Manchester Mimarlık ve Tasarım Festivali’nin (MADF) ikincisi, geçtiğimiz 19 Nisan – 15 Mayıs tarihleri arasında gerçekleştirildi. Tasarımsal alanın pek çok farklı bileşenini kapsama gayesini taşıyan festival; sergiler, konferanslar ve etkinlikler eşliğinde Manchester’ı ve mimarlık ortamını etkisi altına almaya çabaladı.
MADF2010, Hanif Kara ve Francine Houben gibi konuşmacılara, Manchester Üniversitesi öğrencilerinin işlerine ve Stirling sahibi mimar Stephen Hodder’ın sergisi gibi faaliyetlere ev sahipliği yaptı. Hatta Murat Tabanlıoğlu, hava muhalefeti nedeniyle ulaşamadığı Manchester’da, hazırladığı sunum eşliğinde gerçekleşen atölyenin fahri yürütücülüğünü üstlenmiş oldu. Festivalin belki de en vurucu anlarından biri, Roger Stephenson, Ian Simpson, Gareth Hoskins ve George Mills tarafından John Ryland’s Kütüphanesi’nde gerçekleştirilen açılış münazarası oldu.
MADF2010 yöneticisi, Manchester Mimarlar Birliği’nden Ürün Kılıç, bu genç etkinlik ile ilgili sorularımızı yanıtladı.
Sizce mimarlık ve tasarım üzerine gerçekleştirilen festivaller ne işe yarar?
Mimarlık ve tasarım festivalleri, mimarlığı ve tasarımı tüm yönlerden tanıtmak ve kamuyu, kent kapsamında ve belirli bir süre içinde sundukları yüksek kalitedeki etkinlikler aracılığı ile eğitmek üzere düzenleniyorlar.
Bu anlamda Manchester Mimarlar Birliği nasıl bir görev üstlendi? “Manchester Architecture and Design Festival”daki (MADF) amaç ve hedefler nelerdi?
Manchester Mimarlar Birliği (Manchester Society of Architects), ilk ve ikinci MADF’nin organizasyonunu üstlendi. MADF2010 19 Nisan – 15 Mayıs tarihleri arasındaki dört hafta boyunca, yoğun bir etkinlik programı eşliğinde gerçekleşti. MADF2010 mimarlık ve tasarım çevrelerini bir araya getirmeye odaklandı. Düzenlenen etkinlikler de çok başarılı oldu. Aynı zamanda seçilen etkinliklerin çeşitliliği, tüm tasarımsal ögeler arasında müthiş bir paylaşım ortamı oluşmasına katkıda bulundu.
Hodder+Partners Sergisi
Festivalin adında neden mimarlığın yanı sıra “tasarım” faaliyetinin de vurgulanmasına önem verildi? “Tasarım” başlığı, festivalde gerçekleştirilen pratiklerin ne kadarlık bir bütününü oluşturdu?
Festivali yalnızca “mimarlık” kavramı altında isimlendirmektense “tasarım” kelimesini de kullanmamız önemliydi. Şahsi fikrim, “mimarlık” kelimesinin tasarımı oluşturan pek çok ara yüzden yalnızca birini yansıttığı yönünde… Şayet tasarımsal üretimi detaylı olarak incelersek, onu oluşturan çok sayıda farklı bileşeni fark edebiliriz: Ürün, takı, mimarlık, moda, mühendislik… MADF2010, tasarımın bu farklı bileşenlerini iyi bir etkinlik, sergi, atölye ve konuşmacı seçkisi ile ortaya koydu.
Festivale katkıda bulunan isimleri (konuşmacılar, atölye yürütücüleri vb.) nasıl ve hangi kriterler/beklentiler üzerinden belirlediniz?
Davet ettiğimiz konuşmacıların farklı ve çeşitlilik gösteren alt yapılara sahip olmalarına özen gösterdik ve ziyaretçiler ile izleyicilere doğru atmosferi sunabilmek için etkinlikleri özgün mekanlarda düzenlemeye gayret ettik.
Festival, kent merkezi yoğunluklu olarak çok sayıda yapıdan istifade etmiş gibi gözüküyor. Peki kamusal alana, sokaklara sızmayı hedeflediniz mi? Şayet cevap “evet” ise bunu hangi etkinlikler vasıtası ile başardınız?
Evet, kentten kesinlikle en iyi şekilde yararlanmayı başardık. Sıra dışı ve farklı mekanlar ortaya koyan yapıların mal sahipleri tarafından gösterilen cömert destek sayesinde, etkinlik mahallerinin çeşitliliği sağlandı. Gelecekteki planımız ise, festival bünyesindeki etkinlikleri sokaklara taşıyarak kamu ile daha kapsamlı bir etkileşim ve entegrasyon sağlayabilmek… Örneğin bu sene kent içinde “Architruck” sergilerini düzenledik. “Architruck”, içinde bir sergi mekanı barındıran, özel olarak tasarlanmış ve RIBANW (Britanyalı Mimarlar Kraliyet Enstitüsü Kuzeybatı Kolu) tarafından sağlanan hareketli bir araç... İşte bu araç, kent içindeki çeşitli noktalara konuşlandırıldı.
