi web-sitesinde duyurulan çağrıda, odanın yarışmanın iptali ve yeniden düzenlenmesi için bakanlığa ilettiği mektuba verilen cevap da yer aldı. Mimarlar Odası’nın “hukuka ve üst ölçekli plan ve projelere uygun hale getirilmesi, ilgili meslek odalarından istenecek uzman meslek mensuplarından oluşan bir jüri ile yeniden düzenlenmesi” gerekliliğini belirttiği yarışma hakkında bakanlığın herhangi bir girişimde bulunmaması üzerine, Merkez Yönetim Kurulu kararı ile yarışmanın boykot edilmesine, yarışma sürecine katılan mimarlarla ilgili Oda iç hukukunun işletilmesine ve yarışmanın iptali için yargı yoluna başvurulmasına” karar verildi.
Mimarlar Odası’nın Gelibolu Yarımadası’na ilişkin ilk günden beri sürdürdüğü bu tavra bir destek de Türk Serbest Mimarlar Derneği’nden geldi. TSMD Yönetim Kurulu Başkanı Şükrü Ünal’ın imzasını taşıyan basın açıklamasında, yarışmanın yöntem ve iç tüzüğüne yönelik eleştiriler bir kez daha gündeme getirildi. Yarışma şartnamesinde istenenlerin “fikir yarışması” ölçeğinin çok ötesinde olduğuna, yarışmanın konu arazisindeki imar durumu belirsizliklerine ve soru-cevap takviminden yer görme belgesinin ücretine uzanan iç tüzük çelişkilerine de yer verildi.
Mimarlar Odası ve Türk Serbest Mimarlar Derneği tarafından “Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı Kabatepe Tanıtım Merkezi Fikir Projesi Yarışması”na yönelik yapılan açıklamaların tam metinleri için devam ediniz.
Türk Serbest Mimarlar Derneği (TSMD) açıklamasının tam metni şöyle:
Çevre ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü'nün 05.01.2009 tarihli 27101 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak ilan edilen ''Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı Kabatepe Tanıtım Merkezi Fikir Projesi Yarışması'nın ''Mimarlık, Peyzaj Mimarlığı, Mühendislik, Kentsel Tasarım Projeleri, Şehir ve Bölge Planlama ve Güzel Sanat Eserleri Yarışmaları Yönetmeliği'' uyarınca serbest, ulusal ve tek kademeli olarak açılmıştır. TSMD Yarışmalar Komitesi yarışmanın içeriği ve şartnamenin içeriği ile ilgili aşağıdaki tespitleri yapmıştır.
Yarışmalar Yönetmeliği'nin 7.g maddesi ''Fikir Yarışmaları: Sorun çözmeye yönelik yenilikçi buluşlar, yöntemler, yeni araştırma, planlama, tasarım yaklaşımlarını özendirmek amacıyla mühendislik, mimarlık, şehir ve bölge planlama, peyzaj mimarlığı ve kentsel tasarım alanlarında daha sonraki plan ve proje kademelerine temel olacak fikir, kavram ve yaklaşımların ortaya konulması, temel veri ve programların belirlenmesi amacıyla açılan yarışmalardır. Bu yarışmalar daha sonra açılacak başka bir yarışmaya veya uygulamaya yönelik plan ve proje çalışmalarını hazırlık niteliğinde de olabilir. '' Bu madde doğrultusunda yarışma şartnamesi incelendiğinde jüri oluşumu, yarışmacılardan istenenler, uygulamaya yönelik çizim ve fiyat teklifi istenmesi ve benzeri şartların fikir yarışması ile uyuşmadığı görülmektedir.
Yarışma Şartnamesinde Tespit Edilen Sorunlar:
Yarışma şartnamesinde '' A - Genel Bilgiler '' başlığı altında '' İmar Durumu : Kabatepe Tanıtım Merkezi'nin yapılacağı alana ait imar planı taslağı hazırlanmış olup Çanakkale Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu'nun onayını beklemektedir.'' Yarışmalar yönetmeliği madde 11.a 1-2-3-4-5-6 maddelerinde belirtilen belgelerin yarışmacılara verilmesi gerekmektedir. Yönetmelik gereğince imar planı onaylanmamış bir arsada proje yarışması yapılamaz.
Yarışma şartnamesinin B1.2, B1.3, B2 maddelerinde yapılan açıklamalar ve yarışmacılardan istenilen dokümanların neredeyse uygulamaya yönelik ayrıntıda kapsamlı olması fikir yarışması kapsamını aşmaktadır. Ayrıca yarışma yönetmeliğinin 31.e maddesi ''Mühendislik, Fikir Projesi ve Güzel Sanat Eserleri Yarışmaları'nda değerlendirme, eleme ve seçme şekli konunun özelliğine göre jüri tarafından yarışmadan önce tespit ve ilan edilir.'' Aynı zamanda yukarıdaki maddelerde istenilenlerin bu jüri kompozisyonu ile nasıl değerlendirileceği belirsizdir.
Yarışma şartnamesi C.3 maddesinde ilan edilen yarışma takvimi altında bulunan '' Belirlenen tarihlerin resmi tatile rastlaması halinde müteakip ilk iş günü esas alınacaktır'' ibaresi yarışma yönetmeliğine aykırıdır. Tarihlerin tereddüt yaratmayacak şekilde net olarak tespit edilmesi gereklidir. Jüri yarışmacıların sordukları sorulara Yarışma Yönetmeliği madde 28 gereğince 3 gün içinde cevap verme şartını yerine getirmemektedir.
