VitrA ve Türk Serbest Mimarlar Derneği’nin (TürkSMD) üç yıl önce başlattığı 'VitrA Çağdaş Mimarlık Dizisi' kapsamında hazırlanan Eğitim Yapıları kitabı, okuyucularla buluştu. Yirmi yıllık tecrübesiyle birçok eğitim yapısına imza atan Danimarkalı mimar Dorte Mandrup, kitabın 22 Ocak 2014 Çarşamba günü Yapı-Endüstri Merkezi’nde gerçekleştirilen tanıtım gecesine konuşmacı olarak katıldı.
Eczacıbaşı Yapı Ürünleri Grubu Stratejik Pazarlama Direktörü Sinan Köksoy, Türk Serbest Mimarlar Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Yeşim Hatırlı ve Binat İletişim Kurucusu Banu Binat'ın açılış konuşmaları ile başlayan etkinlik, Dorte Mandrup'un sunumunu takiben, mimar Şebnem Yalınay Çinici'nin moderasyonunda gerçekleşen panel ile sona erdi.
Eğitim yapılarının yenilenmesine odaklı projeleriyle tanınan Dorte Mandrup, 'Mimarlık ve Öğrenme’nin Yeni Yolları' başlıklı konuşmasında, farklı eğitim modelleri ile yapılar arasındaki bağlantıyı kendi projeleri üzerinden mercek altına aldı. Çocuk yuvalarından üniversite yapılarına varan geniş bir yelpazede projeler üreten Mandrup, eğitim ortamlarının farklı yaş gruplarına ve disiplinlere göre nasıl düzenleneceği konusunda ipuçları paylaştı.
Modern mimarlık mirasına saygılı dokunuş
Ünlü mimar Arne Jacobsen tarafından 1957 yılında gerçekleştirilen, 1995'te Danimarka hükümeti tarafından kültür mirası olarak tescillenen Munkegaard Okulu'nun restorasyon ve genişleme projesine imza atan Dorte Mandrup, mobilyalar dahil hiçbir noktasına müdahale edilemeyen bu modern mimarlık mirasını, güncel ihtiyaçlara ve değişen eğitim sistemine göre nasıl yeniden kurguladıklarını aktardı.
"Hareket özgürlüğü önemli çünkü öğrenmeyi hızlandırıyor"
Çocuk kültür evleri arasında dünyadaki ilk yeni yapı olan Ama'r Çocuk Kültür Evi'nin de mimarı olan Mandrup; yuva, anaokulu, ilkokul gibi çocuğun ilk yıllarını geçirdiği eğitim mekanlarında hareket özgürlüğüne özellikle önem verdiklerini belirtti. Bu sayede, diğer normal okullardakine kıyasla öğrencilerin hareket kabiliyetlerinde ciddi bir fark kaydedildiğini ekleyen Mandrup, fiziksel hareketin ise öğrenmeyi hızlandırdığını vurguladı.
Gerek Jacobsen'in projesine minimum müdahalede bulunmamak için zemin altında konumlandırılan ek ilkokul binasında, gerekse diğer eğitim yapılarında Danimarka'nın gri puslu havasını öğrencilere yansıtmamaya çalışan Dorte Mandrup'un projeleri, günışığını içeri buyur eden bol pencereli cepheleri/çatıları ve karanlığı kıran canlı renklerden oluşan iç mekan detayları ile dikkat çekiyor.
Danimarka'dan öğrenmek...
Mandrup, tartışma bölümünde kendisine yöneltilen soruları ise şu şekilde yanıtladı:
- Danimarka'da eğitim sisteminde ne derece esnek davranılabiliyor?
Bazı okullar spor ya da bilim gibi konularda özelleşmek istiyor. Her birinde pedagojik yaklaşım farklı olacağından, çocuğunuzu hangi sistemde yetiştirmek istediğinize karar vermeniz gerek.
- Mimarlık, öğrenmede ne kadar etkili?
Mimar olarak metrekarelere çok dikkat etmeliyiz; 45 m2'yi farklı şekillerde kullanabilir, bazen de 30 m2 ile daha çoğunu elde edebilirsiniz. Daha bilinçli olmalıyız. En önemlisi de öğrencinin o mekândayken kendini güvende ve sağlam hissetmesi.
- Eğitim yapısı tasarlamanın diğer projeleri tasarlamaktan daha farklı olduğu söylenebilir mi?
Bu hangi yaş grubu ve kullanıcı için proje ürettiğinize göre değişir. Çocukların ve büyüklerin ihtiyaçları çok farklı.
- Geleceğin eğitim mekanları konusunda neler söyleyebilirsiniz?
Okul, sosyal gelişim için çok önemli. Dolayısıyla varlığını sürdürecektir. Öte yandan tablet bilgisayar gibi araçlar eğitim sistemini daha sofistike hale getirdiğinden, eğitim mekanları da kaçınılmaz olarak daha sofistike bir hal alacaktır. Sınıf kavramında bazı değişiklikler olabilir.
- Kullanıcı yorumlarına göre revize ettiğiniz projeler oluyor mu?
Her projede öncelikle ihtiyacı anlamaya çalışıyoruz. 1-2 sene sonra projeyi değiştirmek çok maliyetli bir şey. Açıkçası siyasiler de buna pek yanaşmıyor. Ama bu aslında yanlış bir tepki çünkü daha öğrenecek çok şeyimiz var.
Sonraki sayfada: VitrA Çağdaş Mimarlık Dizisi'nin 3. üyesi; 'Eğitim Yapıları' >>>>>
VitrA Çağdaş Mimarlık Dizisi'nin 3. üyesi; 'Eğitim Yapıları'
Türkiye'deki farklı eğitim tekniklerinin yapılarla birlikte incelendiği kitap, eğitim yapıları için tasarlanmış mimari projelerin dikkat çeken örneklerini bir araya getiriyor. Kitapta, Türkiye’de 2000 yılı sonrasında inşa edilen okul öncesi eğitim yapıları, kampüsler, teknoparklar, ArGe merkezleri gibi eğitimle doğrudan ilişkili yapılardan oluşan 49 projelik bir seçki yer alıyor.
Editörlüğünü Banu Binat ve Neslihan Şık’ın yaptığı; Aydan Balamir, Prof. Dr. Celal Abdi Güzer, Prof. Dr. Haydar Karabey ve Sevinç Atabay’ın yazılarıyla katkıda bulunduğu kitapta, her proje için kendi mimarının yorumunun yanı sıra, tüm projeler için N. Müge Cengizkan’ın değerlendirmeleri yer alıyor.
Gençlerin yetiştirildiği, yeni ürün ve teknolojilerin geliştirildiği eğitim yapılarına odaklanan çalışma; geleceğimizin hangi ortamlarda tasarlandığı ve hangi yeni değerlerin yaratıldığı konusunda önemli ipuçları veriyor. Türkçe ve İngilizce olarak hazırlanan kitaba, www.vitracagdasmimarlikdizisi.com adresinden dijital olarak da ulaşmak mümkün.
VitrA Çağdaş Mimarlık Dizisi; farklı yapı türlerini eksen alarak, Türkiye çağdaş mimarlık ortamını belgelemeyi, tartışmayı ve yeni çalışmalar için zemin oluşturmayı hedefliyor. Proje, her yıl konu özelinde, sergi, öğrenci atölyeleri, gezi gibi farklı etkinliklerle zenginleştirilerek tüm yıla yayılıyor.