Architruck
MADF’de “İstanbul” teması etrafında ve Murat Tabanlıoğlu’nun desteği ile bir atölye bir de sergi kurgulanmış. İstanbul’u bu festival kapsamında irdelemeyi ve tartışmayı neden istediniz? Festivalin sonraki senelerde gerçekleştirilmesi planlanan ayaklarında da buna benzer, tek bir seçilmiş “kent”e odaklanan çalışmalar/etkinlikler düşünülüyor mu?
Murat Tabanlıoğlu, Manchester Mimarlar Birliği tarafından 2009 Ekim ayı konferansına davet edilmişti. Tabanlıoğlu, Manchester’da kaldığı süre içerisinde konferansın yanı sıra Manchester Üniversitesi’nde de bir atölye yürüttü. MSA/MADF kapsamındaki etkinlikler hakkında da tüm davetlilerimizi ve ziyaretçilerimizi bilgilendirerek durum güncellemesi gerçekleştirmek için çabalıyoruz. Nitekim Tabanlıoğlu Mimarlık, MADF2010’a katılım konusunda son derece istekliydi ve konuya karşı ilgili oldu. Bunun üzerine bu senenin “Avrupa Kültür Başkenti” olan “İstanbul”u, MADF2010’da gündeme taşımanın anlamlı olacağını düşündük. Önümüzdeki yıllarda gerçekleştirilecek MADF’ler için dünyanın çeşitli noktalarındaki kentler ile daha fazla bağlantı kurabilmeyi ise elbette umut ediyoruz.
Tabanlıoğlu'nun CUBE'daki "Istanbul Connections" sergisinden...
Murat Tabanlıoğlu’nun hava muhalefeti nedeniyle Birleşik Krallık’a gelememesi ardından “atölye krizi” nasıl çözüldü? “İstanbul” başlığını taşıyan workshopta üretim ne şekilde ve hangi minvalde ilerledi?
Evet, maalesef Tabanlıoğlu İzlanda’daki yanardağ patlamasının ardından Birleşik Krallık’a ulaşamadı. Bu, etkinlik organizayonları sırasında karşılaşabileceğiniz beklenmedik durumlardan biri… Biz, yine de Tabanlıoğlu Mimarlık tarafından hazırlanan sunumun gösterimini yaptık. Sunumun içeriği hakkında benim kabaca bir bilgim vardı. Bu yüzden de ilgili atölyenin yürütücülüğünü, Murat Tabanlıoğlu yerine ben ve Manchester Üniversitesi’nden bir eğitmen üstlendik.
Tabanlıoğlu sunumundan...
MADF, London Architecture Festival veya UIA’da olduğu gibi tek bir kavramı “motto”laştırmıyor. Böylesi üst başlık odaklı bir festival kurgusunun tercih edilmemesinin nedenleri neydi?
MADF2010’un organizasyonu için çalışmaya başladığımızda, festivalin bir temasının olup olmayacağı, aramızdaki önemli tartışma konularından biriydi. Ancak sonunda bir “tema”nın tüm festivali kısıtlayabileceğini düşündük. Dolayısıyla bu sene için esnek bir program oluşturup, temalar yaratma hedefini sonraki yıllara bırakmaya karar verdik.
Festival sırasında öğrenciler ve öğretim kurumları, etkinlikler bütününe nasıl ve hangi motivasyonlar ile entegre edildiler?
Manchester Mimarlık Okulu, MADF2010 sırasında kendi “Etkinlik Ayı”nı düzenliyordu ve bu sayede MADF2010 sırasında inanılmaz bir iş birlikteliği yaratıldı. Öğrenciler kadar Manchester’daki mimarlık pratiklerinden gönüllülerin de desteği ile müthiş bir grup çalışması ortaya koyuldu.
Destekçiler ve sponsorlarınızın hizmet nitelikleri nelerdi? (Finansal, malzeme yardımı, mekan sağlama vb.)
Festivali hayata geçirebilmek için ihtiyaç duyduğumuz finansal, mekansal, basın bağlantılı ve lojistik destek, çok sayıda sponsor, iştirak ve ortak tarafından sağlandı. Bu seneki festivali finanse etmek, geçtiğimiz seneye kıyasla çok daha zor oldu. Ancak, örneğin, bireysel iştirakler ve ortaklarımız, kendi etkinliklerini festival bünyesine taşıyarak ve ilişkili masrafları karşılayarak yardımda bulundular. Böylelikle –resesyona rağmen- geçtiğimiz senenin festivali ile aynı kalitede bir organizasyon ortaya çıkarılabildi.