Yarışma şartnamesi C-4 maddesinde belirtilmiş bulunan jüri listesinde jüri başkanının belirtilmemiş olması Yarışma Yönetmeliği 26-b maddesine uymamaktadır. Tek başına bu ayrıntı bile jürinin yönetmeliğe hakimiyetini sorgulanmasına neden olmaktadır.
Yarışma şartnamesi C.5 maddesinde satın alma bedelleri yanında bulunan '' Jüri ve idarenin gerekli görmesi halinde '' ibaresi Yarışmalar Yönetmeliği madde 31.e maddesine aykırıdır. Jüri hazırlık çalışmalarına başladığı andan itibaren yarışma konusunda tek yetkilidir. (Yarışma Yönetmeliği'nin 26. maddesine uymamaktadır.)
Yarışma şartnamesi C.7 maddesinde yer görme zorunluluğu olduğu belirtilmiş olmasına rağmen Yarışmalar Yönetmeliği 9.i maddesinde belirtilen ödenecek ücret ve ödeme koşulları belirtilmemiştir.
Yarışma Şartnamesi D 3.4, 3.5, 3.6, 3.8, 3.9 maddelerinde, istenenler fikir yarışması kapsamı ile uyuşmadığı gibi Yarışmalar Yönetmeliği'nin 13 nolu maddesine aykırıdır.
Yasal yönetmeliği ve bu güne kadar oturmuş geleneği içinde saygın bir konumda olan Yarışma ortamının yeni ihtiyaçları karşılayacak şekilde geliştirilmesi hepimizin ortak isteğidir. Bu değişimin sistemin saygınlığını bozmadan yasal çerçeve ve devam eden gelenekler içinde oluşması için tüm meslek örgütlerinin aktif görev alması komitemizin dileğidir.
Sonuç olarak yarışmanın bu aşamada durdurulması ve yönetmeliğe uydurulması uygun olacaktır. Komitemizin görüşü taraflara bilgi verilip aksaklıkların düzeltilmesi için süre verildikten sonra olumsuz bir durum halinde idare mahkemesine gidilerek yarışmanın durdurulması yoluna gidilmesidir.
Mimarlar Odası’nın boykot kararına ilişkin açıklamanın tam metni ise şöyle:
Mimarlar Odası Merkez Yönetim Kurulu’nun 12 Şubat 2009 günü yapılan toplantısında, Çevre ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Millî Parklar Genel Müdürlüğü’nce 5 Ocak 2009 tarihinde Resmi Gazete’de ilan edilerek çıkarılan “Gelibolu Yarımadası Tarihî Millî Parkı Kabatepe Tanıtım Merkezi Fikir Projesi Yarışması”nın boykot edilmesine karar verildi.
Yarışmanın ilanından sonra, yarışma şartnamesinin ve yarışma içeriğinin incelenmesi sonucunda Bakanlığa yazı yazılarak, yarışmanın durdurulması, hukuka ve üst ölçekli plan ve projelere uygun hale getirilmesi, ilgili meslek odalarından istenecek uzman meslek mensuplarından oluşan bir jüri ile yeniden düzenlenmesi talep edilmişti.
Bakanlıktan, Mimarlar Odasına gönderilen yanıtta, düzenlenen yarışmanın, Çanakkale Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulunun uygun görüşü beklenmekte olan yarışma alanına ilişkin 1/1000 ölçekli İmar Planı Taslağı’na uygun olduğu, konunun simülasyonun ön planda tutulduğu bir yarışma olduğu ve şartnamenin ve jüri oluşumunun “Mimarlık, Peyzaj Mimarlığı, Mühendislik, Kentsel Tasarım Projeleri, Şehir ve Bölge Planlama ve Güzel Sanat Eserleri Yarışmaları Yönetmeliği”ne uygun olduğu belirtilerek şu ifadelere yer verildi:
“Kabatepe Tanıtım Merkezi projesi hazırlanacak olan senaryo ve bu senaryoda öngörülebilecek panoramik, simülasyon, animasyon ve diğer tekniklerle 1915 Çanakkale Kara ve Deniz Savaşlarının anlatılacak olması, savaşın doğru ve anlaşılabilir anlatılması, bu merkezin Türkiye’de yapılacak bu kapsamdaki ilk merkez niteliğinde olması, birçok bilinmezlerinin bulunması ve mimari niteliklerinden daha çok bu diğer özelliklerinin ön plana çıkarılması hedeflendiğinden bu maksadı en iyi şekilde gerçekleştirecek mekan tali bir konu olarak düşünülmektedir. Zaten bu nedenle bilinemeyen, Türkiye’de uygulanmamış tekniklerin ortaya çıkarılabilmesi için yarışmanın “Fikir Yarışması” olması düşünülmüştür.”
Bakanlığın bu tutumunu sürdürmesi karşısında Mimarlar Odası Merkez Yönetim Kurulu “yarışmanın boykot edilmesine, yarışma sürecine katılan mimarlarla ilgili Oda iç hukukunun işletilmesine ve yarışmanın iptali için yargı yoluna başvurulmasına” karar verdi.